رشد و توسعه فردی

چگونه کتاب بخوانیم؟ و کتابخوان شویم؟

کتاب خوانی یکی از بهترین سرگرمی‌ها است که دانش ما را افزایش می‌دهد، افق‌های جدیدی را برایمان روشن می‌کند و می‌تواند نگاهمان به زندگی را تغییر دهد. اما تنها عده‌ی کمی از افراد می‌توانند به شکل مداوم کتاب خواندن را در برنامه روزانه‌شان بگنجانند.

بیشتر ما دوست داریم کتاب‌های بیشتری بخوانیم و عادت کتاب خوانی را در خودمان به ایجاد کنیم. احتمالاً هر کدام از ما تا به حال یک‌بار از خودمان پرسیده‌ایم که “چگونه و چه کتابی بخوانم؟” یا “چطور بیشتر مطالعه کنم؟

واقعیت این است که مانند همه‌ی عادت‌های دیگر، تبدیل کردن کتاب خواندن به یک عادت روزانه می‌تواند چالش‌هایی به همراه داشته باشد. در این نوشته تلاش می‌کنیم به شما نشان دهیم چطور می‌توان با استفاده از ترفندهایی ساده کتاب خواندن را جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی کرد.

فواید کتاب خوانی

از زمان اختراع خط و نوشتن، برای هزاران سال است که کتاب‌ها جزئی از فرهنگ انسان‌ها شده‌اند. از دهه‌های گذشته با پیشرفت تکنولوژی دسترسی ما به نوشته‌ها بسیار آسان‌تر شده است و به جرئت می‌توان گفت همه ما تعدادی کتاب در منزلمان داریم. کتاب خواندن می‌تواند فواید مختلفی داشته باشد. در ادامه برخی از این مزیت‌ها را ذکر می‌کنیم.

1. کتاب خواندن مغز را تقویت می‌کند؛

دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که خواندن کتاب می‌تواند موجب ایجاد تغییراتی در سلول‌های مغز شود. اسکن‌های مغزی نشان داده است که اتصالات مغزی افرادی که زیاد کتاب می‌خوانند بیشتر از دیگران است و این افراد توانایی بیشتری در پاسخ به محرک‌های محیط دارند.

2. مطالعه همدلی را افزایش می‌دهد؛

خواندن کتاب‌های مختلف و آشنا شدن با نقطه نظرات متفاوت هر نویسنده، و همچنین دنبال کردن زندگی شخصیت‌های داستان‌ها می‌تواند به افراد کمک کند تا احساسات و هیجانات دیگران را راحت‌تر بفهمند.
در زبان تخصصی به این توانایی "تئوری ذهن" گفته می‌شود و یکی از قابلیت‌های اساسی برای شکل دادن روابط بین فردی معنادار است.

3. دامنه کلمات را افزایش می‌دهد؛

افرادی که بیشتر کتاب می‌خوانند و کتاب خواندن را از سن پایین شروع کرده‌اند، دامنه‌ی لغات بسیار بالاتری دارند. یکی از زیرمجموعه‌هایی که در آزمون‌های هوش (مانند آزمون وکسلر) سنجیده می‌شود، میزان لغت‌هایی است که فرد در ذهن دارد. بنابراین می‌توان گفت خواندن کتاب‌ها به افزایش هوش افراد کمک می‌کند.

در زمینه‌ی کاری نیز، دانستن لغت‌های بیشتر می‌تواند توانایی ارتباط و انتقال پیام را در محیط کاری افزایش دهد. این روزها بسیاری از شرکت‌های بزرگ به دنبال جذب کارکنانی با مهارت‌های عمومی بالا هستند.
بنابراین اگر به دنبال پیدا کردن شغل هستید، عادت کتاب خوانی می‌تواند به موفقیت شما کمک کند. برای پیدا کردن آگهی‌های شغلی و آشنایی با مشاغل مختلف می‌توانید از گروه کارلیب کمک بگیرید. با مراجعه به وب‌سایت کارلیب به آدرس www.karlib.com می‌توانید به بانکی از آگهی‌های استخدام دسترسی پیدا کنید.

4. از بیماری‌ها جلوگیری می‌کند؛

خواندن کتاب باعث می‌شود سلول‌های مغز فرد درگیر شوند و در نتیجه فرایند پیر شدن مغز را کند می‌کند. مطالعه کتاب‌ها می‌تواند از مبتلا شدن شما به بیماری‌هایی مانند آلزایمر نیز پیشگیری کند. همچنین کتاب‌ها قدرت تصویر و خلاقیت افراد را افزایش می‌دهند و در نتیجه می‌توانند از ابتلای فرد به افسردگی جلوگیری کنند.

در واقع کتاب‌ها دریچه‌ای برای فرار از دنیای واقعیت و استرس‌های روزمره برای روان فرد هستند و کتاب خوانی باعث می‌شود فرد بتواند تاب‌آوری شخصی خود را تقویت کند.

چطور عادت به کتاب خوانی را در خود نهادینه کنیم؟

حالا که متوجه شدیم چرا کتاب خواندن برای سلامت‌مان ضروری است، باید به دنبال مسیری درست برای نهادینه کردن این عادت مفید در زندگی‌مان باشیم. حال که مصمم شده‌ایم که کتاب خواندن را جزئی از زندگی‌مان کنیم، سه سؤال اصلی در این مسیر در برابرمان ایجاد می‌شوند:

  • چه کتاب‌هایی بخوانیم؟
  • چه زمانی را برای کتاب خواندن اختصاص دهیم؟
  • چطور در مسیر انگیزه خودمان را حفظ کنیم؟

در ادامه‌ی این متن قصد داریم پاسخ این سؤالات را پیدا کنیم.

گام اول: پیدا کردن کتاب مناسب

اولین کتابی که مطالعه می‌کنید اجتمالا تأثیر زیادی در میزان علاقه‌تان به کتابخوانی خواهد داشت. اما پیدا کردن کتاب درست و جالب می‌تواند چالش برانگیز و مشکل باشد. یکی از راه‌های ساده برای پیدا کردن کتاب مناسب این است که به یکی از دوستانتان که سلیقه کتاب خوانی‌اش را قبول دارید مراجعه کنید.

می‌توانید از دوستتان بخواهید کتابی جذاب به شما پیشنهاد دهد. بهتر است کتابی انتخاب کنید که زیاد قطور نباشد، زبانی ساده و روان داشته باشد و درباره موضوعی باشد که به آن علاقه‌مند هستید. کمک گرفتن از سایت‌های اینترنتی مختلف برای پیدا کردن کتاب‌های جالب نیز راهکاری مناسب است.

گام دوم: زمان مناسب برای کتاب خواندن

می‌توان گفت مشکل‌ترین قسمت مطالعه، پیدا کردن وقت آزاد برای تمرکز روی کتاب است. برای پیروز شدن بر این چالش باید اراده‌ی خود را جمع کرده و برای خواندن کتاب وقت باز کنید. برای مثال می‌توانید کتابتان را در کیفتان بگذارید و در مسیرهای رفت‌وآمد و زمانی که می‌دانید در روز باید در اتوبوس یا وسایل نقلیه بگذرانید، کتاب بخوانید. با این رویکرد از زمانتان نیز بهترین استفاده را برده‌اید.

راه دیگر این است که حدود نیم ساعت زودتر برای خوابیدن آماده شوید و قبل از خواب چند صفحه کتاب بخوانید. کتاب خواندن افکارتان را از روی استرس‌ها و فشارهای زندگی نیز دور کرده و به شما کمک می‌کند خوابی راحت‌تر داشته باشید.

علاوه بر این، گزینه دیگر این است که از کتاب‌های صوتی استفاده کنید. کتاب‌های صوتی برای استفاده ساده‌تر هستند و می‌توان آن‌ها را در حال رانندگی، پیاده‌روی و حتی در زمان ورزش کردن نیز همراه داشت و گوش کرد.
بهتر است به جای اینکه سعی کنید مثلاً هر روز نیم ساعت کتاب بخوانید، هدف خود را تغییر داده و بگویید که باید در طول روز ده صفحه کتاب را مطالعه کنید. با این ترفند می‌توانید در بین کارهایتان وقت برای مطالعه چند صفحه پیدا کنید.

گام سوم: حفظ کردن انگیزه در طول مسیر

تبدیل کردن یک فعالیت به روتین روزانه ممکن است سخت باشد. در ابتدای راه معمولاً ما انگیزه‌ی زیادی برای انجام یک کار خاص داریم اما با گذشت زمان از انگیزه و اراده‌مان کاسته می‌شود. اگر احساس می‌کنید که نمی‌توانید برای خواندن کامل یک کتاب انگیزه داشته باشید، می‌توانید از خواندن مقالات یا داستان‌های کوتاه شروع کنید.

این کار باعث می‌شود به مرور زمان تمرکز بیشتری بر مطالعه داشته باشید و بتوانید مطالب طولانی‌تر را دنبال کنید. به یاد داشته باشید راه میانبری برای افزایش انگیزه‌ی مطالعه وجود ندارد و باید به مرور زمان این عادت را در وجودتان نهادینه کنید.

هفت ترفند ساده برای عادت به کتابخوانی

علاوه بر مسیری که توضیح دادیم، ترفندهای مختلفی وجود دارند که با پیروی از آن‌ها می‌توانید به عادت روزانه مطالعه و کتاب خوانی پایدار بمانید. در ادامه بعضی از این ترفندها را توضیح می‌دهیم:

1. اهداف واقع‌بینانه تعریف کنید؛

اگر کتاب خواندن هنوز برایتان فعالیت جدیدی است، بهتر است هدف‌هایی بر اساس توانایی‌های واقعیتان برای خود تعیین کنید. در ابتدای راه هدفی را مدنظر قرار دهید که رسیدن به آن آسان باشد. مثلاً می‌توانید با خودتان قرار بگذارید که هر ماه یک کتاب را تمام کنید و روزی فقط ده تا بیست صفحه کتاب بخوانید. با این روش کتاب خواندن برایتان لذت‌بخش خواهد بود و به یک تکلیف تبدیل نمی‌شود.

2. لیست کتاب تهیه کنید؛

پس از اینکه هدفتان را از کتاب خواندن مشخص کردید، زمان آن رسیده است که لیستی از کتاب‌هایی که قصد خواندنشان در یک مدت زمان مشخص را دارید تهیه کنید. برای تهیه لیست وقت بگذارید. می‌توانید پس از تمام کردن کتاب نیز خلاصه‌ای از آن را در جلوی نام کتاب یادداشت کنید. تاریخ شروع و پایان کتاب را برای خودتان بنویسید و حتی می‌توانید جملاتی از کتاب که به نظرتان ارزنده می‌رسد را در کنار لیست یادداشت کنید. با تهیه‌ی این لیست، می‌توانید کاملاً خودتان را در مسیر رسیدن به هدف مورد ارزیابی قرار دهید و احتمال اینکه عادت کتاب خواندن را رها کنید کاهش پیدا می‌کند.

3. کتابی را بخوانید که برایتان لذت‌بخش است؛

اگر بتوانید کتابی بخوانید که واقعاً از آن لذت می‌برید، احتمال بیشتری وجود دارد که عادت مطالعه را ادامه دهید. اگر از کتابی که شروع کرده‌اید خوشتان نیامده است، به یاد داشته باشید که عیبی ندارد کتاب را رها کنید و گزینه‌ی دیگری را انتخاب کنید. ممکن است در ابتدای راه هنوز علایق خود را کاملاً کشف نکرده باشید و کتاب‌های اشتباهی را برای خواندن امتحان کنید. اجازه ندهید که این کتاب‌ها علاقه و انگیزه‌ای که برای مطالعه دارید را از بین ببرند.

4. راه‌های مختلف کتاب خواندن را امتحان کنید؛

تکنولوژی از روش‌های مختلفی به کمک ما آمده است. ابزارهای مختلفی نیز برای راحت کردن تجربه‌ی خواندن موجود هستند. البته برخی از افراد همیشه خواند کتاب‌ها را به شکل سنتی ترجیح می‌دهند، اما اگر دوست دارید راه‌های مختلف را برای خواندن امتحان کنید، می‌توانید از برنامه‌های مختص کتاب خوانی در گوشی تلفن همراه یا تبلتتان استفاده کنید.
همچنین ابزارهای خاصی به نام کتابخوان های دیجیتال موجود هستند که برای خواندن کتاب بدون اینکه به چشمانتان آسیبی برسد طراحی شده‌اند. نسخه‌های دیجیتالی کتاب‌ها نیز معمولاً به شکل رایگان موجود بوده و حجم کمی نیز اشغال می‌کنند.

5. همیشه کتابتان را همراه داشته باشید؛

اگر کتابتان را همراه خود همه جا ببرید، احتمال اینکه زمانی برای مطالعه پیدا کنید افزایش می‌یابد. ما در طول روز زمان زیادی را در صف‌ها، مسیر رفت‌وآمد و در انتظار ملاقاتمان می‌گذرانیم.
معمولاً در این بازه‌ای زمانی عادت داریم با گوشی موبایلمان کار کنیم و وقت بگذرانیم اما این زمان‌ها بهترین موقعیت برای خواندن چند صفحه کتاب را برایتان به ارمغان می‌آورد.

6. در یک گروه کتابخوانی عضو شوید؛

عضویت در یک گروه کتاب ‌خوانی راهی مناسب برای حفظ کردن انگیزه‌ی کتاب خواندن است. افراد گروه به شما در انتخاب بهترین کتاب‌ها برای مطالعه کمک خواهند کرد و شما می‌توانید نظرات و عقایدتان درباره کتاب را با دیگران به اشتراک بگذارید.
صحبت کردن با دیگران باعث می‌شود بتوانید به جزئیات مختلف کتاب‌ها توجه کنید. امروزه گروه‌های کتابخوانی مختلفی در اینترنت وجود دارند که به صورت آنلاین فعالیت می‌کنند. کافی است گروهی که علایق مشابه شما داشته باشند را پیدا کنید.

7. مداومت، کلید نهایی شکل دادن به عادت کتاب خوانی است.

کلید اصلی اینکه بتوانید کتاب خواندن را در زندگیتان بگنجانید، مداومت است. اگر از مسیرتان منحرف شدید ناامید نشوید. واقعیت این است که باید به طور مداوم بتوانید خودتان را تحت نظر داشته باشید و به راه مدنظرتان بازگردید.
در مسیر ساختن هر عادت ارزشمندی، لحظات سخت بی‌انگیزه شدن دیده می‌شود. بنابراین به این لحظه‌ها به چشم بخشی جدایی‌ناپذیر از مسیر نگاه کنید و آماده باشید تا انرژی قدم‌های خود را برای مقابله با بی‌انگیزگی افزایش دهید.

"کتاب خواندن زندگی‌تان را خواهد داد."

این جمله یک شعار نیست بلکه در واقع کتاب‌ها با تغییر جهان‌بینی شما واقعاً می‌توانند بر نگاهتان به اتفاقات، وقایع و دیگران تأثیری عمده داشته باشند. بنابراین بهتر است از همین امروز سعی کنید کتاب خوانی را جزئی از برنامه‌تان قرار دهید.

برای پیشرفت کاری و شخصی می‌توانید به گروه تخصصی کارلیب اعتماد کنید. وب‌سایت کارلیب فقط یک سامانه‌ی کاریابی نیست. در این وب‌سایت می‌توانید جدیدترین آگهی‌های استخدام شرکت‌های مختلف برای مشاغل مختلف را مشاهده کنید.

نیلوفر نجیب نیا
۱۱ دیدگاه
در بحث‌‌ پیرامون این مقاله شرکت کنید!

  • الهام سپهری
    ۲۴ آذر ۱۳۹۹، ۰۷:۳۸

    چقدر عالی و مفید. من عاشق کتاب خوندم و می‌خوام روشی که برای مطالعه دارم براتون بگم. زمانی که شروع به مطالعه کتابی می‌کنم به اندازه ۳۰ دقیقه تایم می‌گیرم و حساب می‌کنم چند صفحه شده. مثلا اگه مطلب فلسفی باشه توی ۳۰ دقیقه۱۵ تا ۱۹ صفحه و اگه داستان باشه ۲۳ تا ۲۷ صفحه می‌خونم و به صورت تقریبی می‌فهمم به چند ساعت زمان برای مطالعه کتاب نیاز دارم. مثلا اگه ۵ ساعت بود حتما باید در طول یک هفته تمومش کنم. با این روش کم کم هفته‌ای یک کتاب می‌تونید مطالعه کنید. امیدوارم‌ مفید باشه براتون.

  • مونا شاهی
    ۲۵ آذر ۱۳۹۹، ۱۲:۰۳

    من کتاب دستم میگیریم نمیدونم چرا خوابم میگیره. انگار لالایی برام میگن. دست خودم نیست. 🙁

  • احسان براتی
    ۰۴ تیر ۱۴۰۲، ۰۴:۲۵

    شما کانال تلگرام هم دارین؟

  • رمضان دهقانی
    ۰۵ تیر ۱۴۰۲، ۰۴:۱۰

    چجوری می تونیم با کارشناسانتون در ارتباط باشیم

  • یدالله بهمنی
    ۰۵ تیر ۱۴۰۲، ۱۷:۲۵

    نویسنده این متن کیه؟

  • بهروز قادری
    ۰۶ تیر ۱۴۰۲، ۰۱:۱۰

    بازم درمورد این موضع مطلب بزارین

  • علی رضا افتخاری
    ۰۷ تیر ۱۴۰۲، ۰۵:۰۰

    بی نظیر هستید

  • محمدجواد رمضانی
    ۰۹ تیر ۱۴۰۲، ۱۷:۰۰

    مطلبتون بسیار مفید بود

  • رحیم مجیدی
    ۰۹ تیر ۱۴۰۲، ۱۸:۴۰

    خیلی دنبال این موضوع بودم

  • حمیدرضا ذاکری
    ۱۰ تیر ۱۴۰۲، ۰۳:۲۵

    چطوری می تونم باهاتون ارتباط بر قرار کنم

  • عیسی نوروزی
    ۱۰ تیر ۱۴۰۲، ۱۸:۴۵

    احسنت عالی بود