حداقل حقوق و دستمزد کارگران در سال 1400

طبق ماده ۴۱ قانون کار، شورای عالی کار موظف است هر سال میزان حداقل حقوق کارگران و کارمندان در صنایع مختلف دولتی و خصوصی را برای تمام نقاط کشور و با توجه به شرایطی که در ادامه خواهد آمد اعلام کند.
کارفرمایان موظفند که حقوق و مزایای کارگران و کارمندان خود را در زمان قرارداد چه کوتاه مدت، موقت و چه بلند مدت و یا رسمی و قرارداد آزمایشی به اندازه حقوق پایه وزارت کار پرداخت کنند.

در حقیقت، تعیین حداقل دستمزد توسط شورای عالی کار بر روی معیشت حدود 14.7 میلیون کارگر بیمه شده در کشور اثر مستقیم دارد که اگر مبنای جمعیت هر خانوار کارگری را 3.3 نفر درنظر بگیریم، به این معناست که تصمیم شورای عالی کار درباره حداقل حقوق سال آینده، زندگی 48 میلیون و 510 هزار نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

پیش نیاز تعیین حداقل دستمزد این است که مشخص شود حداقل هزینه‌ای که یک خانوار کارگری برای معیشت خود در هر ماه هزینه می‌کند چقدر است.
بر همین اساس، هزینه سبد معیشت خانوار کارگری طی دو ماه گذشته پس از برگزاری چند جلسه و گفتگو میان نمایندگان کارگری، کارفرمایی و دولت، برای سال 1400 به میزان 6 میلیون و 895 هزار تومان تعیین شد، اما مسئول تعیین حداقل حقوق کارکنان کیست؟!

مسئول بررسی افزایش حقوق کارکنان کیست؟

بررسی و انجام تکالیف مربوط به افزایش حقوق کارگران بر عهده شورای عالی کار است که متشکل از:

1. وزیر کار و امور اجتماعی
2. دو نفر از افراد بصیر و مطلع در مسائل اجتماعی و اقتصادی به پیشنهاد وزیر کار و امور اجتماعی و تصویب هیات وزیران که یک نفر از آنان از اعضای شورای‌عالی صنایع خواهد بود
3. سه نفر از نمایندگان کارفرمایان (یک نفر از بخش کشاورزی) به انتخاب کارفرمایان
4. سه نفر از نمایندگان کارگران (یک نفر از بخش کشاورزی) به انتخاب کانون عالی شوراهای اسلامی کار

همانطور که مشخص است، تعیین افزایش میزان حقوق کارگران امری تخصصی است که شورای عالی کار عهده‌دار مسئولیت آن است و سایر اظهار نظرها را می‌توان مسائلی غیرتخصصی دانست.

بنابراین باید تا ماه آخر سال 99 صبر کنیم تا شورای عالی کار و وزارت کار درباره میزان حداقل حقوق کارمندان و کارگران در سال 1400 تصمیم گیری کنند، اما تا قبل از اینکه این تصمیم به صورت عمومی اعلام شود، حدس و گمانه زنی‌هایی در رسانه‌ها اعلام می‌شود که طبیعتاً تأثیراتی درباره حداقل حقوق و مزایا سال 1400 خواهد داشت.

قابل ذکر است که رقم‌های اعلام شده در این مقاله، هنوز نهایی نشده و میزان و درصد حداقل حقوق امسال، بر اساس آخرین مصوبات کمیسیون تلفیق بودجه 1400 می‌باشد.

تعیین هزینه سبد معیشت خانوار در سال 1400

با توجه به مشخص شدن هزینه سبد معیشت کارگران، حالا باید جلسه رسمی شورای عالی کار برای بررسی و تعیین دستمزد سال 1400 نیز با حضور نمایندگان کارفرمایی، کارگری و دولت برگزار شود.

کمیته مزد شورای عالی کار، سبد معیشتی خانوار را در سال 1400، مبلغ 6 میلیون و 895 هزار تومان (68،950،596 ریال) تعیین کرده است که البته این عدد با محاسبات جامعه کارگری فاصله زیادی دارد، اما به هر حال این عدد بنا به شرایط موجود اقتصادی و با در نظر گرفتن برخی مسائل در کشور، مورد پذیرش واقع شده است.

امسال نمایندگان مرکز آمار ایران نیز در جلسات شورای عالی کار حضور داشتند و طبق اطلاعاتی که ارائه کردند، مهم‌ترین مؤلفه سبد معیشت که سبد خوراکی است، 36 درصد اعلام شده است، این در حالیست که این عدد سال گذشته 30.5 درصد بود.

خبرها حاکی از این است که افزایش نرخ خوراکی‌ها موجب شده تا کل سبد معیشت کارگران، امسال 18درصد کوچک‌تر شود، اما نمایندگان کارگری فقط برای رسیدن به اجماع، عدد سبد معیشت کارگران را پذیرفته‌اند.

امید است جلسه رسمی شورای عالی کار  همانند سال پیش طولانی نشود، زیرا تعیین حداقل دستمزد و پایه حقوق سال 99 کارگران، به دلیل اختلاف نظرات بین نمایندگان کارگری با کارفرمایی و دولت بسیار طولانی شد.
به شکلی که اواخر فروردین ماه سال99، حداقل دستمزد سال ۹۹ کارگران به تصویب رسید و پس از آن نیز در یکم تیر ماه مصوبه مذکور اصلاح شد.

میزان افزایش حداقل حقوق سال 99 به جای 21درصد به 26درصد رسید، یعنی از یک میلیون و 835 هزار تومان به یک میلیون و 911 هزار تومان افزایش یافت.
همچنین به پایه حقوق سایر سطوح نیز 78 هزار تومان افزوده شد. حق مسکن نیز در مرداد ماه با مصوبه دولت از 200 هزارتومان به 300 هزارتومان افزایش یافت.

مهم‌ترین شرایط در تعیین حقوق و دستمزد

برای تعیین حداقل حقوق یا پایه حقوق وزارت کار دو فاکتور مهم مورد بررسی شورای عالی کار قرار گرفته و نهایتا بعد از ارزیابی آن‌ها و همچنین مصوبات مجلس شورای اسلامی در خصوص مقدار افزایش حقوق، اقدام به اعلام پایه حقوق می‌گردد، این شرایط شامل:

1. توجه به نرخ تورم و درصد تورمی اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که به آن تاثیر نرخ تورم در افزایش حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان گفته می‌شود.
2. مزد تعیین شده و افزایش حقوق باید به گونه‌ای باشد که مایحتاج زندگی یک خانواده در سطح متوسط را تامین کند، تعیین میزان معیشت خانوار ، عددی است که از سوی مراجع رسمی اعلام می‌شود.

همچنین باید گفت در کنار این دو عامل تعیین کننده، سابقه کار، تحصیلات و رده شغلی نیز در تعیین حداقل حقوق وزات کار تاثیرگذار خواهند بود.

حقوق و مزایای کارکنان و بازنشستگان در سال 1400

طبق آخرین نرخ تورم اعلامی از سوی مرکز آمار ایران، تورم با رشد 32درصدی سالانه و 46درصدی نقطه به نقطه (مقایسه دی ماه سال99 با دی ماه سال 98) روبروست و این در حالیست که میزان افزایش حقوق کارمندان و بازنشستگان از سوی مجلس شورای اسلامی برای سال 1400 تنها 25 درصد اعلام شده است.

با پیش‌بینی‌های صورت گرفته در لایحه بودجه سال1400، اگر حقوق کارکنان و بازنشسته‌ها با افزایش 25 درصدی همراه شود، حداقل حقوق و مزایای سال 1400 برای آنها، به سه میلیون و 500 هزار تومان (35،000،000 ریال) خواهد رسید.

افزایش حداقل حقوق و مزایا در سال 99، برابر با 15درصد بود که طی مصوبه مجلس، حداقل پرداختی به کارکنان و بازنشستگان 2.8 میلیون تومان تعیین شد.

شرایط معافیت مالیاتی حقوق و دستمزد کارکنان 

در لایحه بودجه درباره معافیت مالیاتی حقوق کارکنان نیز مواردی عنوان شده است که بر طبق آن:
معافیت مالیاتی برای حقوق دریافتی سالانه ۴۸ میلیون تومان تعیین شده و افراد با حقوق بالای 4 میلیون تومان به صورت پلکانی مالیات پرداخت می‌کنند. همچنین کارگران و کارمندان با حقوق دریافتی ماهیانه زیر 4 میلیون تومان، معاف از مالیات هستند.

قابل ذکر است که کارکنان و کارمندان دولتی و غیردولتی مشمول مالیات بر درآمد خواهند بود. نرخ مالیات بر درآمد آنها

• تا یک و نیم برابر مبلغ ذکر شده، مشمول مالیات سالانه 10درصدی
• مازاد از یک و نیم برابر تا دو و نیم برابر مبلغ ذکر شده، مشمول مالیات سالانه 15درصدی
• مازاد بین دو و نیم تا چهار برابر مبلغ ذکر شده، مالیات سالانه آن 20درصدی
• مازاد از 4برابر مبلغ ذکر شده، مالیات بر درآمد آن 25درصدی

جدول مقایسه افزایش حقوق کارمندان در سال 1400

در سال ۹۹ و طبق مصوبات، سقف معافیت مالیاتی در سال 36میلیون تومان بود و در ماه نیز رقم آن سه میلیون و 600 هزار تومان تعیین شده بود، اما معافیت مالیاتی حقوق کارکنان دولتی و غیردولتی برای سال 1400، مبلغ 48 میلیون تومان و ماهانه تاسقف 4 میلیون تومان از مالیات معاف خواهد شد.

در صورت تصویب پیشنهاد نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با افزایش حداقل حقوق کارکنان، میزان حقوق و دستمزد دریافتی آنها در سال 1400، طبق جدول زیر خواهد بود:

آیا حداقل حقوق سال 1400، عادلانه تعیین خواهد شد؟!

خط فقر، حدوداً نه و نیم میلیون تا ده میلیون تومان تعیین شده است، اما کارگر با همه مزایا، سنوات و عیدی پایان سال، نهایت ماهی سه میلیون تومان درآمد دارد. بنابراین شکاف میان خط فقر و دستمزد کارگران، حداقل ۷ میلیون تومان است.

در سال جاری به دلیل بحران کرونا و افزایش هزینه‌های جامعه و همچنین تورم سرسام آور، سطح زندگی کارگران به بدترین شرایط ممکن، نزول پیدا کرد و باید دید آیا افزایش حقوق سال 1400 کارگران، می‌تواند کمکی باشد در جهت اینکه افراد بتوانند از پس هزینه‌های زندگی خود برآیند.! ما هم امیدواریم.

شما به ما بگویید:

با توجه به نرخ تورم 41 درصدی اعلام شده از سوی بانک مرکزی، آیا حداقل حقوق کارکنان در سال 1400 که تقریبا مبلغ سه میلیون و 500 هزار تومان خواهد بود، می‌تواند تامین‌کننده معیشت حقوق بگیران باشد؟!