راهنمای کامل نحوه شکایت کارگر از کارفرما

کارفرما به فردی گفته می‌شود که برای افراد کار ایجاد کرده و به آنها حقوق می‌دهد. ممکن است که شما به عنوان یک کارگر سالها در یک شرکت، کارگاه، کارخانه و... بدون هیچ مشکل و اختلافی کار کنید، اما آیا واقعاً فکر می‌کنید که رابطه بین شما و کارفرما همیشه به همین شکل باقی خواهند ماند؟ قطعاً چنین نیست. زیرا وجود اختلاف بین افراد، امری کاملاً طبیعی بوده و ممکن است که بین شما و کارفرمایتان نیز بر سر مسائل گوناگون اختلاف ایجاد شود.
اکثر اوقات این اختلافات با صحبت و میانجی‌گری برطرف می‌شوند، اما در برخی از مواقع هم ممکن است که اختلاف به وجود آمده آنقدر شدید باشد که کار به شکایت از کارفرما برسد. حال تکلیف چیست؟ حتماً از خودتان می‌پرسید که چگونه از کارفرما شکایت کنیم؟

اختلاف بین کارگر و کارفرما یکی از مشکلات بزرگی است که در اکثر محیط‌های کاری وجود دارد. متاسفانه در سال‌های اخیر تعداد این اختلافات به دلیل رکود اقتصادی شدیدی که در کشور رخ داده است، افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
شکایت علیه کارفرما، اصول و قوانین خاص خود را دارد. اگر با قانون کار و شرایط شکایت از کارفرما آشنایی داشته‌باشید، خیلی راحت و سریع می توانید حق و حقوقتان را از کارفرما بگیرید.
اما اگر دانش کافی در این زمینه را ندارید و می‌خواهید بدانید که حق و حقوق کارمند اخراج شده چیست؟ شكايت از كارفرما براي بيمه چگونه است؟ حقوق کارمند اخراج یا تعدیل نیرو شده چگونه پرداخت می‌شود؟ و در نهایت مدارک مورد نیاز برای شکایت از کارفرما چه چیزهایی هستند؟ کافیست تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

ما در این مطلب همه آنچه که باید درباره حق و حقوق کارمند اخراج شده بدانید را در اختیارتان قرار می‌دهیم تا در مواقع لزوم بتوانید با پیگیری‌های درست و به موقع از حقوق کارمندی خودتان دفاع کنید.

در چه مواقعی کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کند؟

به طور کلی شکایت کارگر از کارفرما در زمینه‌های مختلفی صورت می‌گیرد، اما در بین آنها چند مورد وجود دارد که بیش از سایر موارد تکرار می‌شود.
در ادامه شما را با عمده ترین دلایل شکایت کارگر از کارفرم آشنا خواهیم کرد:

 1. کارفرما بدون بستن قرارداد، کارگر را استخدام کند؛

یکی از عمده ترین دلایلی که کارگران از کارفرمایان خود شکایت می‌کنند، این است که کارفرما با آنها قرارداد نمی‌بندد.
در چنین شرایطی قانون کار به طور صد در صد از کارگر حمایت می‌کند. این قرارداد، هم می‌تواند به صورت کتبی و هم به صورت شفاهی تعیین شود که بر طبق آن کارگر موظف است در طول مدت تعیین شده و در ازای دریافت مبلغی مشخص برای کارفرما کار کند.

به این ترتیب، اگر شما به عنوان کارگر بتوانید مدرک و یا سندی، مانند؛ پرینت ورود و خروج به کارگاه، پرینت دریافت حقوق، نمونه کارهای انجام شده و... را که نشان‌دهنده رابطه کاری شما با کارفرما است را به دادگاه ارائه دهید، بدون شک برنده پرونده شکایت علیه کارفرما خواهید بود. سوال مهمی که معمولاً در اینجا مطرح می‌شود، این است که اصلاً چرا کارفرما بدون قرارداد فردی را استخدام می‌کند؟

با توجه به شرایط فعلی جامعه که تعداد فارغ التحصیلان و افراد جویای کار خیلی بیشتر از فرصت‌های شغلی است، کارفرمایان نمی‌توانند با اشخاص زیادی قرارداد ببندند. از طرف دیگر، عدم عقد قرارداد برای کارفرمایان این فرصت را فراهم می‌کند تا در هر زمان و تحت هر شرایطی که بخواهند با کارگر و یا کارمند خود قطع همکاری کنند، بدون آنکه از نظر قانونی مشکل برایشان پیش بیاید.
خوشبختانه، اثبات رابطه همکاری بین کارگر و کارفرما تنها مستلزم عقد قرارداد کار نیست. کارگر با ارائه فیش حقوقی و یا معرفی یک شاهد می‌تواند ادعای خود را مبنی بر کار در شرکت مربوطه اثبات کند. بستن قرارداد در محیط کار به منزله یک اهرم حمایتی برای کارگر محسوب می‌شود تا با استفاده از آن بتواند از حق و حقوق خودش دفاع کند.

2. کارفرما مزایایی کمتر از قانون کار در اختیار کارگر قرار دهد؛

هیچ کدام از کارفرمایان بر طبق قانون کار اجازه ندارند که حقوق و مزایایی کمتر از قانون کار برای کارگران خود در نظر بگیرند. پس اگر حقوق و مزایایی کمتر از آنچه که قانون کار اعلام کرده است، دریافت کنید، می توانید از کارفرمای خود شکایت کنید.
البته ناگفته نماند که اگر کارفرمایی قصد دارد فردی را با مزایایی کمتر از مزایای مطرح در قانون کار استخدام کند، طبیعتاً به هیچ عنوان با کارگر قرارداد نمی‌بندد و بیمه‌ای برایش لحاظ نمی‌کند.

3. کارفرما، کارگر را در دوره کارآموزی و بدون پرداخت حقوق اخراج کند؛

حتماً برایتان پیش آمده است که به دلیل نداشتن سابقه کاری مجبور شوید در جایی تحت عنوان دوره کارآموزی مشغول به کار شوید. در این شرایط رابطه شما با کارفرما یک رابطه همکاری موقت یا قرارداد آزمایشی است. در طول مدت کارآموزی، هم شما و کارفرما می‌توانید در صورت صلاح دید خودتان از رابطه کاری خارج شوید.
حتماً می پرسید که وقتی رابطه ما با کارفرما در این شرایط موقت است و هر کدام بر اساس قانون اجازه قطع همکاری داریم، پس چطور می‌توانیم از کارفرما شکایت کنیم؟

در پاسخ باید بگوییم که اگر قطع همکاری از طرف کارفرما و بدون پرداخت حقوق دوره آزمایشی صورت گیرد، شما این حق را دارید که از کارفرمای خود شکایت کنید، اما در صورتی که درخواست قطع همکاری از طرف خودتان باشد، تنها می‌توانید حقوق همان مدت زمانی را دریافت کنید که در شرکت مشغول به کار بوده‌اید.
ناگفته نماند که طول مدت دوره کارآموزی باید در قرارداد ذکر شود؛ معمولاً این مدت برای کارگران ساده حداکثر 1 ماه و برای کارگران دارای تخصص حداکثر 3 ماه است.

4. حقوق کارگر پس از فوت کارفرما پرداخت نشود؛

در شرایطی ممکن است کارفرما قبل از اتمام قرارداد با کارگر فوت کند. سوال متداولی که در چنین شرایطی در ذهن کارگران ایجاد می‌شود، این است که آیا ورثه کارفرما می‌توانند کارگر را اخراج کنند؟ پاسخ این سوال خیر است.
در صورتی که در زمان فوت کارفرما، قرارداد کاری، معتبر و قطعی باشد، ورثه او موظف است که حق و حقوق کارگر را دقیقاً مطابق با آنچه که در قرارداد قید شده است، پرداخت کند.
علاوه بر این، اگر مالک کارگاه تصمیم به فروش و یا اجاره کارگاه بگیرد و یا اینکه بخواهد آن را با موسسات و یا سازمان‌های دیگر ادغام کند، وضعیت کارگرانی که قراردادشان قطعی است به هیچ عنوان نباید تغییر کند.

5. کارفرما، کارگر را به دلیل عدم انجام وظیفه اخراج کند؛

خیلی دور از ذهن نیست که اختلاف بین کارگر و کارفرما بر سر نحوه انجام وظایف رخ دهد. حتی اگر این اختلاف منجر به قطع همکاری شود، کارفرما باید مطالبات کارگر را تماماً پرداخت کند.
بر طبق ماده 27 قانون کار، در صورتی که کارگر وظایف خود را ( که باید به طور واضح و دقیق در قرارداد ذکر شود) حتی بعد از تذکرات شفاهی و کتبی به درستی انجام ندهد، کارفرما می‌تواند عذرش را بخواهد. حتی در این شرایط هم، کارفرما باید حقوق معوقه و حق سنوات کارگر را بپردازد. در این رابطه مقاله جزئیات نظام حقوق و دستمزد را در وبلاگ کارلیب، حتما مطالعه بفرمایید.

6. کارفرما حقوق کارگر را کمتر از آنچه در قرارداد قید شده‌است، پرداخت کند؛

یکی از رایج‌ترین سوالاتی که اکثر کارگران می‌پرسند، این است که نحوه شکایت از کارفرما برای حقوق چگونه است؟ دلیل اصلی این سوال، کاهش حقوق در مقایسه با توافق اولیه طرفین است. کارفرما به هیچ عنوان اجازه ندارد که بدون دلیل قانونی، حقوقی کمتر از آنچه که توافق شده است، به کارگر پرداخت کند. البته در برخی از شرایط خاص امکان برداشت از حقوق و کاهش مزد کارگر از سوی کارفرما وجود دارد که این شرایط به شرح زیر است:

شرایط برداشت از حقوق کارگر توسط کارفرما

برداشت‌های قانونی:

ممکن است حقوقی که کارفرما به کارگر پرداخت می‌کند، شامل مالیات و حق بیمه شود. از این رو در زمان موعد پرداخت حقوق، کارفرما می‌تواند این مبلغ را از دریافتی کارگر کسر کند. در این شرایط کارگر حق شکایت ندارد. چرا که به احتمال زیاد، کارفرما حقوق توافقی کارگر را بدون کسر این مبلغ در نظر گرفته است.

دریافت وام و تسهیلات:

در صورتی که کارگر وام و تسهیلاتی از شرکت دریافت کرده‌باشد، کارفرما اجازه دارد که با رعایت موارد قانونی، میزان اقساط این تسهیلات را از حقوق ماهانه کارگر کسر کند. میزان کسر این مبلغ و یا طول مدت بازپرداخت آن، به توافق میان دو طرف بستگی دارد.
پس اگر مبلغ قسط وام از حقوق ماهیانه‌تان کسر شد، به هیچ عنوان حق شکایت از کارفرما را نخواهید داشت و در صورت شکایت مطمئناً شکست خواهید خورد.

خانه سازمانی کارگر:

یکی دیگر از مواردی که ممکن است سبب کاهش حقوق کارگر شود، خرید و یا اجاره خانه سازمانی برای کارگر است. کارفرما می‌تواند مبلغ اجاره و یا قسط خرید خانه را ماهانه از حقوق کارگر کم کند.

7. کارفرما کارگر را بیمه نکند؛

شکایت از کارفرما در اداره کار، ممکن است به دلیل بیمه نشدن کارگر رخ دهد. بر اساس ماده 148 قانون کار، کارگر این حق را دارد که در صورت بیمه نشدن از سوی کارفرما از او شکایت کند. کارگر بعد از ثبت شکایت باید دادخواست خود را به واحد اجرای احکام دادگستری ارائه دهد. این واحد به بررسی متن دادخواست می‌پردازد و در صورت اثبات تخلف کارفرما، رای صادره ابلاغ می‌شود.

بعد از صدور رای از طرف اجرای احکام دادگستری، کارفرما باید به شعبه تامین اجتماعی مراجعه و حق بیمه متعلقه کارفرما را پرداخت کند. اگر باز هم کارفرما در پرداخت حق بیمه کارگر کوتاهی کرد، کارگر می‌تواند با استناد به رای قطعی دادگاه از طریق مراجع قضایی پیگیر شود. حتماً این سوال در ذهنتان ایجاد شده است که از کجا بفهمیم کارفرما بیمه ما را رد کرده است یا خیر؟
برای اطلاع از این موضوع باید احراز سابقه بیمه کنید. مراحل انجام این کار به صورت زیر است:

1. به واحد نامنویسی شعبه بیمه محل کار خود مراجعه کنید.
2. درخواست سابقه بیمه بدهید.
3. فرم‌های مربوطه را دریافت و پر کنید.

8. کارفرما به کارگر «حق ماموریت» نمی‌دهد؛

در رابطه با دریافت حق ماموریت از کارفرما، ممکن است خیلی‌ها اطلاعات درستی نداشته‌باشند. بر اساس قانون، میزان حق ماموریت نباید از دستمزد ثابت و یا مزد روزانه کارگر کمتر باشد. این را هم باید بدانید که هزینه رفت و آمد به ماموریت بر عهده کارفرما است و کارگر نباید هیچ مبلغی پرداخت کند.

باور عمومی اشتباهی که در رابطه با حق ماموریت وجود دارد، این است که خیلی‌ها تصور می‌کنند هر نوع فعالیتی خارج از محل کارگاه، ماموریت کاری به حساب می‌آید و به اشتباه از کارفرما حقوق درخواست می‌کنند، اما باید بگوییم که منظور از ماموریت، زمانی است که کارگر برای انجام فعالیت‌های کاری حداقل 50 کیلومتر از محل کار ثابت خود دور می‌شود و یا اینکه حداقل یک شب را در آن محل صبح می‌کند. بنابراین، کارگر تنها در این شرایط می‌تواند از کارفرما درخواست حق ماموریت کند و در صورت عدم دریافت آن، اجازه شکایت خواهد داشت.

9. کارفرما از کارگر تقاضای کار بیش از حد معمول دارد؛

ساعت کار قانونی کارگر در طول شبانه روز نباید از 8 ساعت بیشتر شود، اما در برخی از مواقع کارفرما می‌تواند در صورت تمایل کارگر و به صورت توافقی ساعت کاری برخی از روزهای هفته را کاهش و سایر روزها را افزایش دهد. میزان این تغییرات باید به گونه‌ای باشد که مجموع آنها در طول هفته از 44 ساعت تجاوز نکند. حتماً می‌خواهید بدانید تغییرات ساعت کاری گفته شده معمولاً شامل چه مشاغلی می‌شود؟

در بعضی از مشاغل، مانند؛ مشاغل کشاورزی و فصلی ماهیت کار به گونه‌ای است که فشار کاری در برخی از روزها و ماه‌های سال بیشتر می‌شود. به عنوان مثال در زمان «برداشت» پسته که از اواخر تابستان شروع می‌شود و تا اوایل پاییز ادامه می‌یابد، فشار کاری خیلی بیشتر از عملیات «داشت» محصول است.

با توجه به این شرایط کارفرما می‌تواند ساعات کاری در طول شبانه روز را افزایش و یا کاهش دهد و کارگر حق هیچ‌گونه شکایتی را نخواهد داشت. بد نیست این را هم بدانید که ساعت کاری روزانه برای مشاغل سخت (که قبلاً لیست آنها در قانون کار ذکر شده است) نباید از 6 ساعت در روز و 36 ساعت در هفته بیشتر باشد.
فرقی نمی‌کند که ساعت کاری شما 6 ساعته و یا 8 ساعته است؛ شما و کارفرما می‌توانید زمان شروع و پایان کار را به صورت توافقی تعیین کنید.  البته باید توجه داشته‌باشید که بازه کار روزانه، از ساعت 6 صبح تا 10 شب و ساعات کار شبانه، از ساعت 10 شب تا 6 صبح است.

10. کارگر در روزهای جمعه تعطیلی ندارد؛

بر اساس قانون کار، کارگر باید 6 روز در هفته مشغول کار و یک روز تعطیل باشد. اگرچه که در کشور ما روز تعطیل، روز جمعه است، ولی هیچ اجباری وجود ندارد که این روز تعطیل، جمعه باشد. در این شرایط اگر کارفرما از کارگر بخواهد که در روزهای تعطیل هم در محل کار حاضر شود، باید برایش 40 درصد اضافه کاری به ازای هر ساعت کار لحاظ کند؛ در غیر اینصورت کارگر حق شکایت علیه کارفرما را دارد.

از طرف دیگر، قانون کار تاکید می‌کند که کارگران مشاغل سخت باید یک تعطیلات جداگانه‌ای تحت عنوان «تعطیلات تابستانی» داشته باشند. مجموع مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با در نظر گرفتن 4 روز تعطیل در هر ماه، 1 ماه است.
با توجه به این شرایط، اگر کارگر کمتر از یکسال در یک شرکت کار کند، تعداد روزهای مرخصی او به نسبت مدت حضور و بر اساس میزان کار او محاسبه خواهد شد.
زمان استفاده از مرخصی باید با توافق بین کارگر و کارفرما تعیین شود؛ اما اگر به هر دلیلی نتوانستند با یکدیگر توافق کنند، مشکل آنها باید از سوی اداره کار و امور اجتماعی محل برطرف شود.

مراحل شکایت از کارفرما در اداره کار

حال که با شرایط و قوانین شکایت از کارفرما مطلع شدید، طبیعتاً آن چیزی که در این مرحله برایتان اهمیت خواهد داشت، نحوه شکایت از کارفرما است.
اگر فکر می کنید که یکی از 10 شروط گفته شده در بخش قبلی شامل حالتان می‌شود، کافیست برای ثبت شکایت خود گام‌های زیر را دنبال کنید:

1. در ابتدا باید شعبه بیمه گذار تامین اجتماعی خود را پیدا کنید. بدون پیدا کردن این شعبه قادر به یافتن شعبه اداره کار و امور اجتماعی نخواهید بود. پس برای انجام این کار وقت و حوصله زیادی صرف کنید.
2. به شعبه اداره کار و امور اجتماعی مربوطه مراجعه کنید و از واحد ارجاع، درخواست یک نامه برای شعبه بیمه گذار بدهید.
3. این نامه را به همان کارگزاری بیمه تامین اجتماعی ببرید که در آنجا ثبت نام بیمه انجام داده‌اید. در این اینجا باید سوابق بیمه خود را مرحله به مرحله جمع آوری کنید.
4. سوابق بیمه‌ای را که از کارگزاری گرفتید، به واحد ارجاع اداره کار برده و فرم‌های مربوط به شکایت از کارفرما را دریافت کنید. (در این فرم معمولاً سوالاتی مبنی بر اطلاعات شخصی شما، مانند؛ محل کار، محل زندگی، دلیل شکایت از کارفرما و... پرسیده می‌شود.)
5. در این مرحله، اداره کار، با توجه به شکایتی که تنظیم کرده‌اید، یک نامه تحت عنوان «نامه سازش» به شما خواهد داد و از شما می‌خواهد که آن را به دست کارفرما برسانید. کارفرما بعد از دریافت این نامه باید در جلسه سازش که معمولاً 2 هفته بعد از تاریخ صدور نامه برگزار می‌شود، شرکت کند.
6. محل برگزاری جلسه سازش در اداره کار است. در این جلسه هریک از طرفین باید دلایل و مدارک خود را ارائه دهند. اگر شکایت شما در این جلسه به نتیجه رسید که مشکل حل می‌شود. اما اگر به هر دلیلی، مانند؛ عدم حضور کارفرما در جلسه، سازش نکردن و... کار خاتمه پیدا نکرد، این جلسه به یک جلسه دیگر تحت عنوان «جلسه تشخیص» موکول خواهد شد.
7. زمان برگزاری جلسه تشخیص به طور معمول، 2 هفته بعد از جلسه سازش است. اداره کار نامه تشخیص را هم برای کارگر و هم برای کارفرما ابلاغ می‌کند. اگر باز هم در این مرحله سازشی صورت نگرفت و دو طرف به توافق نرسیدند، پرونده شکایت به «جلسه حل اختلاف» ارجاع داده خواهد شد.
8. جلسه حل اختلاف، آخرین مرحله برای ارائه شکایت کارگر از کارفرما در اداره کار است. در این جلسه هر 2 طرف باید حضور داشته‌باشند و مدارک و اسناد خود را ارائه کنند. بعد از ارائه و بررسی مدارک رای نهایی صادر خواهد شد.

آماده‌سازی متن شکایت از کارفرما

در زمان آماده سازی متن شکایت از کارفرما بابت حقوق توصیه می‌کنیم که حتماً به نکات زیر توجه کنید:

نکته 1: به هیچ عنوان بدون ارائه دلیل و مدرک شکایتی تنظیم نکنید. به عنوان مثال اگر قصد شکایت بابت حقوق را دارید، حتماً دلیل دریافت نکردن حقوق، پاداش و سنوات را ذکر کنید.

نکته 2: اگر در رابطه با شرایط شکایت از کارفرما و یا قانون اخراج کارمند سوالی در ذهنتان وجود دارد، واحد اطلاعات اداره کار بهترین منبع برای دریافت پاسخ این سوالات است. زیرا این افراد اطلاعات کاملاً بروز و معتبری از آخرین شرایط، قوانین و روند شکایت از کارفرما دارند.
علاوه بر این، در اکثر کارگزاری‌های بیمه تامین اجتماعی بخش جداگانه‌ای برای مشاوره شکایت از کارفرما در نظر گرفته شده است تا ارباب رجوعان بتوانند برای یافتن پاسخ سوالات خود به این واحد مراجعه کنند.

نکته 3: در صورتی که بعد از ابلاغ حکم، کارفرما در اجرای آن کوتاهی کرد، می‌توانید از واحد بایگانی اداره کار نامه اجراییه بگیرید و به همان شعبه‌ای که خودشان راهنمایی می‌کنند، مراجعه کنید.
با مراجعه به شعبه قضایی یک مامور در اختیارتان قرار می‌گیرد تا به کمک آن بتوانید حقتان را از کارفرما بگیرید. البته خیلی به ندرت اتفاق می‌افتد که یک کارفرما به اندازه‌ای مقاومت داشته باشد که کار به مامور بکشد.

مدارک لازم برای شکایت از کارفرما

تا به اینجا با شرایط و ضوابط شکایت از کارفرما آشنا شدید. اما آیا می‌دانید برای طی کردن روند شکایت باید چه مدارکی به همراه خود داشته‌باشید؟ در این بخش به شما خواهیم گفتیم. مدارک لازم برای طرح شکایت از کارفرما:

• اصل و کپی کارت ملی
• اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه
• فرم دادخواست تکمیل شده
• اصل و کپی کارت پایان خدمت و یا معافیت از سربازی
• پرینت مربوط به سابقه پرداخت بیمه
• پرینت حساب بانکی (در صورت واریز شدن حقوق)
• کپی قرارداد کاری و فیش حقوقی (در صورت موجود بودن)
• مدارک نشان‌دهنده میزان سابقه کار

نکات مورد توجه:

1.   متن دادخواست و پیوست‌های مرتبط با آن باید به تعداد خوانده دعوا به اضافه یک نسخه، ارائه گردد.
2.   در جلسه دادرسی باید اصل مدارک مورد استناد و همچنین اصل مدارک احراز هویت را ارائه کنید.
3.   در صورتی که متن شکایت توسط نماینده تسلیم شود، لازم است که مدرک مثبت نمایندگی نیز ارائه و در دبیرخانه ثبت شود.
4.   در صورتی که تسلیم دادخواست توسط یکی از ورثه متوفی صورت گیرد، ارائه اصل و تصویر برگه انحصار وراثت و نمایندگی از سایر ورثه الزامی است.

مهلت شکایت از کارفرما 

خوشبختانه طرح شکایت از کارفرما برای حقوق و یا بیمه محدودیت زمانی ندارد. شما در هر زمان می‌توانید با مراجعه به مراکز مربوطه از کارفرمای خود شکایت کنید. حتی ورثه کارگر نیز این حق را دارند که علیه کارفرما شکایت کنند.

ليست ادارات مناطق تحت پوشش جهت تنظيم، دريافت و بررسی دادخواست

لیست ادارات جهت ارائه دادخواست

از حقوق قانونی خود آگاه باشید.

همیشه این را به یاد داشته باشید که قانون طرفدار کسی است که مدارک مستند و واقعی ارائه می‌دهد. افرادی که در مراجع قضایی و اداره کار مشغول به کار هستند، همواره سعی‌شان بر این است که از حقوق کارگران زحمتکش دفاع کنند.
اگر به هر دلیلی در گذشته احساس کردید که حقتان در جایگاه کارگر ضایع شده است، این احتمال وجود دارد که از حقوق حقه مصرح در قانون کار و شرایط شکایت کارگر از کارفرما آگاهی کاملی نداشته‌اید. داشتن اطلاعات کامل، اولین مرحله برای احقاق حقوق است. پس توصیه می‌کنیم که قبل از هر اقدامی، در ابتدا با مطالعه منابع معتبر آگاهی خود را نسبت به قانون کار و حقوق کارگر افزایش دهید.

اگرچه که ما در این مقاله تمام سعی کردیم تا حقوق کارگر در قانون کار را به طور کامل معرفی کنیم و به شما بگوییم که در صورت رعایت نشدن این حقوق از طرف کارفرما، نحوه شکایت و شرایط شکایت کارگر از کارفرما به چه صورت است، اما اگر هنوز هم احساس می‌کنید که به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، میتوانید به مطالعه منابع آموزشی وبسایت کارلیب به آدرس www.karlib.com مراجعه نمایید.
همچنین باید تاکید کرد که خدمات کارلیب تنها مختص کارجویان و افراد جویای کار نیست. بلکه اگر کارفرما هستید و می‌خواهید روند استخدام منابع انسانی در سازمان خود را سرعت بخشید، کارلیب در کنار شما خواهد بود.
کارشناسان ما در کارلیب با توجه به حوزه کاری شما، آزمون‌های استخدامی حرفه‌ای را طرح و فرآیند استخدام در کسب و کار شما را تسهیل خواهند نمود.
این کار برای کارفرمایان مزایای زیادی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها صرفه‌جویی در زمان است. چرا که دیگر نیازی نیست زمان زیادی صرف مصاحبه افرادی شود که هیچ دانش و پیش زمینه‌ای در حوزه کاری مدنظر شما ندارند.