14 تکنیک موثر برای رسیدن به خودباوری

انسان ذهنی گسترده، پیچیده و بسیار وسیع دارد که مدام در حال یادگیری و خلق چیزهای جدیدتر است و این بستگی به باور هر فرد و نوع تفکر او به زندگی دارد که بتواند ذهن خود را به طرف یادگیری و ابتکار سوق دهد و یا به ذهن خود یاد دهد که خواسته زیادی از جهان اطراف نداشته باشد.
بنابراین آینده روشن ذهن هر فرد، بستگی به نوع نگرش او به جهان اطراف، خودباوری و اعتماد به نفس فرد دارد. انسان موجودی است که به عنوان اشرف مخلوقات شناخته می‌شود و خداوند به او قدرت تفکر بخشیده و همچنین قدرت‌های دیگر مثل تکلم که دیگر موجودات را از آن بی‌بهره کرده است.

پس بهترین راه شکرگزاری از این نعمت‌های والا، قدم گذاشتن در راه پیشرفت و شکوفایی در زمینه این قدرت‌ها می‌باشد و لازمه این اقدام این است که انسان به قدرت درون خود ایمان داشته باشد. به همین دلیل ما در این مقاله به بررسی خودباوری و راه‌های رسیدن به آن پرداخته‌ایم.

تعریف خودباوری 

خودباوری به این معنا است که فرد، استعدادهای خود را باور داشته باشد و همچنین به نیروی درونی خود نیز ایمان داشته باشد که می‌تواند هرچقدر که لازم باشد ذهن و دیدگاه خود و همچنین جسم خود را از تنبلی و جهالت بیدار کند و به سوی خلاقیت و شکوفایی بکشاند.
همه انسان‌ها از بدو تولد توانایی‌ها و قابلیت‌هایی دارند که در هر فرد شکل و مدل خاصی خود را نشان می‌دهد، در صورتی که به تقویت آن‌ها بپردازند به سرعت شکوفا می‌شوند.

افراد خودباور

افراد خود‌باور در واقع می‌خواهند بگویند: من انسانی هستم به مانند سایر انسان‌های دنیا که از نظر داشتن انواع و اقسام توانمندی‌ها و مهارت‌های خدادادی با بقیه شباهت دارم و صد البته تفاوت‌هایی.
من به مانند سایر افراد، به واسطه انسان بودنم ارزشمندم و می‌توانم این ارزش را در طول زندگی‌ام افزایش و یا کاهش دهم. اگر چیزی را بخواهم چون از قدرت فکر کردن و حرکت کردن برخوردار هستم می‌توانم آن را بدست آورم حال هر چه که باشد.
من دوست داشتنی هستم و این دوست داشتنی بودنم نیز به مانند ارزشمند بودنم قابلیت این را دارد که افزایش یا کاهش یابد.

تمام مطالب گویای این است که مجموع عزت‌نفس و اعتماد به نفس در کنار یکدیگر به خودباوری ختم می‌شوند. بنابراین چنانچه فردی عزت‌نفس و اعتماد به نفس داشته باشد به خودباوری رسیده است.

تکنیک‌های موثر در رسیدن به خودباوری 

هر بار که کاری را به اتمام می‌رسانیم، حتی اگر خیلی هم کوچک و ناچیز بود، به خود یادآوری کنیم که موفق به انجام کاری شده‌ایم و به آنچه از انجام آن لذت می‌بریم فکر کنیم و تا حد امکان آن‌ها را در برنامه خود بگنجانیم.
باید گفت خودباوری مزیت‌های متعددی دارد. حتماً همه ما در بین اطرافیان یا همکاران کسانی را می‌شناسیم که به قابلیت‌های خود یا به عبارتی به خودشان باور و ایمان دارند و روزانه فعالیت‌های متعددی را به پایان می‌رسانند.
این افراد مملو از انرژی مثبت می‌باشند و اهل به تعویق انداختن امور نیستند و به طور معمول انسان‌های خوبی هستند، دیگران را قضاوت نمی‌کنند و در عوض تشویق دیگران از خصوصیات بارز آن‌ها است. 

شما باید مواردی که برروی خودباوری شما تاثیر‌گذار هستند را شناسایی کنید، در غیر این صورت این برای شما یک راز باقی خواهند ماند. راه‌های موثر برای رسیدن به خودباوری شامل موارد زیر است:

۱. درباره اهداف خود واقع‌گرا باشیم؛

دستیابی به اهداف حس خوبی را در ما به وجود می‌آورد. در نظر گرفتن اهداف روزانه و یا هفتگی ما را در مسیری که به سوی موفقیت می‌پیماییم، هدایت می‌کنند و ما را به این باور خواهد رساند که دستیابی به اهدافمان برای ما بسیار سهل و ممکن است. با هدف‌ گذاری صحیح به تمام خواسته‌های خود میرسیم و بدین ترتیب روحیه خودباوری در ما تقویت می‌گردد.

۲. با افراد مثبت‌نگر معاشرت کنیم؛

با رفت و آمد با افرادی که دید ما را به زندگی و رویدادهای آن منفی می‌کنند، نمی‌توانیم حس خوبی به خود داشته باشیم.
زمانمان را با افراد مثبت و شاد بگذرانیم و تا حد امکان از منفی‌گرایی دوری کنیم، پس دوستانی که در بین ما منفی‌گرا هستند را کنار بگذاریم.!

۳. به دستاوردها و موفقیت‌های خود اذعان کنیم؛

همانطور که پیشتر گفتیم هر بار که کاری را با موفقیت به اتمام می‌رسانیم، حتی اگر خیلی هم کوچک و ناچیز باشد به خود یادآوری کنیم که موفق به انجام کاری شده‌ایم و به آنچه از انجام آن لذت می‌بریم فکر کنیم و تا حد امکان آن‌ها را در برنامه خود بگنجانیم.

۴. دانش و مهارت خود را با دیگران به اشتراک بگذاریم؛

آیا در زمینه خاصی تخصص داریم؟ همه ما حداقل در یک زمینه اطلاعات و مهارت زیادی داریم و به خوبی از زیر و بم آن آگاهیم. این دانش و مهارت خود را با دیگران به اشتراک بگذاریم. کمک به دیگران در یادگیری یک مهارت جدید حس خودباوری را در ما ایجاد می‌کند.

۵. جاه طلب باشیم.!

ممکن است به نظر خیلی کلیشه‌ای برسد، اما به دنبال شغلی که همیشه آرزویش را داشته‌ایم باشیم، مهارت سخت و دشواری را بیاموزیم که همیشه به علت سخت بودن از یادگیری آن صرف نظر کرده‌ایم. حتی اگر در دستیابی به دوردست‌ترین هدف خود ناکام شویم، از این تلاش خود قطعاً نتایج مثبت بسیاری خواهیم گرفت.

۶. از اظهار نظر باکی نداشته باشیم؛

اگر سوالی داریم یا نیاز به توضیح بیشتری در خصوص یک موضوع داریم، آن را مطرح نماییم. اگر فکر می‌کنیم که روندی در محل کار ما می‌تواند موثرتر و با کارآیی بیشتر انجام شود نظر خود را بیان کنیم.

۷. خودمراقبتی را فراموش نکنیم؛

خودمراقبتی عملی است که در آن، هر فردی از دانش، مهارت، و توان خود به عنوان یک منبع استفاده می‌کند تا به‌طور مستقل از سلامت خود مراقبت کند.
خودمراقبتی بسبب افزایش کارآیی و تقویت مهارت‌های فردی می‌شود.

۸. به صدای درون خود گوش دهید؛

وقتی در مورد خودتان افکاری در سر می‌پرورانید، برای خود تعیین کنید که آیا آن‌ها مثبت یا منفی هستند.
اگر در ارزیابی این مسئله مشکل دارید، به الگوی افکارتان توجه نکرده‌اید. سعی کنید به مدت چند روز به صورت روزانه یا هفتگی افکار خود را درباره خودتان بنویسید. سپس مثبت یا منفی بودن آن‌ها را مشخص کنید.
زیرا افکار شما در واقع صدای درونی شما هستند. صدای درونی کسانی که افکار منفی دارند در شخصیتشان نیز تجلی می‌یابد و در واقع تعیین کننده نحوۀ رفتار دیگران با آن‌ها می‌باشد.

بنابراین اگر افکار مریض یا منفی داشته باشید با توجه به رفتاری که اطرافیانتان با شما در پیش می‌گیرند، ممکن است به تصور نادرستی درباره خود برسید و در شناخت توانایی‌های خود دچار مشکل شوید خاموش کردن صدای درونی منفی اولین قدم برای ایجاد خودباوری در شماست. سپس جایگزین کردن آن با افکار مثبت هدف بعدی خواهد بود.
به عنوان مثال، صدای درونی شما ممکن است بگوید "من شغلی را که اخیراً درخواست کردم، پیدا نکردم، بنابراین دیگر هرگز شغلی نخواهم داشت و تلاش‌هایم بی‌فایده هستند."
"اگر می‌خواهید این فکر منفی را در ذهنتان به شکل دیگری بپرورانید باید آن را به این صورت تغییر دهید "من از پیدا کردن این شغل ناامید نشده‌ام و برای یافتن آن سخت تلاش کرده‌ام و کار متناسب با توانایی‌های من بیرون منتظر من است، فقط باید آن را پیدا کنم."

۹. اهداف از پیش تعیین شده داشته باشید؛

نکته اصلی در ایجاد خودباوری این است که صدای درونی خود را از یک صدای منفی و مهم به صدای مثبت و دلگرم کننده تبدیل کنید. هیچ کس در دنیا وجود ندارد که بدون هدف بتواند به موفقیت‌هایی که در نظر دارد دست یابد.
اگر می‌خواهید به شناخت خوبی از خود دست یابید باید تمام تمرکزتان را به کار گیرید و هدف مشخصی را برای خود تعیین کنید. زیرا تعیین هدف به شما انگیزۀ حرکت می‌دهد، در نتیجه در راه رسیدن به هدفتان به شناخت‌هایی از خود دست پیدا می‌کنید که پیشتر متوجه آن‌ها نشده بودید.
به عنوان مثال، هدف شما می‌تواند این باشد که "من نسبت به خودم مثبت‌تر می‌شوم و مانند یک دوست با خودم صحبت می‌کنم تا یک دشمن."

۱۰. ویژگی‌های مثبت خود را تقویت کنید؛

روی چیزهایی که برای خودتان دوست دارید متمرکز شوید تا به خود یادآوری کنید که آن‌ها بیشتر از افکار منفی که صدای درونی شما روی آن‌ها تمرکز دارد، برایتان ارزش دارد. این کار باعث می‌شود که ویژگی‌های مثبت خود را بهتر بشناسید.
سپس در ذهن خود ویژگی‌های مثبتتان را مرور کنید و خود را به پاس داشتن آن‌ها تشویق کنید. این کار نیز باعث می‌شود که شما حس مثبت‌تری نسبت به خود پیدا کرده و با دید بهتری به ویژگی‌های خود نگاه کنید.
از طرف دیگر این امر باعث می‌شود که شما با دیدن ویژگی‌های مثبت تان بپذیرید که دارای ویژگی‌های منفی هستید و در صدد اصلاح آن‌ها بر آیید.
بدین منظور می‌توانید لیست ویژگی‌های مثبت خود را مانند جایی در آینه حمام که قابل مشاهده است، بنویسید و بچسبانید. سپس به صورت روزانه به آن نگاه کنید.

۱۱. ژورنالی از موفقیت‌های خود تهیه کنید؛

دستاوردهای خود را یادداشت کنید، تعریف‌هایی که مردم درباره شما می‌گویند و افکار خوبی که درباره خودتان دارید را می‌توانید یادداشت کنید.
در حالی که ممکن است با وجود تلاش‌های زیاد افکار منفی کاملاً از بین نروند، اما صرف وقت بیشتر و تمرکز روی ویژگی‌های مثبت، باعث می‌شود احساس کلی را جع به خود و نیز ارزش خود را بهبود بخشید.

تهیۀ ژورنالی از موفقیت‌هایی که تا کنون کسب کرده‌اید نه تنها باعث دستیابی شما به خودباوری می‌شود، بلکه عزت‌نفستان را در زندگی و جامعه‌ای که با آن در ارتباط هستید بالا می‌برد.
همچنین سعی کنید ژورنال ویژگی‌های مثبت خود را بر روی مخالفت با افکار منفی درونی خود متمرکز کنید. برای مثال، اگر یکی از ویژگی‌های مثبت شما صبور بودن است و یکی از ویژگی‌های منفی شما پرحرف بودن است می‌توانید در راستای پایبند بودن بر صبری که پیشه می‌کنید، کم حرف بودن را لازمۀ آن بدانید.

۱۲. برای تنظیم اهداف خود از ژورنال موفقیت‌هایتان استفاده کنید؛

هر فرد برای دستیابی به اهدافش باید در ابتدا به توانایی‌هایش دقت کند. اگر شما در چیزی خوب نیستید هرگز نخواهید توانست به هدفی در آن راستا دست یابید.‌
بنابراین با توجه به ویژگی‌های مثبتتان و دستاوردهای موفقیت آمیزتان که پیشتر در ژورنال نوشته‌اید، می‌توانید اهدافتان را تعیین کنید و مطمئن باشید که با تلاش لازم به آن‌ها خواهید رسید زیرا توانایی آن به صورت بالقوه درونتان وجود دارد.

در واقع اگر تعیین هدف شما درست باشد می‌توانید به خودباوری برسید، زیرا در راه رسیدن به آن هدف شناخت‌هایی را از خود بدست می‌آورید، اما اگر هدفتان به درستی تعیین نشده باشد و بر اساس توانایی هایتان نباشد، نه تنها بارها شکست می‌خورید؛ بلکه دچار سردرگمی و گمان‌های نادرست از خود نیز می‌شوید.

۱۳. کاستی‌ها و نواقص خود را بپذیرید؛

به یاد داشته باشید که شما مانند همه انسان‌ها هستید. لازم نیست که حتما از عزت‌نفس بسیار بالایی برخوردار باشید. اگر بتوانید خود را همانطور که هستید بپذیرید، حتی اگر در برخی زمینه‌ها سعی در بهبود دارید، عزت‌نفس بسیار بالاتری خواهید داشت.
برای مثال اگر شما فردی هستید که زود عصبانی می‌شوید و از کوره در می‌روید و در عین تلاش‌های زیاد به نتیجه چندان خوبی دست نیافته‌اید. می‌توانید به جای سرزنش خود، راه کارهایی را پس از عصبانیت در پیش بگیرید.

مثلا اگر از دست کارمندتان عصبانی شدید و او را رنجاندید سعی کنید هنگامی که آرام هستید از او عذرخواهی کنید. این کار به این معنی است که شما پذیرفته‌اید که مرتکب اشتباه شده‌اید و در صدد جبران آن بر آمده‌اید. علاوه‌بر این باعث می‌شود که این کار در شما تبدیل به عادت شود و به مرور زمان این رفتار نادرست را در خود اصلاح کنید.

14. اعتماد به نفس خود را بازیابید؛

اعتماد به نفس نگرشی در مورد مهارت‌ها و توانایی‌های شماست. این بدان معناست که شما خود را می‌پذیرید و اعتماد دارید و در زندگی خود احساس کنترل دارید. شما نقاط قوت و ضعف خود را به خوبی می‌شناسید و نسبت به خود دید مثبتی دارید. شما انتظارات و اهداف واقع بینانه‌ای تعیین می‌کنید، قاطعانه ارتباط برقرار می‌کنید و می‌توانید از پس انتقادات برآیید.

از طرف دیگر، اعتماد به نفس پایین ممکن است باعث شود شما احساس پر از اعتماد به نفس داشته باشید، منفعل یا مطیع باشید یا در اعتماد به دیگران مشکل داشته باشید. ممکن است احساس حقارت کنید، مورد بی‌مهری قرار بگیرید یا نسبت به انتقاد حساس باشید. افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند غالباً تفکر اشتباه دارند.

چگونه اعتماد به نفس خود را بالا ببریم؟

• نقاط قوت خود را بشناسید و برآنها تأکید کنید. به خاطر تلاش و پیشرفت در کاری، به خود پاداش دهید و خود را ستایش کنید.
• وقتی در مانعی گرفتار شدید، با مهربانی و عطوفت با خود رفتار کنید. به شکست نپردازید.
• اهداف واقع بینانه و قابل دستیابی تعیین کنید. انتظار کمال نداشته باشید؛ کامل بودن در هر جنبه از زندگی غیرممکن است.
• وقتی احساسات شدیدی را احساس می‌کنید سرعت خود را کم کنید و به طور منطقی درباره شرایط فکر کنید.
• پیش‌فرض‌های مربوط به خود، افراد و موقعیت‌ها را به چالش بکشید.
• تشخیص دهید که تجربه‌های منفی زندگی گذشته، آینده شما را حکم نمی‌کند.
• احساسات، اعتقادات و نیازهای خود را مستقیم و با احترام بیان کنید.
• بیاموزید که به درخواست‌های بی‌دلیل نه بگویید.
• در صورت نیاز به کمک بیشتر، مشاوره فردی نیز می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس شما کمک کند.

شما همه ابزارهای لازم برای رسیدن به اهداف‌تان را دارید، اما برای باور کردن خودتان، تلاش کنید و بر نقاط قوت خود تمرکز و آنها را تقویت کنید. مطمئن باشید تلاش برای رسیدن به خودباوری، بسیار ارزشمند است و به اوج قله موفقیت خواهید رسید. وقتی خودتان را باور داشته باشید، همه چیز ممکن می‌شود.!