مهندس نفت کیست؟ چگونه استخدام می‌شود؟

مهندس نفت با استفاده از علم ریاضیات، فیزیک و زمین شناسی قادر به حل و فصل مسائل مهمی است که منجر به امنیت انرژی می‌شود. می‌توان گفت این شغل، جز مشاغل مهم بوده و افراد زیادی تمایل به فعالیت در این حرفه دارند.
زمانی می‌توانید در جهان قدرت داشته باشید که به منابع پایدار و ثابت دست یابید. انرژی در زندگی روزمره ما نقشی اساسی دارد. از تلفن‌های هوشمند گرفته تا اتومبیل‌ و کارخانه‌ها، همگی به منابع مختلفی از انرژی نیاز دارند تا بتوانند سطح زندگی ما را بالا ببرند.

مهندس نفت با بسیاری از مشاغل مانند مهندس مکانیک، شیمی و عمران رابطه تنگاتنگی دارد. این شغل ترکیبی از نوآوری، اکتشاف و توسعه است. رشته مهندسی نفت برای کلیه مشاغل دیگر اجزای سازنده را فراهم می‌کند تا کار خود را به طور موثر انجام دهد.

مهندس نفت کیست؟

مهندس نفت نه تنها باید به تجزیه و تحلیل داده‌های اکتشاف و شبیه‌سازی رفتار مخزن‌ها بپردازد، بلکه باید در اتوماسیون عملیات تولید و حفاری میدان‌های نفتی از ابر رایانه‌ها نیز استفاده کند.
مهندسان نفت آینده‌ای پر از چالش و فرصت دارند. آن‌ها باید فناوری‌های جدیدی را برای بازیابی هیدروکربن‌ها از شیل‌های نفتی را توسعه داده و در عین حال علم کار میادین نفتی و گازی را داشته باشند. آن‌ها همچنین باید تکنیک‌های جدیدی را برای بازیابی روغن باقیمانده در زمین پس از استفاده از تکنیک‌های مرسوم تولید را، ابداع کنند.

از آنجا که بسیاری از شرکت‌های نفتی فعالیت‌های خود را در سطح جهانی انجام می‌دهند، مهندسان نفت فرصت اشتغال در سراسر جهان را خواهند داشت. آن‌ها باید توانایی حل انواع مشکلات فنی، سیاسی و اقتصادی موجود در این حرفه را داشته باشند. این چالش‌های مهیج با هم ترکیب شده و مهندسی نفت را به یکی از با ارزش‌ترین مشاغل تبدیل می‌کند.

مهارت‌های لازم برای تصدی شغل مهندس نفت

مهندس نفت، علم استخراج نفت و گاز را از دل زمین دارد. محل کار او در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، دکل‌های نفتی و پالایشگاه‌ها است. در واقع باید گفت اگر به شغل مهندسی نفت علاقمند هستید، باید توانایی کار در مکان‌های دور افتاده را داشته باشید.
در عین حال باید تغییرات جوی را در هر شرایطی تحمل نمایید. شما به عنوان مهندس نفت ارتباط نزدیکی با زمین‌شناسی و دیگر رشته‌های مرتبط خواهید داشت. با کمک و مشورت آن‌ها ساختار زمین را بررسی کرده تا بهترین شیوه حفاری برای استخراج نفت را انتخاب نمایید.

پس از آن لازم است مدیریت عملیات را برعهده بگیرید. هنگام بروز مشکل، باید از مهارت و علم کافی برخوردار باشید تا بتوانید اقدامات مناسب را در زمان مناسب انجام دهید. باید بدانید که تنها درصد کمی از نفت و گاز با فشار طبیعی از چاه به بیرون فوران خواهد کرد، برای خارج کردن باقیمانده آن شما باید پیش قدم شوید.
به عنوان مهندس نفت باید بدانید که با استفاده از روش‌های رایج حفاری نیز قادر نخواهید بود، همه منابع موجود در چاه را استخراج نمایید، بنابراین علاوه‌بر کارهای عملیاتی، باید به کارهای تحقیقاتی نیز بپردازید.

مهندسی نفت و گرایشات آن

اگر شغل مهندسی نفت را برای آینده خود انتخاب کرده‌اید، باید بدانید که می‌توانید در چهار گرایش فعالیت داشته باشید:

1. مهندسی اکتشاف نفت
2. مهندسی مخازن هیدروکربوری
3. مهندسی حفاری و استخراج
4. مهندس بهره‌برداری از منابع نفتی

تحصیل در این گرایش‌ها از سال 1378 در دانشگاه صنعت نفت، برای علاقمندان فراهم شد. شاید این گرایش‌ها به طور مجزا ارائه شوند، اما در ارتباط با یکدیگر خواهند بود.
همچنین دانشجویان در همه گرایش‌ها در علومی مانند مکانیک سیالات، ترمودینامیک سیالات، دینامیک گازها، اقتصاد مهندسی، انتقال جرم، حفر چاه اکتشافی، سایزمیک و علوم زمین شناسی تحصیل خواهند کرد. هدف از گذراندن آاین واحدها، این است که فارغ‌التحصیلان توانایی و علم لازم برای بهره‌برداری از منابع انرژی نفتی و گازی را داشته باشند.

1. مهندسی نفت با گرایش اکتشاف؛

این گرایش، به تحلیل و بررسی چگونگی شکل‌گیری هیدروکربن‌ها خواهد پرداخت. همچنین در این گرایش به بررسی ابعاد گوناگون زمین‌شناسی پرداخته خواهد شد.
هدف از آن تشخیص لایه‌هایی از زمین است که دارای منابع نفت و گاز هستند. همچنین ارائه نقشه‌های توپوگرافی و مسطح نیز در این گرایش قرار خواهد گرفت. در طی آن مهندس نفت، به مطالعه و بررسی چین و گسل‌ها نیز خواهد پرداخت.

2. مهندسی نفت با گرایش مخازن هیدروکربوری؛

در این گرایش مهندس نفت می‌آموزد که چگونه اقدام به محاسبه، هیدروکربورها در مخزن بپردازد. او قادر خواهد بود سیالات مخزن را ارزیابی کرده و میزان درجه اشباع آب و هیدروکربورها را مشخص نماید. به این ترتیب می‌تواند، به مدلی دقیق از مخزن دست یابد.

3. مهندسی نفت با گرایش استخراج و حفاری؛

افرادی که به عنوان مهندس نفت در این گرایش فعالیت دارند، با دستگاه‌های حفاری آشنا بوده و در عین حال در مباحثی مانند جریان حرکت سیالات در لوله، سیالات حفاری، هزینه حفاری، انواع سیمان و گل حفاری، عملیات مربوط به چاه آزمایی، طراحی رشته حفاری، بهینه‌سازی سیستم هیدرولیک مته و ... مهارت خواهند داشت.

4. مهندسی نفت با گرایش بهره برداری از منابع نفتی؛

مهندسان نفت در این گرایش به نگهداری و مراقبت مداوم از وضعیت چاه‌های نفت اشتغال دارند. آن‌ها به بررسی تجهیزات بهره‌برداری پرداخته و در صورت بروز نقص، اقدام به رفع آن‌ها خواهند کرد. از جمله وظایف مهندس نفت در این زمینه می‌توان به تمیز کردن چاه‌های نفت، آغشته کردن سنگ مخزن به اسید و کشتن چاه اشاره کرد.

اگر علاقمند به تحصیل در گرایش‌های مختلف مهندسی نفت هستید باید در دوران دبیرستان توجه ویژه‌ایی به دورس شیمی، ریاضی، فیزیک، زمین شناسی و زبان انگلیسی داشته باشید. بیشتر منابع تخصصی این رشته به زبان انگلیسی وجود است، به همین دلیل برای فهم آن‌ها لازم درک خوبی از انگلیسی داشته باشید.

زمینه‌های فعالیت حرفه‌ای به عنوان مهندس نفت

فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی نفت می‌توانند در زمینه‌های زیر فعالیت داشته باشند:

• شرکت‌های زیر مجموعه شرکت نفت
• صنایع پتروشیمی
• شرکت‌های پخش فرآورده‌های نفتی
• پالایشگاه‌های نفت و گاز
• بازرگانی خارجی
• شرکت‌های خصوصی که در این زمینه فعالیت دارند.
• معاملات در حوزه انرژی
• بورس انرژِی

وظایف مهندس نفت

وظایف مهندس نفت با توجه به گرایشی که دارند، متفاوت خواهد بود. در ادامه به برخی از این وظایف اشاره شده است:

1. وظایف مهندس نفت با گرایش بهره‌برداری؛

در این شرایط کارشناس میزان تولید انرژی نفت و گاز، از مخزن را بررسی خواهد کرد. این افراد معمولا پس از اتمام عملیات کشف، کار خود را آغاز خواهند کرد. از مهم‌ترین وظایف آن‌ها این است که نظارت دقیقی بر میزان بهره‌وری چاه داشته باشند تا از افت ناگهانی فشار چاه جلوگیری نمایند.

2. وظایف مهندس نفت با گرایش مخازن؛

در این شرایط کارشناس قابلیت تولید در مخزن را بررسی خواهد کرد. برای این منظور لازم است تا از مطالعات و شیوه‌های نوین مطالعاتی استفاده کند و با مدل‌سازی اقدام به بررسی توزیع فشار نمایند.
همچنین با استفاده از مدل‌سازی می‌تواند دلایل افت فشار در مخزن را بررسی کرده و راه‌حل‌های موثری برای کنترل آن ارائه نمایند. افراد فعال در این زمینه، باید روش‌های علمی برای برداشت از مخزن را ارائه دهند تا به موجب آن از مخازن نفت و گاز کشور حفاظت شود.

3. وظیفه مهندس نفت با گرایش حفاری؛

کارشناسان در حیطه به عملیات حفاری و مسائل مربوط به آن خواهند پرداخت. در واقع فعالیت آن‌ها منجر به خارج کردن نفت و گاز از چاه می‌شود.
از این شغل به عنوان یکی از پرخطرترین گرایشات مهندسی نفت یاد می‌شود و البته باید گفت نسبت به سایر گرایش‌های دیگر از درآمد بیشتری نیز برخوردار است. با این حال سختی و خطرات خود را به همراه خواهد داشت.

اگر قصد فعالیت در این شغل را دارید، باید خود را برای حضور در شرایط سخت آماده کنید، علاوه‌بر این باید دوری از خانواده را به آن اضافه نمایید. رشته مهندسی نفت، شغل جذابی بوده و از نظر اجتماعی در جایگاه خوبی قرار دارد.
همچنین اگر به اندازه کافی در آن علم و مهارت داشته باشید، امکان فعالیت در خارج از کشور را خواهید داشت. از آنجا که این رشته با تامین انرژی در ارتباط است، شرکت‌های زیادی در سراسر دنیا تمایل به همکاری با افراد توانمند در این زمینه را دارند. برای رسیدن به چنین جایگاهی باید هدف‌گذاری کرده و سخت تلاش کنید.

ساعات کاری مهندس نفت

برای ساعت کاری مهندس نفت نمی‌توان به عدد و رقم دقیقی اشاره کرد. میزان ساعات کاری به محل خدمت، میزان تخصص و گرایش او خواهد داشت. به طور کلی می‌توان گفت افرادی که در این زمینه فعالیت دارند، به صورت دوره‌ایی در محل کار خود حاضر خواهند شد.
به طور مثال ممکن است برای آن‌ها دو هفته کار و سپس دو هفته استراحت در نظر گرفته شود. همچنین ممکن است کارکنان به دو شیفت روز و شب تقسیم شوند. افرادی که در سکوهای دریایی و خشکی فعالیت دارند، در همان محل نیز استراحت خواهند کرد. چنانچه در شغل خود کوشا باشید، می‌توانید ارتقاء شغلی داشته باشید و به سمت کمپانی من برسید. منظور از کمپانی من، همان ناظر عملیات حفاری است که به عنوان بالاترین مقام مدیریتی از آن یاد می‌شود.

درآمد مهندس نفت

میزان درآمد مهندس نفت، بستگی به تخصص، موقعیت شغلی و شرایط جذب دارد. به طور کلی نمی‌توان آن را جزء مشاغل کم درآمد به‌شمار آورد و در عین حال نمی‌توان برای همه یک مبلغ را ارائه نمود.
همچنین باید بدانید این کار با سختی‌های زیادی همراه است که برخی کارکنان میزان سختی را با میزان درآمد متناسب نمی‌دانند.

در کارلیب به عنوان مهندس نفت استخدام شوید.

اگر به عنوان کارجو، قصد فعالیت در این شغل را دارید، چرا از پلتفرم کارلیب بهره نمی‌برید؟ در این پلتفرم سعی شده است با برگزار آزمون، افراد با اثبات تخصص خود به کارفرمایان معرفی شوند. به این ترتیب، استخدام با توجه به میزان مهارت و دانش انجام خواهد شد.