سنوات کاری چیست؟ چگونه محاسبه می‌شود؟

درآمد کارمندی آنقدر با فاکتورهای مختلف محاسبه می‌شود که گاهی اوقات کاملا گیج کننده است. اگر شما هم جزو کارمندانی هستید که ترجیح می‌دهید تمام بخش‌های درآمد خود را حساب شده و به صورت دقیق بررسی کنید، پس قطعا سنوات کاری و نحوه محاسبه آن نیز به کارتان می‌آید. از سوی دیگر ممکن است کارفرمای شرکتی باشید که چندین کارمند زیردستتان کار می‌کنند. حتما می‌دانید که باید دقیق عمل کنید و تمام حق و حقوق کارمندان خود را با جزئیات پرداخت کنید. سنوات کاری نیز بخشی از اطلاعاتی است که در این مورد باید داشته باشید.

سنوات کاری چیست؟

حق سنوات از مزایایی است که کارفرما به اجبار باید آن را برای هر کارگر محاسبه و پرداخت کند. حقوق پایه، برای هر کارمند یا کارگر در نظر گرفته می‌شود و بخش حمایتی نیز برای بهبود اوضاع کارگران به آن اضافه می‌گردد. پایه سنوات یکی از بخش‌های حمایتی قانون کار و دستمزد است.
به طور کلی سنوات با عنوان‌هایی مانند مزایای اتمام کار یا پایان خدمت نیز شناخته می‌شود. هنگامی که قرارداد کارمندان یا کارگران به اتمام می‌رسد، کارفرمایان تعهد دارند که این مزایا را به آنان پرداخت کنند. البته برخی از سازمان‌ها و شرکت‌ها، پس از اتمام هر سال، سنوات کاری مربوط به آن سال را پرداخت می‌کنند. سنوات کاری در سال 1370 در مجلس شورای اسلامی برای حمایت از قشر کارگر و کارمند تصویب شد.

بر اساس این طرح، به کارگران و کارمندانی که به صورت رسمی یا غیر رسمی مشغول کار هستند، سنوات کاری تعلق می‌گیرد. البته باید دقت داشته باشید که پایه سنوات و حق سنوات با هم متفاوتند. در اصل پایه سنوات، مبلغی را شامل می‌شود که به صورت ماهیانه یا در آخر سال به کارگران پرداخت می‌شود؛ ولی حق سنوات به عنوان یک کمک هزینه و بر اساس پایه حقوق در پایان سال پرداخت می‌شود.

سنوات کاری چه مواردی را شامل می‌شود؟

حق سنوات در اصل میزان پاداشی است که پس از فراغت از کار به کارمندان و کارگران داده می‌شود. تمام کارگاه‌هایی که شامل قانون وزارت کار می‌شوند، باید به هر کدام از کارگران خود، به اندازه شصت روز آخرین مزد آن‌ها، به عنوان عیدی و پاداش در یک سال پرداخت کنند.
از طرفی، میزان پرداختی به هر کدام از کارمندان نباید از میزان معادل 90 روز حداقل مزد روزانه قانونی بیشتر شود. برخی موارد دیگر نیز سبب می‌شود تا به فرد سنوات کاری تعلق بگیرد. این فاکتورها را می‌توان شامل موارد زیر دانست:

1. از کار افتادگی؛
2. فوت؛
3. استعفا؛
4. بازنشستگی؛
5. پایان زمان کار؛
6. اخراج موجه شخص؛
7. تعدیل نیرو؛
8. و ...

البته میزان سنوات نیز به روش خاصی تعیین می‌شود که هر کدام از کارفرمایان و کارمندان باید با آن آشنایی داشته باشند.

محاسبه سنوات کاری کارمندان رسمی و غیر رسمی

برای پرداخت سنوات دو گروه کارمندان رسمی و غیر رسمی داریم. حال می‌خواهیم ببینیم سنوات بر چه اساس برای این افراد تعیین می‌شود؟

1. میزان سنوات برای کارمندان رسمی ‌

میزان سنوات کاری و حداقل حقوق، برای کارمندان و کارگران در پایان هر سال توسط شورای عالی کار مشخص می‌شود. پایه سنوات نیز به صورت روزانه تعیین می‌شود و باید آن را در 30 روز ماه ضرب کرد. در صورتی که سابقه کار یکساله باشد، تعداد روزهای ماه را باید در پایه حقوق ضرب کرد و حقوق پایه را ببه دست آورد.

2. میزان سنوات برای کارمندان غیر رسمی

طبق بخشنامه ای که توسط وزارت تعاون و رفاه اجتماعی ابلاغ شد، اعطای سنوات به کارگرانی که رسمی نیستند و به صورت قرارداد موقت، کار می‌کنند، نباید با کارمندان رسمی تفاوت داشته باشد. از این رو پرداخت سنوات بر اساس سابقه کار و ارتباط با زمان قرارداد کار نباید داشته باشد. بر این اساس، میزان سنوات کاری یک سال، برابر با آخرین حقوقی است که فرد دریافت کرده است. اگر شخص از یک سال کمتر کار کرده باشد، میزان پرداخت سنوات به اندازه میزان کارکرد او تعیین خواهد شد.

سنوات کارکنان با قرارداد کار پاره وقت و ساعتی نیز بر اساس میانگین دریافتی آن‌ها در 90 روز آخر کار تعیین می‌شود. علاوه بر این، کسانی که در شرکت‌های پیمانکاری و خدماتی فعالیت می‌کنند هم مشمول دریافت پایه سنوات خواهند شد. با توجه به این که پیمانکاران در این شرکت‌ها ممکن است تغییر کنند، پیمانکار جدید، موظف است پایه سنوات سال قبل را نیز پرداخت کند.

محاسبه نمونه پایه سنوات

برای این که بتوانید نحوه محاسبه سنوات کاری را در یک شرکت یا موسسه درک کنید، نمونه ای از محاسبه آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم. برای محاسبه پایه سنوات، فرمول زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حقوق پایه ماهانه در سال = حقوق پایه ماهانه که در سال جاری اعلام شده است + (تعداد روزهای کاری ماه * میزان سنوات تعیین شده برای سال جاری)

بر اساس مصوبه موجود، تمام کارگران و کارمندان که بیش از یک سال سابقه کار دارند، پایه سنواتی دریافت می‌کنند که اضافه بر افزایش 15 درصدی و رقم ثابت حقوق، این مبلغ نیز به حقوق پایه آن‌ها اضافه می‌شود.

به عنوان مثال 15 درصد از میزان آخرین حقوق سال گذشته و روزانه 3033 تومان به حقوق کارگر اضافه می‌شود. در صورتی که فردی در سال گذشته حقوق پایه 1 میلیون تومان داشته باشد، میزان پایه سنواتی آن 30 هزار تومان است و پایه حقوق به یک میلیون و 30 هزار تومان می‌رسد.

تفاوت بین پایه سنوات و حق سنوات

گاهی اوقات ممکن است افراد حق سنوات و پایه سنوات را با هم یکی فرض کنند. اما در اصل این گونه نیست! حق سنوات به عنوان پاداش پایان کار به کارگرانی که یک سال سابقه کاری دارند در نظر گرفته می‌شود. در صورتی که پایه سنوات برای کارگاه‌هایی است که جزو طرح طبقه بندی مشاغل هستند و پایه سنوات به حداقل حقوق آن‌ها افزوده می‌شود.

پایه سنواتی به عنوان بخش حمایتی پایه حقوق محسوب می‌شود و توسط شورای عالی کار، تصویب و به صاحبان مشاغل و ادارات ابلاغ می‌شود. این بخش از حقوق، قسمتی از حقوق پایه است. البته ممکن است برخی از مشاغل با توجه به درآمدزایی و زمان آن، آن را به صورت ماهانه یا سالانه پرداخت کنند. طبق قانون کار، تمامی کارگران رسمی و غیررسمی که قرارداد رسمی دارند یا ندارند، پایه سنوات را باید دریافت کنند.

کارگاه‌هایی که طرح طبقه بندی مشاغل را دارند، بر اساس فرمول مشخص شده و بر اساس بخشنامه دستمزدی وزارت کار پایه سنوات برای آن‌ها محاسبه می‌شود؛ ولی آن کارگاه‌هایی که طرح طبقه بندی مشاغل را ندارند، به شرطی که نیروی کار دارای سابقه یک ساله در کارگاه آن‌ها باشد، باید حق سنوات دریافت کنند.

حق سنوات یا مزایای کار، به ازار هر سال کارکرد، برابر با یک ماه حقوق هر فرد است که در زمان قطع همکاری به کارگران پرداخت می‌شود.

البته سنوات کاری ممکن است به گروه‌های خاصی تعلق نگیرد یا نکاتی در آن نهفته باشد. بررسی این نکات می‌تواند به درک سنوات کاری کمک کند.

چه کسانی سنوات کاری دریافت نمی‌کنند؟

سنوات کاری همانطور که گفته شد، یکی از مزایای اجباری است که باید ب آن توجه ویژه شود؛ اما کسانی که به صورت مداوم کار نیمه وقت و فصلی دارند مانند دانشجویان که تابستان کار می‌کنند. مشمول سنوات کاری نمی‌شوند. البته سنوات با خاتمه کار یا فسخ قرارداد نیز به کارگر باید پرداخت شود.

گاهی اوقات ممکن است در قراردادهای کاری، کارگران رضایت خود را از عدم دریافت سنوات کاری بیان کنند. در این صورت نیز حق سنوات از کارفرما برداشته نمی‌شود. با توجه به این موارد، می‌توان گفت که سنوات کاری حتی به کسانی که مدت زمان کار کردن آن‌ها به یک سال نمی‌رسد هم به نسبت زمان فعالیت آن‌ها تعلق می‌گیرد.

اما کسانی که زمان مشخصی برای کار کردن دارند؛ مانند دانش آموزان و دانشجویان، شغلی فصلی و گذرا در مدت زمانی محدود دارند. تنها کسانی هستند که سنوات کاری به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد.

نکات مهم درباره محاسبه سنوات کاری 

هنگامی‌که می‌خواهید سنوات کاری را محاسبه کنید، بهتر است مواردی را در نظر داشته باشید و آن‌ها را در این محاسبه اعمال کنید.

1. برای محاسبه سنوات بجز سال اول برای سایر سال‌ها باید از جدول حقوق و دستمزد وزارت کار استفاده کرد.
2. پاداش پایان کار یا سنوات خدمت با پایه سنوات تفاوت دارد.
   بر اساس ماده 24 قانون کار؛ کارفرما وظیفه دارد معادل آخرین حقوق کارگر، به عنوان پایان کار به او پایه سنوات پرداخت نماید.
3. پایه سنوات شامل افرادی مانند دانش آموزان و دانشجویان که مشاغل تابستانی دارند، نمی‌شود.
4. تعویض کارفرما به سنوات ربطی ندارد و کافرمای جدید باید سنوات کارگران را پرداخت کند.
5. در هر سال، پایه سنوات مشخصی تعیین می‌شود که به صورت روزانه است و در روز ضرب شده و به کارگران پرداخت می‌شود.
6. کارگران فصلی بر اساس میزان کاری که انجام می‌دهند، سنوات دریافت می‌کنند. برای محاسبه این سنوات، باید بر اساس تبصره‌هایی که در این زمینه وجود دارد عمل کرد.
7. اگر سنوات کاری به عنوان مثال برای پنجمین سال کاری یک فرد تعیین شود، علاوه بر پایه سنوات سال جدید، مبلغ سال‌های قبل نیز به آن اضافه و پرداخت می‌شود.

به طور خلاصه ...

سنوات کاری برای بهبود اوضاع مالی کارگران و کارمندان تعیین شده است و بنا به برنامه کارفرما، به صورت ماهانه، سالانه یا اتمام قرارداد پرداخت می‌شود. میزان سنوات کاری هر ساله به صورت روزانه تعیین می‌شود و در تعداد روز ماه‌های سال ضرب می‌شود. این مبلغ به حقوق پایه کارگران و کارمندان اضافه می‌شود.
همچنین اطلاعات در زمینه پرداخت حقوق و دستمزد باعث می‌شود تا کارفرمایان روش‌های محاسبه حقوق را دقیق تر اعمال کنند و دچار مشکلات حقوقی با کارمندان خود نشوند. از طرفی کارمندان نیز میزان دریافتی خود را بتوانند محاسبه کنند تا حقوق آنها پایمال نشود.

کارلیب به عنوان یکی از معتبرترین سایت‌های کاریابی و استخدام آنلاین به افراد کمک می‌کند تا بتوانند شغل رویایی خود را پیدا کنند یا افراد مورد نظر خود را استخدام کنند. وبلاگ کارلیب نیز مقالات متعددی در زمینه مسائل حقوقی کارگر و کارفرما، نحوه محاسبه پایه حقوق، مالیات و ... منتشر کرده که اطلاعات جامع و کاملی را به کاربران این سایت می‌دهد.