تکنیک‌های انتخاب شغل و کاهش ریسک آن

انتخاب شغل همیشه دغدغه افراد بوده و این سوال که دوست دارید در آینده چه‌ شغلی داشته باشید؟ حتما برای شما هم آشناست و خاطرات دوران کودکی را برایتان زنده می‌کند.
همه‌ی ما در دوران کودکی و نوجوانی بارها این سوال را از زبان اقوام و آشنایان خود شنیده‌ایم و اکثرا گفته‌ایم شغل آینده‌مان پزشک یا خلبان است!

همین نکته و یادآوری این خاطره به اهمیت انتخاب شغل اشاره می‌کند، اینکه شخص از دوران کودکی باید به شغل آینده خود فکر کند. انتخاب مسیر شغلی مطلوب یکی از مهم‌ترین مرحله‌های زندگی هر شخصی است که او را با چالش‌ها و  گاهی نیز با مشکلاتی روبه رو می‌کند. بدون شک شخص با استرس و اضطراب قادر نخواهد بود شغل مناسب خود را انتخاب کند.

ما امروز تصمیم گرفته‌ایم در مورد انتخاب شغل با شما عزیزان صحبت کنیم و تکنیک‌های انتخاب شغل را به شما آموزش بدهیم تا ریسک در انتخاب شغل را کاهش داده و به هیچ‌ عنوان دچار سردرگمی در انتخاب شغل نشوید.

مطالعه این مقاله را به افراد شاغل نیز توصیه می‌کنیم، زیرا ممکن است شما قلبا احساس رضایت شغلی نداشته باشید و تصمیم به تغییر شغل بگیرید، بنابراین نکات این مقاله برایتان مفید خواهد بود.
با ما همراه باشید. در ابتدا قبل از اینکه به سراغ تکنیک‌های انتخاب شغل برویم، می‌خواهیم درباره اهمیت انتخاب شغل مناسب صحبت کنیم.

اهمیت انتخاب شغل مناسب

هر انسانی برای ادامه‌ بقا و زندگی خود، نیازمند شغلی است که از طریق آن بتواند درآمد کسب کرده و امرار معاش کند. انتخاب شغل یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی هر فردی است و برای موفقیت در زندگی نباید از اهمیت انتخاب شغل غافل شد.

همچنین انتخاب شغل مناسب برای هر اجتماعی نیز سودمند است. زیرا اگر افراد شغل خود را دوست داشته و رضایت شغلی داشته باشند با کمال میل و علاقه وظایف خود را به انجام می‌رسانند، تعهد سازمانی امکان پذیر می‌شود و همین افراد امکان رشد و توسعه کشور را  فراهم می‌کنند.

بر اساس آمار مردم جوامع پیشرفته و مدرن بیشترین میزان رضایت را از مشاغل خود دارند و این خود گواه بر مسئله مهم انتخاب شغل مناسب می‌باشد.

رضایت شغلی باعث می‌شود که افراد در هر شغلی به بهترین نحو به وظایف خود عمل کنند که به پیشرفت‌های بزرگ منجر خواهد شد. اگر افراد در انتخاب شغل خود دچار اشتباه شوند در جامع سرخورده شده و اهداف خود را فراموش می‌کنند و متعاقباً با مشکلات بزرگتری روبه رو می‌شوند. برای پرهیز از اینگونه اشتباهات می‌خواهیم تکنیک‌های انتخاب شغل را بررسی کنیم و بگوییم که چگونه شغل خود را انتخاب کنید.

امروزه انتخاب شغل مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا مشاغل تخصصی شده‌‌اند و همین امر تحصیل در زمینه فعالیت شغلی و بروزرسانی اطلاعات را ضروری می‌سازد، بنابراین دقت در انتخاب رشته تحصیلی، سبب خواهد شد وضعیت شغلی فرد در آینده مشخص شود.

همچننی اگر انتخاب شغل به درستی و بر اساس تیپ شخصیتی و خودشناسی انتخاب شود، نیازهای روانی فرد را برآورده خواهد ساخت، در نتیجه زندگی خانوادگی، ازدواج، انتخاب دوستان، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و حتی نظام ارزشی فرد را نیز تحت تاثیر خواهد گذاشت.

اهمیت انتخاب شغل مناسب را می‌توان در 2بعد بررسی نمود:

1. تاثیر انتخاب شغل مناسب بر جوانب مختلف زندگی فرد

از آنجایی که کار قسمت اعظم ساعات بیداری و یک سوم فعالیت‌های انسانی را به خود اختصاص می‌دهد، در حالات روانی فرد تاثیر بسزایی دارد و مفهومی بیش از امرار معاش خواهد داشت.

تاثیرات شغل بر طبقه اجتماعی، محل زندگی، نحوه و طرز برخورد و حتی لباس پوشیدن، نگرش‌، ارزش‌ها و اعتقادات فردی قابل لمس است.

2. تاثیر بیکاری بر جوانب مختلف زندگی فرد

از تاثیرات بیکاری می‌توان به کاهش عزت نفس، عدم اعتماد بنفس، عدم توانایی استفاده از مواهب طبیعی، ایجاد بیماری‌های روحی و جسمی، تاثیر منفی برابعاد مختلف شخصیتی و اجتماعی فرد، اشاره نمود.

تکنیک‌های انتخاب شغل مناسب

برای انتخاب شغل مناسب باید به فاکتورها و تکنیک‌های زیر دقت کامل داشته و با بررسی دقیق موارد زیر شغل مناسب و دلخواه خود را انتخاب کنید.

1. خودشناسی و انتخاب شغل؛

قبل از هر کار و اقدامی باید به یک خودشناسی کلی از خود برسید و خصوصیت‌های شخصیتی خود، نظیر درونگرا بودن و یا برون گرایی، نقاط قوت و ضعف و علایق خود را کشف و بررسی کنید.

به عنوان مثال اگر به هنر علاقه‌مند هستید، مشاغلی مرتبط با نقاشی و هنرهای تجسمی با روحیه شما سازگارتر است. توصیه می‌کنیم که خودشناسی را جدی گرفته و به صورت عمیق به آن فکر کنید.
همچنین لیستی از مهارتهای فردی، توانایی‌ها و علایق خود تهیه کنید و اولویت‌های خود را بر اساس علایق و مهارت‌ها دسته بندی کنید.

2. شرکت در آزمون‌های شغلی؛

اگر در شناخت علایق و مهارت‌های خود توانایی لازم را نداشته و با مشکل مواجه شدید، هیچ جای نگرانی وجود ندارد، زیرا می‌توانید در آزمون‌های شغلی شرکت کنید.
آزمون‌های شغلی را می‌توانید در اینترنت جست و جو کنید و یا اینکه به مشاوره شغلی مراجعه کنید‌. زمانی که به پرسش‌های این آزمون‌ها پاسخ می‌دهید به صورت خود به خود علایق و توانایی‌های خود را کشف خواهید کرد.

لازم به ذکر است که آزمون‌های شغلی نقاط ضعف و قوت شما را به صورت دقیق و کامل ارزیابی می‌کند و بر اساس مهارت وتوانایی‌هایی که دارید مشاغل مرتبط را به شما پیشنهاد می‌دهند.

توصیه می‌کنیم برای اینکه پاسخ آزمون‌های شغلی شما معتبر و دقیق‌تر باشد، حتما به مشاوره مراجعه کرده و با مشورت درباره انتخاب شغل، بهترین شغل ممکن در بازارکار را انتخاب کنید.

3. شناسایی ارزش‌ها در انتخاب شغل؛

هر انسانی در زندگی خود ارزش و اولویت‌هایی دارد، ارزش‌هایی مانند سبک زندگی، اعتقادات و ماهیت‌های اخلاقی. در انتخاب شغل مناسب لازم می‌باشد که این ارزش‌ها را جدی بگیرید.

به عنوان مثال شخصی که به شدت پایبند به خانه و خانواده است باید به این ارزش خود توجه داشته باشد و شغلی را انتخاب نکند که به واسطه آن مجبور به ترک خانواده و رفتن به شهر دیگری باشد. برای توجه به ارزش‌های خود حتما باید ماهیت اخلاقی شرکت و صنعتی که قصد اشتغال در آن را دارید، جدی بگیرید.

4. در نظر گرفتن محدودیت‌های هر شغل؛

برای اینکه مناسب‌ترین شغل را برای خود انتخاب کنید، باید تمامی محدودیت‌ها را نیز در نظر بگیرید به عنوان مثال باید کلیه شرایط مالی، جغرافیایی، مسئولیت‌های خانوادگی، توانایی‌های جسمی و مدارک تحصیلی را در نظر بگیرید. مثلا با مدرک تحصیلی هتل داری شما نمی‌توانید شغل دبیری را انتخاب کنید و یا اگر در منطقه ‌کویری و خشک زندگی می‌کنید به دلیل مشکلات جغرافیایی انتخاب مشاغل مرتبط با دریا دشوار است یا تصور کنید که امکان تحصیل برایتان وجود ندارد و برای همین بهتر است به سراغ مشاغل آزاد بروید، در نتیجه لازم است تمامی محدودیت‌های خود را برای انتخاب شغل خود در نظر بگیرید.

5. توجه به آرزوهای شخصی؛

رویا‌ها و آرزوهای خود را فراموش نکنید، امّا توصیه می‌کنیم که خیلی در رویاهای خود نیز غرق نشوید. زیرا ممکن است حقایق را نادیده بگیرید.
مسلما همه‌ی افراد نمی‌توانند بر اساس آرزوهای دوران کودکی خود پزشک و خلبان شوند، امّا لازم است که با آینده نگر بوده و به رویاهای خود فکر کنند و متناسب با آن‌ها آینده شغلی خود را تضمین کنند.

در انتخاب مشاغل با توجه به آرزوها و رویاهای خود حتما به دوران پیری و بازنشستگی خود نیز فکر کنید، تا در آینده زندگی بدون دغدغه مالی و آسوده داشته باشید.

6. انجام ارزیابی فردی قبل از انتخاب شغل؛

توصیه می‌کنیم برای انتخاب شغل مناسب قبل از اینکه کارفرمایان شما را ارزیابی کنند خودتان اقدام کرده و شروع به ارزیابی عملکرد خود نمایید.

پیشنهاد ما برای شما تهیه یک چک لیست مناسب از کارها و نتایجی است که از عملکرد کار خود انتظار دارید. چک لیستی تهیه کرده و موارد زیر را با دقت بررسی و ارزیابی کنید.

• ارزش‌ها:

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم ارزش‌های هر شخص بسیار مهم بوده و باید جدی گرفته شوند، بنابراین تمامی ارزش‌های خود را در چک لیست یادداشت کنید.

• مهارت و توانایی‌ها:

کلیه‌ی توانایی و مهارت‌هایی که دارید در این قسمت یادداشت کنید، به عنوان مثال به چه زبان‌هایی تسلط دارید یا در کار به چه نرم افزارهایی مسلط هستید.

• استعداد:

هر شخصی یک استعداد به خصوصی دارد، حتما استعداد‌های خود را محترم شمرده و یک لیست از آن‌ها تهیه کنید. همین استعدادهایی که در بیشتر مواقع نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند شما را به مسیر شغلی موفق و انتخاب شغل مناسب، هدایت کنند‌.

• میزان حقوق:

دوست دارید حقوق دریافتی شما چقدر باشد؟ با توجه به آنچه مد نظر شماست می‌توانید شغل خود را انتخاب کنید‌‌. برخی از افراد به داشتن حقوق ثابت علاقه مند هستند، امّا برخی از افراد نیز مایل‌اند به صورت فریلنسری کسب درآمد کنند، بنابراین لازم است که به خوبی درباره میزان حقوق و نوع قرارداد کار خود فکر کنید.

• نیازمندی‌های شغلی:

برای مشغول به کار شدن در برخی از مشاغل نیازمند مدارکی مانند گواهینامه‌های آموزشی می‌باشید و می‌توان گفت پیش نیازهایی برای اشتغال، این موارد را نیز در لیست خود یادداشت کرده و برای تکمیل آن‌ها اقدام کنید.

• فرصت رشد:

برخی از افراد راضی به سکون نیستند و تمایل به پیشرفت دارند. به عنوان مثال راضی به این نیستند که یک کارمند ساده باشند و تمایل دارند که در شغل خود ارتقا یابند.

برای همین منظور توصیه می‌کنیم فرصت‌های پیشرفت شغلی مورد نظرتان را ارزیابی کنید و ببینید که آیا این شغل بازار کاری خوبی دارد یا نه؟ در آینده مخارج زندگی شما با این شغل تامین می‌شود؟ آیا اصلا در جایی استخدام خواهید شد؟

7. کارآموزی؛

گاهی ممکن است شما بعد از ارزیابی بین یک یا دو شغل مردد باشید و سردرگم شوید. از طرفی در یکی از این مشاغل توانایی و مهارت‌هایی هم داشته باشید، اما قادر به تصمیم گیری و انتخاب نباشید؛ در این صورت ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که برای مدتی در این شغل دوره کارآموزی بگذرانید.

ضمن اینکه در دوران کارآموزی مهارت‌های خود را از اساس و پایه تقویت می‌کنید، اطلاعات جامعی در این زمینه کسب می‌کنید و با آگاهی کامل می‌توانید برای انتخاب این شغل برای طولانی مدت تصمیم بگیرید. همچنین لازم به ذکر است که دوران کارآموزی نیز امتیازی برای رزومه کاری شما محسوب می‌شود.

8. آموزش ببینید؛

برای انتخاب برخی از مشاغل شما نیاز به آموزش دارید و یا حتی در این زمینه باید تحصیل کرده و مدرک معتبر دانشگاهی هم بگیرید. اگر شغل مورد نظر شما جزء این دسته از مشاغل می‌باشد بهتر است هر چه زودتر برای آموزش و دریافت مدارک لازم اقدام کنید و روزمه خود را بهبود بخشیده و ارتقا بدهید.

9. نوشتن رزومه حرفه‌ای را بیاموزید؛

توجه داشته باشید که رزومه‌ شما برای کارفرمایان اهمیت ویژه‌ای دارد و باید کامل بوده و بسیار مناسب نوشته شده باشد، زیرا آینده شغلی شما به رزومه‌تان بستگی دارد، بنابراین باید نوشتن رزومه حرفه‌ای را بیاموزید و در ارسال رزومه برای کارفرمایان، نهایت دقت را به خرج دهید.

با رعایت نکات و اجرای تکنیک‌های گفته شده دیگر در انتخاب شغل مورد نیاز خود سردرگم نبوده و بدون ریسک می‌توانید بهترین مشاغل را برای خود انتخاب کرده و شروع به کار کنید‌. در ادامه می‌خواهیم به شما هشدار بدهیم و بگویم برای کاهش ریسک در انتخاب شغل از چه چیزهای پرهیز کنید.

اشتباهات رایج در انتخاب شغل

برای اینکه از شغل خود رضایت کامل داشته باشید توصیه می‌کنیم که موارد زیر را مطالعه کرده و دور آن‌ها خط قرمز کشیده و هیچ وقت به سراغشان نروید.

1. تقلید از دیگران در انتخاب شغل؛

شما انسان منحصر به فردی هستید و ویژگی‌های خاص خود را دارید. مسیر موفقیت افراد با همدیگر متفاوت می‌باشد، به عنوان مثال ممکن است شخصی مهندس خوبی باشد و شخص دیگر آشپز ماهری.
پیشنهاد ما برای شما عزیزان این است که در مسیر شغلی و موفقیت دیگران، تقلید را کنار بگذارید. به طور مثال اگر پدر شما یک مهندس عمران موفق است، دلیل نمی‌شود که شما نیز در این شغل موفق باشید.

در گذشته افراد به صورت موروثی مشغول به کار شده و شغل خود را انتخاب می‌کردند. به عنوان مثال شخصی که کشاورز بود، فرزندش نیز باید شغل کشاورزی را انتخاب می‌کرد‌، دیگر دوره این گونه از تصوارت و عقاید به سر آمده است و تقلید در مشاغل جایگاهی ندارد و افراد باید توجه و علایق خود را مد نظر داشته باشند نه مشاغل خانوادگی و تقلید را.

2. انتخاب رشته تحصیلی بدون علاقه؛

علاقه‌ مهم‌ترین ملاک در انتخاب شغل می‌باشد. اگر در رشته مورد علاقه خود قبول نشده‌اید بهتر است صرفا برای دریافت مدرک دانشگاهی در این رشته تحصیل نکنید و زمان زیادی را بیهوده صرف آنچه که دوست ندارید، نپکنید. هیچ وقت برای مدرک درس نخوانید و روی اولویت‌های خود متمرکز باشید.

3. نظرسنجی از افراد بی تجربه؛

با هر کسی مشورت نکنید. برخی از افراد واقعا توانایی راهنمایی کردن شما را ندارند و یا منافع شخصی خود را در نظر گرفته و به شما راهنمایی غلط و اشتباه می‌دهند.

مشورت با اعضای خانواده ودوستان نزدیک در بیشتر مواقع شما را سردرگم می‌کند و بین دوراهی قرار می‌دهد. خانواده‌ها چون به دنبال مصلحت فرزندان خود هستند همواره نگران بوده و با مصلحت اندیشی اشتباه خود ممکن است شخص را به سمت مشاغل نادرست هدایت کنند. برای مشورت از مشاورین و کارشناس‌های متخصص در زمینه مشاغل کمک بگیرید‌.

4. عدم توجه به بینش درونی؛

احساسات و بینش درونی خود را نادیده نگیرید. حتما شما نیز افرادی را می‌شناسید که در دقیقه نود وقتی تصمیم به کاری گرفته اند احساسات و بینش درونی خود را نادیده گرفته و به سمت و سوی دیگری منحرف شده‌اند.‌

برای اینکه با این مشکل مواجه نشوید توصیه می‌کنیم که احساسات خود را در زمینه انتخاب شغل جدی بگیرید و به خودتان اطمینان داشته باشید. بینش‌های درونی شما درست به مثابه یک سیستم هوشمند هستند و با نادیده گرفتن و عدم توجه به آن‌ها تجربه‌های خود را نادیده می‌گیرید.

5. توجه صرف به عنوان شغلی؛

بعضی از مشاغل عناوین به اصطلاح دهن پر کنی داشته و پر زرق و برق می‌باشند ولی باز کار راکدی داشته و یا مشغول به کار شدن در آن‌ها آینده کاری شما را تضمین نکرده و ممکن است برایتان جز پشیمانی چیز دیگری نداشته باشند. در نتیجه بهتر است تفکرتان محدود به عناوین نباشد و عاقلانه تصمیم بگیرید.

6. توجه بیش از حد به آینده شغلی؛

فراموش نکنید که شما در حال زندگی می‌کنید و نباید تمامی حواس شما معطوف به آینده باشد‌. انتخاب یک شغل تنها با این دلیل که آینده شغلی خوبی دارد به هیچ عنوان عاقلانه نیست و می‌تواند ریسک بزرگی باشد.

برخی از افراد اصلا به شغلی که انتخاب می‌کنند علاقه نداشته و تنها به آینده شغلی آن امیدوار هستند، اگر شما نیز جزء این دسته از افراد هستید، باید بگوییم که بهتر است که دور این اشتباه را خط کشیده و تفکر خود را اصلاح کنید، شما از آینده خبر ندارید و ممکن است شرایط به نحوی باشد که به جای پیشرفت شغلی با رکود شغلی مواجه شوید.

7. هیجان زده عمل کردن در انتخاب شغل؛

اینکه برای انتخاب شغل خود شور و هیجان داشته باشید و شغل مورد نظر را دوست داشته باشید بسیار خوب است، امّا حواستان باشد که هیجان بیش از حد مثل سم بوده و به دلیل هیجان بیش از حد ممکن است چشم خود را به روی حقایق بسته و به روی یک شغل نامعلوم متمرکز شوید  و هیچ گونه فرصت پیشرفت و موفقیتی در انتظارتان نباشد.

حال وقت آن رسیده است که یک سوال از شما بپرسیم.

انتخاب شغل مناسب با کارلیب

بدون شک پس از مطالعه این مقاله می‌توانید با آگاهی بیشتر و عاقلانه برای انتخاب شغل خود تصمیم‌ بگیرید. توصیه می‌کنیم که عجولانه تصمیم نگیرید و کلیه جوانب گفته شده را بسنجید.
درضمن می‌توانید موقعیت‌های شغلی مناسب را در سایت کارلیب مشاهده کنید و برای مشاغل مختلف و دلخواه خود رزومه ارسال کنید.

کارلیب از شما عزیزان خواهشمند است که نظرات و تجربیات شخصی خود را در زمینه انتخاب شغل در ادامه همین مقاله و در قسمت دیدگاه ها، بیان کنید تا سایر افراد نیز از تجربیات شما عزیزان بهرمند شوند.