توسعه کسب و کار

راهکارهای جذب سرمایه در کسب و کارها

جذب سرمایه، راز اصلی در جلب اعتماد سرمایه­‌گذاران است زیرا بسیاری از افراد، ایده‌های خوبی برای تولید و کسب درآمد دارند اما سرمایه کافی برای به سرانجام رساندن ایده و یا عملیاتی کردن آن را ندارند.
بسیاری از مدیران نیز علاقمندند تا کار یا محصولاتشان را توسعه‌دهنده ولی نیاز به جذب سرمایه دارند تا به کسب و کارشان رونق بخشند، اما لازم است بدانیم جذب سرمایه‌ برای اجرایی کردن ایده‌هایمان و یا توسعه طرح‌هایمان، کار ساده‌ای نیست.

باید چند قدم محکم و درست برداریم تا بتوانیم نظر سرمایه‌گذار یا سرمایه‌گذاران را به سمت خود و پروژه‌مان جلب و جذب کنیم. برای این کار لازم است جلساتی با سرمایه‌گذار داشته باشیم و طی آن، خود و طرح را به سرمایه‌گذار معرفی نماییم. در این راستا برداشتن چند گام و انجام چند راهکار، ضرورت دارد.

جذب سرمایه

23 گام برای جذب سرمایه

جذب سرمایه در کسب‌وکارهای نوپا، به ‌ویژه در حوزه فناوری‌های پیشرفته، با ریسک‌های قابل ملاحظه و متعددی همراه است و البته در صورت موفقیت در تجاری‌سازی، معمولاً نرخ بازگشت سرمایه بسیار بالا است.
این ویژگی، موجب می‌شود تا سرمایه‌گذاری در این استارت‌آپ‌ها کمی متفاوت از سرمایه‌گذاری‌های کسب‌وکار معمول باشد و به تبع آن، سرمایه‌گذاران استارت‌آپی یا شتابدهنده نیز به شاخصه‌های متفاوتی توجه می‌نمایند.

سرمایه‌گذاران با درک و بینش حاصل از سال‌ها تجربه کارآفرینی و شکست‌های متعدد، می‌دانند که کدام ایده، با چه تیم کاری و بر مبنای چه طرح کسب‌وکاری، دارای پتانسیل احتمالی برای موفقیت است.
شما به‌عنوان یک استارت‌آپ دارای ایده، باید به این شاخصه‌ها اشراف داشته باشید تا خود را یک کسب‌وکار صاحب صلاحیت برای سرمایه‌گذاری معرفی نمایید. در ادامه، با 23 راهکار منحصر به‌فرد و هوشمندانه برای جذب سرمایه‌ استارت‌آپی، آشنا خواهید شد.

1. تهیه طرحی مناسب از کسب و کار؛

قبل از انجام هر کار باید برای ایده مورد نظرمان، یک طرح داشته باشیم. این طرح باید کاملا شفاف باشد. داشتن یک طرح یا استراتژی شفاف باعث می‌شود تمرکزما در راه رسیدن به اهداف فردی و مالی هدایت شود. در این طرح باید دلایل امکان تحقق اهداف را ذکر نماییم. برنامه‌های رسیدن به اهداف نیز باید به روشنی بیان شوند.
جزییات طرح باید مشخص باشد، موقعیت فعلی توضیح داده شود، نیازها و انتظارات باید شرح داده شود و جوانب کلی کار مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد.
به طور کلی کسب و کار بدون داشتن طرح و برنامه محکوم به شکست است. با ارائه این طرح باید نظر سرمایه‌گذار را جلب کنیم تا موفقیت وی در جذب سرمایه‌ بر طرح‌مان را جلب نماییم.

2. شناخت مخاطب مورد نظر؛

باید خودمان را به جای سرمایه‌گذاری بگذاریم که می‌خواهد شنونده طرح و ایده ما باشد. در این صورت او می‌خواهد به طور کلی و کامل، با صحبت‌های ما ارتباط برقرار کند، پس لازم است قبل از جلسه، تمامی پرسش‌هایی که از از جانب سرمایه‌گذار مطرح خواهد شد را حدس بزنیم و برای آن‌ها پاسخی روشن در نظر بگیریم.

3. درگیر کردن سرمایه‌گذار در طرح کسب و کار؛

بسیاری از صاحب نظران بر این باورند که چنانچه طرح، یا مساله به صورت داستان برای سرمایه‌گذار ارائه شود تاثیری به مراتب بیشتر از زمانی دارد که طرح یا معضل پیش آمده به طور معمول بیان گردد.
بنابراین لازم است کمی خلاقیت داشته باشید و طرح یا بحران پیش آمده را به وسیله یک داستان، به سمع و نظر سرمایه‌گذاران برسانید. باید طرح مساله به گونه‌ای باشد که سرمایه‌گذار تا پایان جلسه، بدون هیچ اجباری باقی بماند و حواسش کاملا به طرح و ایده‌تان معطوف باشد.

یک ارائه خوب و اثر گذار بسیار موثر است. در این ارائه نباید عبارات عجیب و پیچیده به کار برد. همه چیز باید شفاف و ساده باشد. باید بلافاصله به سراغ اصل مطلب بروید.
شروع قوی، نظر مخاطب را جلب می‌کند و باعث می‌شود صحبت‌های شما در ذهن او بماند. بعضی از صاحب نظران معتقدند شروع بحث باید با طرح یک مساله باشد و پایان آن با ارائه یک راه‌حل. آن‌ها سه مرحله را در این راستا در نظر می‌گیرند.

  • معرفی در حد یک یا دو جملهکار تیمی
  • طرح مشکل
  • ارائه راه حل

حفظ آرامش در هنگام ارائه بسیار ضروری است. نباید هیچ‌گونه اضطراب و یا نگرانی از سمت شما به چشم سرمایه‌گذار بیاید.
داشتن استرس شما، سرمایه‌گذار را دچار تردید می‌کند.
در این صورت حتی اگر ایده‌تان عالی باشد یا محصولتان بسیار خوب، اما ارائه ضعیف، نتیجه کار را تغییر خواهد داد.
در حقیقت با ارائه محصول به سرمایه‌گذار می‌خواهید نشان دهید که شما بهترین مجری طرح خواهید بود و چنانچه اعتماد به نفس لازم برای این کار را نداشته باشید سرمایه‌گذار از شما حمایت نخواهد کرد.

4. داشتن تمرین کافی برای یک ارائه خوب؛

برای اینکه در هنگام ارائه مطالبتان دچار مشکل نشوید از استرس دور بمانید و ... باید به میزان کافی تمرین کنید. تدوین برنامه زمانی و زمانبندی مشخص برای ارائه مطالب بسیار ضروری است.
در حین ارائه نیز باید کاملا مطابق برنامه دقیق، پیش بروید. اسلایدها و فایل‌های لازم را به همراه داشته باشید. ظاهر آراسته و مناسب نیز از ضروریات انجام این کار است. در حین پاسخ به سولات مضطرب نشوید.

5. ارائه راهکاری از سمت شما برای حل معضل یا ارائه راه‌حل؛

یک محصول یا ایده، همیشه دارای نکاتی ویژه و ناب برای طرح کردن است. در جلسه‌ای که برای معرفی خود و محصول و یا ایده برای سرمایه‌گذار ترتیب داده‌اید باید حتما این نکات ویژه برای سرمایه‌گذار به وضوح مطرح شود.
ارتباط دادن این ویژگی‌های ناب و منحصر به فرد، به معضل پیش آمده و راه‌حل آن، بسیار ضروری است. باید تا می‌توانید بر ارزش محصول خود بیفزایید. صحبت‌ها در این راستا باید کوتاه، کاملا دقیق، ساده و صریح و واقعی باشد تا قابلیت پذیرش آن بالاتر برود.

6. مطرح کردن موفقیت‌های کاری شرکت یا محصول؛

یکی از نکات مهم در جلب توجه سرمایه‌گذاران و افزایش اشتیاق آنان برای سرمایه‌گذاری در محصول یا طرح، مطرح کردن موفقیت‌های کاری شرکت است. در این راستا باید برای سرمایه‌گذاران، پیشینه و سوابق موفق شرکت‌مان را مطرح کنیم تا نظر مثبت آنان را جلب کنیم.

7. مشخص کردن بازار هدف برای جذب سرمایه؛

در این راهبرد باید بازار هدف‌مان یا مشتری‌هایمان را به سرمایه‌گذار معرفی کنیم. در این هنگام بر خلاف تصور بعضی از افراد، بازار هدف باید به طور محدود به سرمایه‌گذار معرفی شوند. تا هم نظر وی جلب گردد و هم برنامه‌ریزی‌های مشخص‌تر و دقیق‌تری اتفاق بیفتد.

تعیین مشتری‌ها به صورت شهودی و فرضی، ارائه مشخصات مشتری‌ها به سرمایه‌گذار با تعیین مشخصاتی از قبیل سن، جنس، تحصیلات، محل سکونت و... باید با توجه به پتانسیل موجود در خودتان، اندازه بازار را تعیین کنید و به سرمایه‌گذار ارائه دهید. برای سرمایه‌گذار بسیار مهم است که بداند گردش مالی مشتریان و بازار هدف چقدر است.

8. جذب مشتری؛قیمت‌گذاری

سرمایه‌گذار باید در جریان کلیه امور قرار بگیرد. وی لازم است بداند نحوه جذب مشتری را چگونه می‌خواهیم انجام دهیم. هزینه جذب مشتری را تا چه میزان برآورد کرده‌ایم.

موفقیت‌های کاری در این راستا را به گوش سرمایه‌گذار برسانیم. وضعیت مالی‌مان را برای او شرح دهیم تا وی از نزدیک شاهد تمام فعالیت‌هایی که انجام داده‌ایم قرار بگیرد.

9. بیان تفاوت‌هایمان با رقبای کاری؛

از مباحث مهم در مباحثات فرد صاحب ایده و یا مدیر یک شرکت با سرمایه‌گذاران، این است که تفاوت‌های کاری ما با رقبا و یا منحصر به فرد بودن محصول یا ایده برای سرمایه‌گذار به وضوح بیان شود.
معمولا صاحبان مشاغل، این تفاوت‌ها را از طریق ماتریس برای سرمایه‌گذار بیان می‌کنند و مزایا و ویژگی‌های کار خود با آن‌ها را در یک جدول بزرگ به نمایش در می‌آورند.
در این صورت باید فواید و نکاتی که شما از محصولتان بیان می‌کنید از رقیبان کاری‌تان بیشتر باشد و کپی برداری از کار دیگران نباشد تا بتوانید در جلب نظر سرمایه‌گذار موفق عمل کنید.
باید مزایا و دلایل برتر بودنتان نسبت به رقبا را برجسته و واضح نشان دهید. به وی اثبات کنید که طرح یا محصول شما چیزی از رقبای با سابقه‌تر در این زمینه، کم ندارد و حتی توانایی‌های بیشتری هم دارد. نقاط قوت و تفاوت‌هایش با سایر آثار و ایده‌ها برجسته شده، بیان شوند.

10. ترسیم الگوی درآمدی؛

سرمایه‌گذاران در زمان سرمایه‌گذاری می‌خواهند بدانند چه مقدار سودآوری نصیب‌شان خواهد شد. مبحث سودآوری، از مباحث مورد علاقه سرمایه گذاران است و باید به طور مفصل برایشان توضیح داده شود. یکی از ایده‌های افراد برای جلب نظر سرمایه‌گذاران در این موقعیت این است که مدام گوشزد می‌کنند که با بازاری که از محصولات شما پر خواهد شد، سودی سرشار نصیب سرمایه‌گذار خواهد شد.
برای این منظور باید یک مدل درآمدی ترسیم کنید. یک مدل درآمدی کاملا شفاف که ماه‌ها بر روی آن زمان گذاشته و از هر حیث آن را بررسی کرده‌اید. در این مدل باید کاملا مشخص کنید که کسب درآمدتان چگونه خواهد بود.
از چه کسانی می‌توانید کسب درآمد کنید. آیا روش کسب درآمدتان قانونی است. نقاط قوت و ضعف کارتان چیست. ارائه این مدل به سرمایه‌گذار ضروری است.

11. پیش بینی‌ها در امور مالی شرکت؛

باید به سرمایه‌گذار نشان دهید که برای چند سال آینده شرکت، چه پیش‌بینی می‌کنید. این پیش‌بینی باید دقیق باشد. یک پیش‌بینی رویایی و تخیلی، سرمایه‌گذار را از شراکت با شما منصرف خواهد کرد. همه چیز باید با اعداد و ارقام به وی ثابت شود و یا دلیلی محکم و منسجم داشته باشد. در این زمینه باید به هر گونه سوال یا ابهامی در ذهن او پاسخ گفت.
در این زمینه داشتن طرح مالی استاندارد و معرفی آن به سرمایه‌گذار مهم است. طرحی شامل پیش‌بینی‌های ماهانه برای 12 ماه اول، پیش‌بینی‌های سالانه برای 3 تا 5 سال و... که همه باید در نظر گرفته شده باشند. برنامه سود و زیان‌ها باید مشخص و دقیق تنظیم شده باشد. فروش‌ها، هزینه کالاهای به فروش رفته، سود ناخالص، هزینه‌های اجرایی و..

12. مشخص کردن تیم کاری؛سینرژی یا هم‌افزایی

انتخاب یک تیم کاری موفق و برجسته با سوابق درخشان کاری، دارا بودن تحصیلات و با داشتن مهارت‌های لازم در کار، همه در ذهن سرمایه‌گذار اثر گذار است.
سرمایه‌گذارها بر روی انسان‌ها نیز سرمایه‌گذاری می‌کنند. سپس برای سرمایه‌گذاری بر روی ایده‌ها اقدام می‌کنند.

باید مدیران ارشد به سرمایه‌گذاران معرفی شوند تا آن‌ها بدانند با افرادی خبره و کاردان مواجه هستند.
بسیاری از افراد معتقدند حتی ناکارامدی‌ها و عدم مهارت‌های شرکت نیز باید به گوش سرمایه‌گذاران برسد، چرا که هر شرکت یا ایده یا طرحی ممکن است ایرادهایی نیز داشته باشد همان بهتر که شما از پیش این ناکارامدی‌ها را با سرمایه‌گذار در میان بگذارید.

13. نیازهای سرمایه‌گذاری؛

مدیر یک شرکت تجاری باید دقیقا بداند که سهام شرکت چه اندازه است. چه درصدی از این سهام، متعلق به چه کسی است. نیاز مالی شرکت به سرمایه و کمک مالی سرمایه‌گذار چه اندازه است.
چرا به این میزان از سرمایه نیازمند است. این سرمایه قرار است در کجا و چه زمینه‌ای مصرف شود. انتظار از سوددهی این میزان سرمایه چقدر است. بیان این موارد به سرمایه‌گذار در جلب نظر او موثر است.

14. گسترش دادن محصول یا ایده به سایر حوزه‌ها؛

در این زمینه برای جذب سرمایه باید کاربردهای محصول را به طور وسیع‌تر مطرح کنید و حوزه‌ای گسترده‌تر از آنچه الان هست را به او نشان دهید. به او بقبولانید که محصولات‌تان، بسیار بیشتر از آنچه که در ذهن اوست می‌تواند گسترش یابد و حوزه‌های متعددی را در بر بگیرد.

15. مشخص کردن بازدهی کار؛

باید برای سرمایه‌گذار مشخص کنید که در صورت اینکه وی سرمایه‌اش را در اختیار شما قرار دهد این سرمایه چگونه به او باز پس داده می‌شود. مدت زمان لازم برای بازدهی سرمایه وی چقدر است. به چه طریقی قرار است این اتفاق بیفتد. در این زمینه هیچ ابهامی نباید در ذهن سرمایه‌گذار باقی بماند.

16. ارائه آمار و ارقام؛

با ارائه آمار و ارقام، می‌توانید جایگاه مناسب‌تری در ذهن سرمایه‌گذار برای خود و جذب سرمایه، باز کنید. در هر مرحله از کار، برای اثبات صحبت‌هایتان آمار مناسب آن را ارائه کنید تا صحبت‌هایتان پشتیبانی شود. برای این کار حتما باید قبل از جلسه، اسلاید تهیه کنید و با خود همراه داشته باشید.
در این مرحله نباید آمار و ارقامتان از حد انتظار بالاتر باشد و سعی نکنید با آمار غیر واقعی نظر وی را جلب کنید چون سرمایه‌گذار اعتمادش به شما را از دست خواهد داد.

17. مشخص کردن روش‌های دستیابی به مشتریان؛

باید سرمایه‌گذاران بدانند برنامه شما برای دستیابی به مشتریان و بازار هدف چیست.
این روش‌ها باید غیر از روش‌های معمولی باشد که توسط همه در حال انجام است. روش‌هایی از قبیل تبلیغ تلویزیونی و یا نصب بیلبورد در سطح شهر برای بسیاری از سرمایه‌گذاران، روش‌هایی کهنه و منسوخ هستند.
بنابراین باید به فکر استفاده از روش‌های روز باشید تا بتوانید به مشتریان دسترسی بهتری داشته باشید و نظر سرمایه‌گذار را نیز جلب کنید. در این زمینه تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی، تولید محتوا و رسانه‌هایی از این دست، گزینه‌های بهتری هستند.

18. بیان اشتباهات و ارائه راه‌حل مناسب؛

شما باید بدانید اشتباه کارتان چیست؟ و سرمایه‌گذار هم می‌خواهد بداند که شما بر مشکلاتی که پیش می‌آید تا چه اندازه اشراف دارید و تا کنون در این زمینه چه کارهایی انجام داده‌اید و چه اشتباهاتی، شما را از دستیابی به اهداف باز داشته است.
هر چه سرمایه‌گذار را بیشتر با روند کاریتان حتی آزمون و خطاهایتان آگاه کنید اعتماد او به شما بیشتر می‌شو د و او به صداقت شما پی خواهد برد. از طرفی سرمایه‌گذار متوجه می‌شود که شما درک خوبی نسبت به هدفتان و محصول و یا ایده‌تان دارید.

19. تهیه و تدوین یک پایان‌ خوب؛

همان‌طور که شروع مباحثه باید شروعی خوب و با برنامه ‌ریزی و آگاهانه باشد، پایان‌ و حسن ختام ارائه طرح نیز بسیار مهم و ضروری است.
ارائه مطلب نباید بدون هیچ نتیجه‌گیری تمام شود. در پایان ارائه باید از سرمایه‌گذاران دعوت کنید تا برای سرمایه‌گذاری برای طرح یا ایده شما وارد میدان شوند و یا حمایت و همکاری آن‌ها را در توسعه کار و محصولتان درخواست کنید.
مطمئن شوید که تفاهمات لازم برای ادامه کار را در آن‌ها ایجاد کرد‌ه‌اید. سپس از این‌که آن‌ها برای طرح و ارائه شما، وقت گذاشته‌اند تشکر کنید.

20. ارتباط دائمی با سرمایه‌گذار؛

ارتباط شما با سرمایه‌گذار، نباید تنها در یک جلسه انجام شود. سرمایه‌گذار باید بداند که قرار است در جریان تمامی موضوعات قرار بگیرد و چیزی از او پنهان نمی‌ماند.
حتی اگر در این زمینه چالشی متوجه کار شد، باید با سرمایه‌گذار مطرح شود. او باید بداند قرار است جلساتی منظم و مدون برای پیگیری امور با شما داشته باشد.

21. آشنایی با نکات حقوقی در جذب سرمایه؛

جذب سرمایه و همکاری یک سرمایه‌گذار با صاحب یک ایده یا محصول، یک شراکت است. شراکت دارای اصول و قواعد و حقوق و قوانین خاص است.
اشکال مختلف جذب سرمایه‌ نیز وجود دارد که هر یک از طرفین قرارداد را وادار به پذیرش برخی قوانین و شرایط می‌نماید. باید از قبل در جریان این قوانین قرار بگیرید.
در این زمینه می‌توانید با یک مشاور حقوقی نیز مشورت نمایید. باید در ابتدا سهم و تکالیف هر دو طرف مشخص شود تا بعد دچار مشکل نشوید.
تعیین این سهم و تدوین اصول و مقررات نباید یک طرفه و به نفع شما باشد باید به گونه‌ای باشد تا نظر سرمایه‌گذار را جلب کند و وی به صداقت شما اعتماد کند.

22. جذب سرمایه‌ با ایده‌های واقعی و دست یافتنی؛حل مسئله

ایده‌پرداز یا صاحب یک کار، برای جذب سرمایه باید بداند ایده‌ای که در ذهن دارد یک ایده واقعی دست یافتنی است نه رویایی و تخیلی.
بنابراین باید قبل از تماس با سرمایه‌گذار به میزان کافی بر روی ایده کار کرده باشید.

23. تحقیق در زمینه سرمایه‌گذار؛

یکی از نکات مهمی که باید قبل از جذب سرمایه و تماس با سرمایه‌گذار در نظر بگیرید تحقیق در زمینه سوابق کاری و فعالیت‌های او در زمینه مورد نظر است.
قبل از مذاکره با او باید حتما پیگیری‌های لازم در این زمینه به عمل آید. حتی می‌توان با یک مشاور جذب سرمایه مشورت کرد.

برای جذب سرمایه گذار، هوشمندانه عمل کنید.

هر کسب و کار نوپایی به سرمایه احتیاج دارد و یافتن منابع مالی برای شروع و ادامه فعالیت شرکت جزء مهم ترین مراحل کار کارآفرینان به حساب می‌آید.
از بهترین روش جذب سرمایه برای کسب و کار، تهیه طرح کسب ‌و کار و ارائه آن به سرمایه‌گذار است که باید اطلاعات دقیقی درباره نحوه تهیه و ارائه آن داشته باشید.
در نتیجه ضروری است که به دنبال جدیدترین و به‌روزترین اطلاعات در حوزه بازاریابی و جذب سرمایه باشید و در عمل از آن‌ها بهره بگیرید.

آرمینا رستمی کیا
۱۱ دیدگاه
در بحث‌‌ پیرامون این مقاله شرکت کنید!

  • ساره بیات
    ۱۹ آذر ۱۳۹۹، ۱۱:۳۳

    جذب سرمایه گذار خیلی خوبه برای استارتاپ ها و کسب و کارهای نوپا. اما باید بررسی کنید ببینید که سرمایه گذار با چه شرایطی حاضره سرمایه خودش رو بیاره تو کار. چند درصد سهام میخواد و…
    مدیران استارتاپ ها باید با سازوکار جذب سرمایه آشنا باشن تا مبادا بعد از جذب سرمایه پشیمون بشن

  • علی نوری
    ۲۴ آذر ۱۳۹۹، ۰۷:۲۳

    متاسفانه الان شرایط جوری شده که سرمایه گذارها بابت سرمایه گذاری که انجام میدن توقعات بیش از حد دارن و یکم به تخصص و علم‌ و دانش کار فکر نمی‌کنن. می‌خواستم‌ از تیم کارلیب سوال کنم شما سایت یا شرکت خاصی رو‌ نمیشناسید که بهمون سرمایه گذار معرفی کنند و بتونیم باهم مذاکره داشته باشیم و شرایط رو مطرح کنیم؟
    ممنونم‌اگر پاسخگو باشید. سپاس فراوان

  • Bahram
    ۰۳ دی ۱۳۹۹، ۱۱:۳۵

    من به دنبال راهی بودم برای جذب سرمایه واسه کسب و کارم و دیدم چقدررر این پروسه سخت و طولانیه و دیگه مثل قبل با این اوضاع اقتصادی کسی به این راحتی حاضر به سرمایه گذاری نیست خب. بعد شما نوشتید تحقیقم بکنیم راجع به شخص سرمایه گذار. همین که یکی حاضر شه از کار ما حمایت کنه خیلی و باید کلاهمون رو بندازیم به آسمون. البته اگه شرط و شروط عجیب غریب نذاره واسمون ☹

    • مائده عابدی
      ۰۳ دی ۱۳۹۹، ۱۲:۵۵

      سلام و عرض ادب. بله با توجه به شرایط اقتصادی کاملاً درست می فرمائید. هزینه ها به قدری بالا رفته است که کمتر کسی حاضر به سرمایه گذاری در زمینه کسب و کار است، اما اگر هر کسی را برای این کار انتخاب کنید ممکن است به نتیجه دلخواه نرسید. زیرا افرادی هستند که بعد از قرارداد مفاد آن را فراموش می کنند و هزاران مشکل دیگر. پس بهتر است در حد مختصر نیز از سابقه کاری سرمایه گذار مطمئن شویم تا بدانیم وقت الکی صرف نمی کنیم و قرار است اتفاقات خوبی برای کارمان بیفتد.

  • منصور ایرانی
    ۰۳ تیر ۱۴۰۲، ۱۵:۵۰

    چه سایت قشنگی دارین

  • ابراهیم اسلامی
    ۰۵ تیر ۱۴۰۲، ۱۱:۲۵

    afarin matlab khobi bood

  • خلیل فرد
    ۰۶ تیر ۱۴۰۲، ۱۶:۱۵

    خیلی عالی بود

  • احسان حسنی
    ۱۰ تیر ۱۴۰۲، ۰۵:۳۵

    مطلب خوبی بود

  • غلامعلی حیدری
    ۱۰ تیر ۱۴۰۲، ۲۱:۱۵

    با اجازتون بازنشر شد

  • ایمان صدیق
    ۱۱ تیر ۱۴۰۲، ۰۵:۰۰

    دمتون گرم

  • وحید کریمی
    ۱۱ تیر ۱۴۰۲، ۱۸:۴۵

    گروه واتساپی هم دارید؟