رشد و توسعه فردی

توسعه فردی چیست؟ چه اهمیتی دارد؟

زندگی مانند یک جاده‌ی دور و دراز است. ما برای رسیدن به خوشبختی و شادکامی باید از هدفی به هدف دیگر سفر کنیم، اما توشه‌ی این راه پر فراز و نشیب چیست؟ همان‌طور که برای طی کردن مسیرهای طولانی به کفش‌های مناسب نیاز داریم، برای رسیدن به اهداف نیز باید خودمان را به مهارت‌های مختلفی مجهز کنیم.
توسعه فردی، به ما کمک می‌کند توانایی‌های خود را در مسیر موفقیت افزایش دهیم. در این نوشته قصد داریم فوت‌وفن رشد و توسعه فردی را همراه با شما مرور کنیم.

توسعه فردی چیست؟

مسیر زندگی سرشار از موانع مختلفی است، اگر مانع‌هایی که بر سر راه موفقیتمان ظاهر می‌شوند را مانند دیوارهایی در نظر بگیریم، توسعه فردی راهی برای از بین بردن و خراب کردن این دیوارها و هموار کردن مسیر رسیدن به اهداف در زندگی است.

توسعه فردی به افراد اجازه می‌دهد از مهارت‌ها و توانایی‌هایشان استفاده کنند، هدف‌های زندگی‌شان را در نظر بگیرند و برای پیشرفت، هدف‌گذاری کنند.
در فرایند توسعه فردی شما روی خودتان سرمایه‌گذاری می‌کنید تا بتوانید از توانایی‌هایی که دارید بهترین بهره را ببرید. توسعه فردی به شما کمک می‌کند فعال باشید و به جای اینکه منتظر فرصت‌ها بنشینید، برای خودتان فرصت بسازید.

چرا توسعه فردی اهمیت دارد؟

مهارت‌های توسعه فردی دارای اهمیت هستند زیرا به شما اجازه می‌دهند تا برنامه‌های استراتژیک و تکنیکی مختلفی برای رشد شخصی و حرفه‌ای و رسیدن به اهدافتان را پی‌ریزی کنید. این مهارت‌ها به شما کمک می‌کنند:

  • به هدف‌های شغلی و حرفه‌ای‌تان دست پیدا کنید
  • در شغلتان پیشرفت کنید
  • نقاط قوت و مهارت‌هایتان را بهبود ببخشید
  • فرد بهتری باشید
  • شادکامی و رضایت بیشتری را در زندگی تجربه کنید

مهارت‌های مهم توسعه فردی

مهارت‌های توسعه فردی توانایی‌ها و ویژگی‌هایی هستند که می‌توانید با استفاده از آموزش و تمرین به دست بیاورید یا آن‌ها را تقویت کنید. بر اساس اهداف مختلف، افراد به مهارت‌های متفاوتی نیاز دارند. اما برخی از توانایی‌ها در بیشتر حوزه‌ها برای رشد شخصی قابل‌استفاده هستند:

مهارتهای ارتباطی:

مهارت‌های ارتباطی، شامل مهارت‌های صحبت کردن، نوشتن و گوش دادن است. با این توانایی‌ها می‌توانید حرف و احساس دیگران را متوجه شوید و احساسات و افکارتان را به درستی منتقل کنید. افرادی که دارای توانایی بالایی برای برقراری ارتباط هستند، می‌توانند واضح و با اعتمادبه‌نفس بر اساس موقعیت، نظر خود را بیان کنند.

نظم:

مهارت‌های مرتبط با انضباط شامل نظافت و مرتب کردن فضای فیزیکی، محیط کار و توانایی برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی است. داشتن نظم بالا به افراد کمک می‌کند در وقت خود صرفه‌جویی کنند و کارایی بیشتری داشته باشند.

حل مسئله:

حل مسئله، توانایی روبه رو شدن با مشکلات و موقعیت‌های چالش‌برانگیز است. افرادی که توانایی خوبی در حل مسائل دارند، در مواجهه با موانع آرامش خود را حفظ می‌کنند و گزینه‌های مختلفی را در نظر می‌گیرند تا بتوانند بهترین راهکار را انتخاب کنند.

عزت‌نفس:

عزت‌نفس، باور داشتن به توانایی‌های شخصی است. اگر به خودتان اعتماد داشته باشید، بیشتر احتمال دارد بتوانید اهداف بلندپروازانه ای را دنبال کنید، کارهای جدید را انجام دهید و دریچه‌هایی نو را روی زندگی خود باز کنید.

انعطاف‌پذیری:

انعطاف‌پذیری توانایی همگام شدن با شرایط و موقعیت‌های مختلف است. افرادی که با تغییرات به خوبی کنار می‌آیند معمولاً می‌توانند با افراد و موقعیت‌های مختلف ارتباط بهتری برقرار کنند. همچنین آن‌ها می‌توانند در برابر تغییرات ناگهانی آرامش خود را حفظ کنند.

یکپارچگی:

معمولاً افرادی که روراست بوده و به ارزش‌های شخصی خود پایبند هستند، بهتر می‌توانند اعتماد دیگران را جلب کنند. یکپارچگی به این معناست که فرد بتواند در موقعیت‌های مختلف بر اساس ارزش‌های درونی خود رفتار کند. داشتن یکپارچگی به رشد فردی کمک می‌کند.

اخلاق حرفه‌ای:

اخلاق حرفه‌ای فقط شامل پشتکار نیست بلکه قابل‌اعتماد بودن، وظیفه‌شناسی، تخصص و ثابت‌قدم بودن را در برمی‌گیرد. افرادی که اخلاق حرفه‌ای دارند معمولاً در محیط‌های کاری عملکرد مناسبی از خود نشان می‌دهند.

رهبری:

توانایی رهبری، مهارت هدایت کردن افراد است. رهبران خوب می‌توانند به دیگران انگیزه بدهند و به آن‌ها کمک کنند که در راه رسیدن به یک هدف مشترک گام بردارند.

5 مزیت داشتن ذهنیت مبتنی بر توسعه فردی

افراد موفق می‌دانند که کلید موفقیت، توانایی کنترل شخصی در موقعیت‌های مختلف است. این توانایی از طریق توسعه فردی و با وجود هوش هیجانی به وجود می‌آید.
زمانی که شما برای توسعه فردی خودتان وقت می‌گذارید، تغییرات مثبت متعددی در زندگی‌تان ایجاد می‌شود. در ادامه بعضی از مهم‌ترین فایده‌های توسعه فردی را مرور می‌کنیم.

1. رسیدن به خودآگاهی

توسعه فردی با خودآگاهی شروع می‌شود. شما می‌توانید متوجه شوید که واقعاً چه کسی هستید، چه ارزش‌هایی دارید، باورهایتان چیست و چه هدفی را در زندگی دنبال می‌کنید.
شادی حقیقی از دنبال کردن آرزوهای دیگران ایجاد نمی‌شود. اگر به دنبال دستیابی به شادکامی پایدار در زندگی‌تان هستید، باید زندگی‌تان را بر اساس ذهن آگاهی طراحی کنید. پس از آن می‌توانید اهداف شخصی خودتان را دنبال کنید.

زمانی که هدف‌ها برایمان معنادار هستند، از مسیر رسیدن به آن‌ها نیز همان‌قدر لذت می‌بریم که دستیابی به هدف برایمان لذت‌بخش است. خودآگاهی اولین نتیجه‌ی توسعه‌ فردی است. هر روز ما اطلاعات مختلفی درباره راه‌های متفاوت زندگی به دست می‌آوریم، اما اگر خودآگاهی نداشته باشیم نمی‌توانیم از این اطلاعات نتیجه جامعی بگیریم.
بنابراین تمرین کنید که احساسات خود را نسبت به اتفاقات در نظر بگیرید. مثلاً اگر موضوعی در محیط کار شما را آزار می‌دهد، شاید نیاز باشد درباره راه‌های دیگر برخورد با آن موضوع دوباره فکر کنید.

2. جهت‌دهی به زندگی

زمانی که خودآگاهی‌تان را بالا بردید، بهتر خواهید دانست که می‌خواهید چه چیزهایی را در زندگی به دست آورید. بنابراین تصمیم‌گیری بسیار ساده‌تر می‌شود. فعالیت‌هایی که در گذشته زمان زیادی را از شما می‌گرفتند دیگر در لیست کارهای روزانتان نیز قرار نمی‌گیرند. حالا می‌دانید که این فعالیت‌ها شما را به هدفتان نمی‌رسانند بنابراین ارزش وقتتان را ندارند.

در این مرحله بسیاری از افراد دچار یک اشتباه بزرگ می‌شوند. آن‌ها هدف را چیزی اضافه در نظر می‌گیرند که فرد باید به زندگی‌اش بیفزاید. این افراد فکر می‌کنند وقتی تمام کارهای دیگر انجام شد، وقت پیدا می‌شود تا روی هدفشان تمرکز کنند، اما در حقیقت اگر فرد قربانی کردن کارهای بی‌اهمیت برای رسیدن به هدف را یاد نگیرد، نمی‌تواند به سمت هدفی که دارد گام بردارد.
توسعه فردی به افراد یاد می‌دهد به شکل درست هدف‌گذاری کنند و ارزش هر فعالیت را قبل از انجام آن در نظر بگیرند. در واقع توسعه فردی به افراد نمی‌گوید چه کاری باید انجام دهد، بلکه به آن‌ها یادآوری می‌کند که برای موفقیت باید از انجام چه فعالیت‌هایی دست بکشند.

3. افزایش یافتن تمرکز

توسعه فردی می‌تواند موجب وضوح نیز شود. حتی زمانی که هدفمان را می‌دانیم، احتمال دارد فعالیت‌های مختلفی تمرکز ما را از بین ببرند. با تقویت توسعه فردی، اولویت‌بندی بسیار آسان‌تر می‌شود. می‌توانید سریع‌تر متوجه شوید که کدام فعالیت‌ها باعث بهترین نتیجه می‌شوند و آن‌ها را با بیشترین سطح انرژی به انجام برسانید. یکی از موانع اصلی تمرکز، حواس‌پرتی است.
حواس‌پرتی وقتی به وجود می‌آید که شما نمی‌توانید تفاوت بین فایده‌های بالقوه‌ی کاری که باید انجام دهید و کاری که حواستان را پرت کرده است را تشخیص دهید.
مشکلی که بسیاری از ما داریم این است که بدون داشتن یک ضرب‌الاجل بیرونی نمی‌توانیم خودمان را به انجام یک کار ملزم کنیم. پایند بودن به توسعه فردی به شما در داشتن تمرکز بیشتر کمک می‌کند. توسعه فردی شما را قادر می‌کند بتوانید حتی بدون داشتن ضرب‌الاجلی خارجی، بر روی هدف خود متمرکز بمانید.

4. داشتن انگیزه بیشتر

زمانی که می‌دانید به دنبال چه دستاوردی هستید، آسان‌تر می‌توانید مزیت‌های انجام فعالیت‌های مختلف را ببینید. حتی زمانی که فعالیت‌ها جذاب نیستند، دیدن مزیت‌های آن‌ها مشوقی برای کامل کردنشان است. هنگامی که متوجه شوید توسعه فردی یک مسیر ادامه دار است و موفق شوید خودتان را برای طی کردن این مسیر آماده کنید، دیدن واضح هدف‌ها چراغ راهتان می‌شود.

یکی از بزرگ‌ترین موانع بر سر راه انگیزه، بزرگ و دور از دسترس بودن اهداف است. گاهی آن‌قدر کار برای انجام دادن در مسیر رسیدن به هدف وجود دارد، که حتی برداشتن اولین قدم مشکل می‌شود. در این مواقع بهتر است فقط روی قدم بعدی که باید بردارید متمرکز شوید.

5. دستیابی به استقامت

در زندگی لحظه‌های سختی وجود دارد. زمانی که این لحظات سخت فرا می‌رسند، باید توانایی و مهارت رویارو شدن با مشکلات را داشته باشید. توسعه شخصی نمی‌تواند از وقوع اتفاقات بد جلوگیری کند، اما به شما کمک می‌کند با این اتفاقات روبه رو شوید.
توسعه فردی به شما کمک می‌کند برای مقابله با طوفان‌های زندگی اعتمادبه‌نفس، استقامت و مهارت‌های لازم را داشته باشید. زمانی که شما مطمئن باشید می‌توانید راهی برای رسیدن به هدفتان پیدا کنید، در برابر مشکلات آرامش خود را از دست نخواهید داد و تنها به دنبال راه‌حل خواهید بود. با این رویکرد میزان آسیب اتفاقات منفی به حداقل می‌رسد.

رشد و توسعه فردی با 5 گام ساده

راهکارهای متفاوتی برای رسیدن به رشد شخصی وجود دارد. بیایید نگاهی به بهترین رهنمودهای توسعه فردی داشته باشیم:

1. بر ترس‌هایتان غلبه کنید؛

ترس می‌تواند مانعی برای رشد و پیشرفت باشد بنابراین باید آن را از میان بردارید. مثلاً اگر از صحبت کردن در جمع می‌ترسید، عضو کلاس یا گروه‌هایی شوید که به افراد کمک می‌کنند با دیگران بهتر ارتباط برقرار کنند.
اگر ریسک کردن و امتحان چیزهای جدید برایتان اضطراب زا است، فردی پیدا کنید که بتواند به شما در تصمیم‌گیری درست و بالا بردن اعتمادبه‌نفستان کمک کند. تلاش کنید از محدوده‌ی امن خود خارج شوید تا بتوانید رشد کنید. اگر خجالتی هستید، سعی کنید با افراد غریبه سر صحبت را باز کنید.

2. کتاب خواندن را فراموش نکنید؛

کتاب خواندن دانش و دامنه لغات شما را افزایش می‌دهد و اطلاعات مفیدی را در اختیارتان می‌گذارد. همچنین می‌تواند مغزتان را تحریک کرده و باعث تقویت مهارت تفکر خلاقانه شود. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم برای خودتان هدف‌گذاری کنید و حداقل یک کتاب در ماه مطالعه نمایید.

3. از یادگرفتن مهارت‌های جدید نترسید؛

یک مهارت یا موضوع جدید را یاد بگیرید. می‌توانید برای یادگیری به خودتان متکی باشید یا از کلاس‌های مختلف استفاده کنید. برای مثال می‌توانید یادگیری یک زبان جدید را امتحان کنید. یا در کلاس‌های مخصوص آموزش نرم‌افزارهای مختلف شرکت کنید.

4. به نظر دیگران توجه کنید؛

یکی از راه‌های مفید برای توسعه فردی این است که نظر دوستان، خانواده و اطرافیانتان را درباره پروژه یا دستاوردهایی که در زندگی دارید بپرسید. می‌توانید از نظرات مثبت و انتقادات آن‌ها برای پیدا کردن راه‌های بهبود بخشیدن به عملکردتان استفاده کنید. گاهی هیچ چیز بهتر از یک نظر بیرونی و بی‌طرفانه نمی‌تواند به ما کمک کند اشتباهاتمان را ببینیم.

5. شبکه‌سازی کنید؛

به کمک برقراری ارتباط با افراد مختلف می‌توانید ایده‌های جدید را بشناسید و مدل رابطه‌ی صحیح در محیط‌های مختلف را یاد بگیرید. همچنین می‌توانید افراد جدید را ملاقات کنید و رابطه‌هایی را شکل دهید که در آینده برایتان مفید باشند. بنابراین در محیط‌های مختلف حرفه‌ای و شخصی، شبکه‌سازی را فراموش نکنید.

تقویت مهارت‌های توسعه فردی در محیط کار

با وجود اینکه مهارت توسعه فردی می‌توانند برای تمام جنبه‌های زندگی‌تان کمک‌کننده باشند، برای موفقیت در محیط کاری و پیشرفت در شغلتان، بهتر است به این مهارت‌های توسعه فردی توجه ویژه‌ای داشته باشید:

1. شنونده‌ خوبی باشید؛

داشتن روابط عمومی بالا، به اینکه بتوانید به حرف‌های دیگران توجه کنید مرتبط است. روی محتوای کلام همکاران یا مشتریان متمرکز شوید تا بتوانید پاسخی مناسب به آن‌ها بدهید. از مهارت‌های گوش دادن فعال برای تمام ارتباطات از تماس‌های تلفنی گرفته تا مصاحبه‌های کاری استفاده کنید.

2. با دیگران همکاری کنید؛

مهارت کنار آمدن با دیگران باعث می‌شود به یک عضو ارزشمند در گروه تبدیل شوید. باید بتوانید با دیگران همکاری کنید و به دیگران انگیزه بدهید. از مهارت‌های اجتماعی‌تان برای برقراری ارتباط مثبت با همکاران و دیگر اعضای گروهتان استفاده کنید و سعی کنید با افراد مختلف کنار بیایید.

3. خودتان را به چالش بکشید؛

زمانی که با یک مشکل در محیط کاری روبه رو می‌شوید، گزینه‌های مختلف را بررسی کرده و بهترین راه‌حل را انتخاب کنید. توجه کنید که ممکن است نیاز باشد با دیگران مشورت نمایید و تحقیقات مختلفی انجام دهید. افرادی که تفکر انتقادی دارند و می‌توانند در موقعیت‌های پیچیده به حل مسئله بپردازند و تصمیمات بهتری برای زندگی و کارشان بگیرد.

4. خودتان را باور داشته باشید؛

اگر به تصمیماتی که می‌گیرید اعتماد داشته باشید، دیگران نیز بیشتر احتمال دارد که به شما اعتماد کنند. این انرژی مثبت می‌تواند به افراد اطرافتان نیز انتقال پیدا کند و آن‌ها را نصب به خودشان مطمئن‌تر سازد. همچنین اگر با اعتمادبه‌نفس به جنگ مشکلات بروید، بهتر می‌توانید با آن‌ها مقابله کنید.

سخن آخر...

واقعیت این است که موفقیت یک شبه به دست نمی‌آید. برای رسیدن به اهدافتان باید پیچ‌وخم‌های بسیاری را طی کنید. بنابراین بهتر است با آمادگی کامل راه پر چالش رسیدن به اهداف را آغاز کنید تا بتوانید آن را با موفقیت به پایان برسانید.
توسعه فردی راهی برای تقویت قوای روانی و افزایش آمادگی روانی است. کارلیب با هدف کمک به افراد در پیدا کردن شغل و حرفه مورد علاقه‌شان تشکیل شده است و بانکی کامل از مقالات مفید برای توسعه شخصیتی را در اختیار افراد قرار می‌دهد.

نیلوفر نجیب نیا
۱۱ دیدگاه
در بحث‌‌ پیرامون این مقاله شرکت کنید!

  • فریبا احمدی
    ۱۹ آذر ۱۳۹۹، ۱۰:۲۴

    عالی بود من به تازگی با وبلاگ شما اشنا شدم. مطلب لینکدین چیست ؟ مطالعه کردم و اکانت لینکدین هم ساختم. اونجا که همه حرفه ای ها جمع هستند، دیدم که چه خبره و من با این همه سابقه کار کارمندی چقدر عقب هستم.
    سرعت پیشرفت فناوری بالاس و ما برای اینکه بتونیم تو دنیای تکنولوژی زندگی کنیم و عقب نمونیم خیلی مهارت ها نیاز داریم
    واقعا روابط گسترده داشتن و یادگیری روزانه رو باید تو برنامه زندگیمون قرار بدیم
    خیلی تشکر میکنم از تیم شما
    مطالب بسیار آموزنده هست

    • فاطمه ولی محمدی
      ۱۹ آذر ۱۳۹۹، ۱۰:۲۸

      سلام. خیلی خوشحالیم که مطالب وبلاگ کارلیب برای شما مفید بود و خیلی خوبه که به نتیجه درستی در رابطه با توسعه فردی رسیدید.
      مهم‌ترین بخش توسعه فردی رسیدن به شناخت از خود و در مرحله بعد شناخت استعدادها و توانایی و شکوفا کردن آن‌ها است. بنابراین توسعه فردی، چیزی نیست که مختص دوره خاصی از زندگی افراد بشه، توسعه فردی، مهارتی هایی هستند که در سراسر زندگی افراد کاربرد دارند و به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک می‌کنند. همه نیاز داریم که مهارتهای خودمون رو تقویت کنیم و به توسعه فردی بیشتر بپردازیم.

  • زهرا رحمانی
    ۲۴ آذر ۱۳۹۹، ۰۷:۰۲

    نکاتی که برای توسعه مهارت‌های فردی گفتید واقعا جامع و کامل هستند، ممنون از مطالب مفید و آموزنده کارلیب مثل سایر وبلاگ‌ها و سایت‌ها تبلیغات اولویت کارلیب نیستش و همین متمایز و جذابش میکنه. امیدوارم با تمرکز روی همین روش ها و به کار گیری شون مهارت‌های فردی و توانایی هام رو افزایش بدم و پیشرفت داشته باشم. سپاس گزارم.

  • مونا حسن زاده
    ۲۵ آذر ۱۳۹۹، ۰۸:۱۲

    سلام ممنون از مقاله خوبتون کاش چند کتاب مفید در زمینه توسعه فردی هم معرفی میکردین. یا هم مقالاتی که به صورت جزیی تر در مورد هر کدوم از این مباحث نگارش شده میتونه برای کاربر مفید باشه تا در صورتی که زمینه خاصی مد نظر فرد هست و برای توسعه فردی توی اون بخش ضعیفه بتونه به اون مراجعه کنه.

  • شهره نجفی
    ۲۶ آذر ۱۳۹۹، ۰۲:۴۹

    سلام
    ممنون از مقاله خوبتون. واقعا در این دنیایی که هستیم اگر به توسعه فردی خودمون نپردازیم از جامعه عقب میمونیم. هر بار ی وسیله جدید میاد، هر بار ی شبکه اجتماعی جدید، روشهای کاری تغییر میکنن. خلاصه توسعه فردی به نظرم مقوله بسیار مهمی باشه. متأسفانه گاهی این توسعه فردی هزینه اش بالا میره، مثل خرید گوشی جدید با امکانات جدید، خرید لپ تاپ یا هر تکنولوژیی که بشه روی توسعه فردی تأثیر بذاره.

    • سهیلا حیدریان
      ۲۶ آذر ۱۳۹۹، ۰۳:۱۳

      سلام خانم نجفی عزیز
      بله درست می‌فرمایید، متأسفانه گاهی اوقات توسعه فردی هزینه بالایی داره، به هر حال مجموعه کارلیب سعی می‌کنه تا حد امکان با مقالات علمی و مرتبط با توسعه فردی به افراد کمک کنه. خوشحال میشیم دیگر مقالات مشابه در وبلاگ کارلیب رو مطالعه کنید و نظرتون رو به ما بگید. این طوری متوجه میشیم که شما خوانندگان عزیز به چه زمینه‌هایی بیشتر علاقه دارید و در اون زمینه‌ها بیشتر تولید محتوا کنیم.

  • مهلا کریمی
    ۲۹ آذر ۱۳۹۹، ۰۷:۱۱

    سلام، من آدمی بودم که از تک بعدی بودن متنفر بودم و دوست نداشتم فقط و فقط در یک مسیر رشد کنم، اما خودم رو باور کردم، به زندگیم و زمانم نظم دادم و تونستم خیلی راحت در جهت یک توسعه فردی مثبت قدم بردارم. الان حال روح و روانم خوبه و خوشحالم که موفقیت رو لمس کردم. فقط مهم اینه که اعتماد به نفس داشته باشیم و نترسیم.

    • مائده عابدی
      ۲۹ آذر ۱۳۹۹، ۰۸:۴۰

      سلام خانم کریمی عزیز، خوش حالیم که تجربه خوبی در زمینه توسعه فردی داشتید و توانسته اید قل های موفقیت را فتح کنید. به نکات خوبی اشاره کردید، آدمی باید باور داشته باشد که هر کار و مهارتی آموختنی است و فقط کافی است خودش را باور کند، مدیریت ترس بلد باشد و به تقویت اعتماد به نفس بپردازد تا مسیر برایش هموار شود.

  • مهدی رازی شجاعی
    ۰۱ شهریور ۱۴۰۰، ۱۸:۰۱

    سلام. من از چندوقت پیش پیگیر رشدوتوسعه فردی بودم. با سرچ در گوگل با سایت شما آشنا شدم. واقعا از مطالب سایت استفاده و بهره مند شدم.
    من نماینده شرکت گسترش طراحان نقش الماس با برندتجاری” آینوتی” هستم. شرکت آینوتی یک شرکت استارتاپ ایرانی است و خدمات الکترونیکی و مخابراتی آنلاین و آفلاین ارائه میکندو من می توانم در حوزه ارتباط آفلاین و درآمدزایی شما یا مجموعه شما اقداماتی انجام بدهم.
    برای ارتباط با اینجانب بنده ایمیل خودم رو برایتون میگذارم.

    باافتخار در خدمتم.

  • حسن غلامی
    ۰۵ تیر ۱۴۰۲، ۰۳:۱۰

    afarin matlab khobi bood

  • غلام غفاری
    ۰۵ تیر ۱۴۰۲، ۰۹:۰۵

    با اجازتون بازنشر شد