اصول مدیریت کسب و کار

اهداف و اقدامات اثربخش در آموزش سازمانی

اگر می‌خواهید سازمان شما به برندی معتبر و سازمانی آینده‌دار تبدیل شود، قطعاً به آموزش سازمانی نیاز دارید، اما آموزش سازمان یک فرآیند نسبتاً پیچیده است که فرآیند ایجاد، انتقال و حفظ دانش درون سازمانی را در برمی‌گیرد.
در واقع هر سازمانی که در هر زمینه‌‌ای فعالیت می‌کند نیاز به آموزش دارد. آن هم به این دلیل که سازمان‌ها را انسان‌ها تشکیل داده‌اند. انسان‌ها نیز برای بقا باید سازگاری با تغییرات را بیاموزند. این تنها یکی از دلایل آموزش سازمان بود.
بسیار مهم است که شما بدانید هدفتان از آموزش سازمان یا آموزش رفتار سازمانی چیست؟ چطور این کار انجام می‌دهید؟ اصلا چرا آن را انجام می‌دهید؟ در ادامه این مقاله با هدف، فرایند و اثربخشی آموزش سازمانی آشنا می‌شوید.

اهداف آموزش سازمانی

هر کجا که ردپای آموزش خوب باشد؛ پیشرفت و شکوفایی استعداد‌ها نیز مشاهده می‌شود. در سازمان‌ها نیز اگر می‌خواهید وضعیت مدیریتی و کیفیت کار اعضای سازمان را بهبود بخشید؛ لازم است به بخش منابع انسانی و به‌خصوص بخش آموزش نیروی انسانی توجه ویژه‌‌ای داشته باشید.

زمانی که آموزش سازمانی بهبود یابد شاهد رقابت سالم میان کارمندان و کارگران خواهیم بود. در صورتی که آموزش در فرهنگ اولیه سازمان جای گرفته باشد؛ فرآیند رقابت نیز امری بدیهی می‌شود.
به این ترتیب واکنش کارمندان به تغییرات سریع‌تر و بهتر است و در صورتی که کارمندانی داشته باشید که می‌دانند برای هر کاری از کدام پروتکل و سیاست سازمانی استفاده کنند؛ مسلم است که مدیریت شما آسان‌تر می‌شود.

انسان همیشه به دنبال پیشرفت و حقوق بیشتر است. در صورتی که آموزش سازمانی اصولی انجام شود، کارمندان به ارتقای شغلی و کیفیت کار نزدیک می‌شوند. آموزش رفتار سازمانی نیز یکی از انواع آموزش سازمان است که متاسفانه کمتر به آن بها داده می‌شود.
این آموزش موجب بهبود فضائل اخلاقی درون سازمان می‌شود. هیچ‌کس دوست ندارد جایی کار کند که مشکلات اخلاقی بسیاری در آن مشاهده می‌شود. استفاده از تکنولوژی روز جامعه در سرعت و کیفیت کار کارکنان مؤثر است. آموزش سازمان به اطلاع از مهم‌ترین و بهترین تکنولوژی‌های روز جامعه کمک شایانی می‌کند.

اگر کسب و کار شما طوری است که به شکل مستقیم با مردم در ارتباط هستید؛ باز هم آموزش سازمان راه‌حل بسیاری از مشکلات است. این کار به بهبود روابط میان مشتریان و کارمندان شما کمک شایانی می‌کند.
توجه داشته باشید اگر می‌خواهید به این اهداف برسید؛ باید سرمایه‌گذاری مستمر و منظمی روی منابع انسانی داشته باشید. فردی که کاملا مسلط باشد را به این کار بگمارید. بهتر است فرآیند آموزش سازمانی را به بخش‌های زیر تقسیم کنید تا راحت‌تر مدیریت کنید.

فرآیند آموزش سازمانی

اگر می‌خواهید آموزش کارآمدی در سازمان خد داشته باشید، لازم است در اولین قدم اقدام به نیازسنجی کنید. کارمندان شما در کدام بخش لازم است بیشتر بدانند؟ بهتر است فعالیت آنان روی کدام بخش متمرکز شود؟ آیا نیاز به آموزش رفتار سازمانی است و یا بهتر است توجه خود را معطوف آموزش تکنولوژی کنید؟

دومین گام برنامه‌ریزی است. قطعاً از اهمیت برنامه‌ریزی آگاه هستید. در هر بخش از سازمان بهتر است برنامه‌ریزی مدیریتی بلندمدت برای این کار داشته باشید.

سومین گام که لازمه هر آموزش سازمانی است؛ تهیه ملزومات آموزشی موردنیاز است. توصیه می‌شود در این بخش کمی بیشتر دقت کنید زیرا تهیه معلم خوب و لوازمی که بعدها در شرکت مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ در این گام صورت می‌گیرد. بهتر است از باکیفیت‌ترین و بهترین اساتید و لوازم استفاده کنید.

گام بعدی که بعد از اجرای آموزش و فرآیند کلاس صورت می‌گیرد؛ ارزشیابی است. بهتر است این کار در طی حدود یک ماه انجام گیرد. چرا که تأثیر برخی آموزش‌ها در بلندمدت رخ می‌نماید. در صورتی هم که آموزش کوتاه‌مدت داده‌‌اید؛ به‌سرعت می‌توانید آن را در عملکرد کارکنان مشاهده کنید. پیشنهاد می‌شود بعد از کلاس طی یک فرم نظرسنجی محرمانه از نظر کارمندان درباره آموزش و تمام فرآیندهایی که در آن اتفاق افتاده است اطلاع یابید. توجه داشته باشید که مهم‌ترین هدف شما اثربخش بودن آموزش است. در این راستا می‌توانید کمی هم از علم کمک بگیرید!

اثربخشی آموزش سازمانی

یکی از روش‌هایی که در این راستا می‌تواند بهترین کمک را به شما بکند؛ استفاده از منحنی یادگیری است. منحنی یادگیری دارای انواع مختلفی است؛ بنابراین بر اساس نیازتان می‌توانید از آن استفاده کنید. در واقع منحنی یادگیری رابطه میان افزایش محصول یا کیفیت ارائه خدمت را با بهره‌وری، کارایی، قابلیت اطمینان و… را نشان می‌دهد. مهم‌ترین عاملی که در منحنی یادگیری مؤثر است؛ میزان یادگیری سازمانی است. این عامل وابسته به المان‌های متفاوتی است. از جمله آن‌ها می‌توان به مهارت‌های فردی، سطح هوش کارمندان، پیشرفت فناوری در سازمان، پیشرفت در ساختار‌ها و روال‌ها و روش‌های هماهنگی و… اشاره کرد.

به‌طور کلی می‌توان میزان یادگیری سازمانی را تابعی از تجربه درون یک سازمان دانست. رابطه میان یادگیری سازمانی و آموزش سازمانی هم که دیگر آشکار است؛ اما اگر به دنبال یک راه‌حل قابل‌اجرا می‌روید و از خواندن مطالب بدون کاربرد در اینترنت خسته شده‌‌اید؛ توصیه می‌کنم به ادامه مقاله ما توجه کنید!

7 گام برای داشتن آموزش سازمانی اثربخش

رهبران عرصه مدیریت منابع انسانی توصیه می‌کنند گام‌های هفت مرحله‌‌ای زیر را برای داشتن یک آموزش اثربخش در سازمان طی کنید.

1. تجزیه و تحلیل بازار؛

برنامه آموزش سازمانی که برای کارمندان تعیین می‌کنید بهتر است بلندمدت و استراتژیک باشد؛ بنابراین اگر نقطه‌‌ای در بازار پیدا کردید که در آینده پتانسیل رشد دارد؛ بهتر است سرمایه انسانی خود را در آن بخش بگذارید.
قبل از این کار بهتر است از خودتان بپرسید مشتریان چقدر با آن درگیر هستند؟ میزان رشدی که درون سازمان ایجاد می‌کند چقدر است؟ سودآوری در بلندمدت چطور انجام می‌شود؟ آیا کارمندان شما آمادگی این آموزش را دارند؟

2. آموزش سازمانی در راستای نیازها؛

بهتر است تیم‌هایی که برای یادگیری می‌فرستید؛ بدانند قرار است به کدام پرسش‌ها پاسخ دهند. آن‌ها باید بدانند معیار عملکرد چیست؟ و چگونه سنجیده می‌شود؟ این کارمندان شما هستند که استاندارد کیفیت داده‌ها را مشخص می‌کنند. آن هم به این دلیل است که گسترش تکنولوژی راه‌های جدیدی برای آموزش سازمانی در اختیار آنان قرار می‌دهد.

3. سفر و لذت از آموزش سازمانی؛

در قرآن هم به این موضوع که سفر می‌تواند چیزهای بسیاری به انسان بیاموزد اشاره شده است. درست است که سفر کردن هزینه زیادی دارد، اما بهتر است به این هزینه‌ها به دید برنامه‌های یادگیرنده نگاه کنید.
بهتر است سفر در کنار دیگر روش‌های آموزش سازمانی قرار گیرد. افراد با عینک‌های متفاوتی به آموزش نگاه می‌کنند؛ اما یکی از مهم‌ترین المان‌ها که موجب اثربخشی آموزش می‌شود؛ لذت بردن از آموزش است.

4. سفارشی‌سازی آموزش سازمانی؛

از داده‌های متفاوتی می‌توان برای آموزش سازمانی استفاده کرد. سفارشی‌سازی آموزش می‌تواند ایده خوبی باشد. شما می‌توانید درون سازمان بگردید و افرادی که نیاز به یک آموزش مشخص دارند را بیابید. سپس فارغ از اینکه در کدام بخش فعالیت می‌کنند؛ آموزشی ارائه کنید که برایشان قابل‌درک باشد.

5. ارزیابی نیروهای منتخب برای آموزش سازمانی؛

افرادی که برای این کار استفاده می‌کنید باید علم داده بدانند، بتوانند فرآیند آموزش سازمانی را شناسایی کنند؛ فرآیند یادگیری سازمانی را تجزیه و تحلیل کنند، در آخر هم باید بتوانند حفره‌های یادگیری را پیدا کرده، برنامه مشخصی برای آن ارائه دهند.
تعداد افرادی که بتوانند این کار را به شکل حرفه‌‌ای انجام دهند بسیار کم هستند. سازمان‌هایی هم وجود دارند که این افراد را استخدام می‌کنند. بهتر است با نگاه به رزومه شرکت یا سازمان‌ها، با چشم باز انتخاب کنید.

6. داشتن برنامه آموزش سازمانی مستمر؛

بهتر است ساختاری یکپارچه داشته باشید. ارتباط میان آموزش و عملکرد کارکنان باید به‌خوبی احساس شود؛ بنابراین سعی کنید شکاف میان علم و صنعت را کاهش دهید. بهتر است تمام بخش‌های سازمان برنامه آموزشی مستمر داشته باشند.

7. آموزش سازمانی گام به گام؛

یادتان هست چگونه آرام آرام راه رفتن یاد گرفتید؟ فرآیند آموزش سازمانی نیز به همان شکل انجام می‌گیرد. قدم به قدم، با افت و خیزهای فراوان و آهسته آهسته. در اولین گام‌ها ممکن است احساس کنید آموزش ثمربخش نیست. ممکن است آن را هزینه اضافی بدانید، اما زمانی که سازمان در مسیر پیشرفت شروع به دویدن کرد؛ متوجه خواهید شد که قدم‌های اول بتن‌ریزی برای ساخت یک آسمان‌خراش بوده!

دسته‌بندی دوره‌های آموزش سازمانی

بهتر است بدانید کدام بخش به کدام دوره نیاز دارد تا بتوانید استاد خوبی برای آموزش برگزینید.

1. دسته‌بندی بر اساس زمان؛

این دسته‌بندی به دو دسته کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شود:

الف: کوتاه‌مدت

دوره‌های آموزش شغلی:

این دوره‌های کوتاه‌مدت بهتر است در بدو ورود کارکنان به سازمان صورت گیرد. برای مثال می‌توانید دوره‌های آموزش کامپیوتر پایه را برای تمامی کارمندان الزامی کنید.

دوره‌های آموزش توجیهی:

کارمندان شما باید بدانند انتظارات شما از آنان چیست؛ بنابراین بهتر است در بدو ورود به سازمان برای آن‌ها یک دوره آموزشی توجیهی ترتیب دهید تا با روند کلی سازمان و انتظارات شما آشنا شوند.

دوره‌های آموزش عمومی:

مهارت‌های عمومی بسیاری هست که در تمام شغل‌ها موردنیاز است. این دوره‌ها در کوتاه‌مدت نتیجه خوبی خواهند داشت.

دوره‌های آموزشی مهارتهای مدیریتی:

مدیران شما باید بدانند در بحران‌ها چگونه رفتار کنند. برای مثال دوره‌های فن بیان به رابطه میان مدیر و کارمندان کمک بسیاری می‌کند.

ب: بلندمدت

تمامی دوره‌های آموزش سازمانی که در بالا به آن‌ها اشاره شد برای سازمان‌ها به شکل تخصصی ارائه می‌شود. برای مثال اگر در زمینه فناوری‌های دیجیتال فعالیت کنید؛ دوره بهبود مهارت‌های مدیریتی متفاوتی نسبت به سازمانی طی می‌کنید که در زمینه فولاد فعالیت می‌کند. با این حال دوره‌هایی هستند که به شکل عمومی برگزار می‌شوند.

2. آموزش‌های مشترک میان سازمان‌ها؛

  1. اصول و فنون مذاکره
  2. ICDL مقدماتی
  3. ICDL پیشرفته
  4. اصول و فنون گزارش‌نویسی و نامه ‌نگاری اداری
  5. آموزش‌های مهارت‌های ارتباطی
  6. مدیریت زمان (Management Time)
  7. دوره‌های تقویت هوش هیجانی

در هر سازمانی که فعالیت می‌کنید لازم است مهارت‌هایی همچون ارتباط مؤثر یا مدیریت زمان را رعایت کنید، اما اگر مدیر منابع انسانی و یا مدیر آموزش سازمانی هستید؛ بهتر است مهارت‌های بیشتری را فرا بگیرید.
توصیه می‌شود مدیران آموزشی به المان‌های دیگری که موجب کیفیت آموزش می‌شوند نیز توجه داشته باشند. از جمله این المان‌ها می‌توان به سن افراد، تجربه، زمان برگزاری دوره، دسته‌بندی علمی و… نیز اشاره کرد. در واقع دوره‌ها نباید به شکل خسته‌کننده و از سر اجبار ارائه شوند.

سخن پایانی...

آموزش سازمانی به‌خصوص آموزش رفتار و فرهنگ سازمانی نیازمند افراد خبره و آموزش دیده است. این افراد را می‌توانید با یک جست‌وجوی ساده در گوگل بیابید، اما مورد اعتماد بودن آنان خود بحثی مفصل است.
مدیرانی که بتوانند این مورد را به‌خوبی درک کرده و با توجه به آن برای آموزش نیروهای خود سرمایه‌گذاری کنند؛ جزء مدیرانی هستند که آینده به آنان نیاز دارد. حالا از خود بپرسید آیا شما چنین مدیری هستید؟ برایمان از تجارب مدیریتی، علی الخصوص آموزش‌های سازمانی بگویید.

سهیلا حیدریان
۱۱ دیدگاه
در بحث‌‌ پیرامون این مقاله شرکت کنید!

  • قاسم نجفی
    ۰۳ تیر ۱۴۰۲، ۲۲:۳۵

    چه مطلب خوبی

  • امید اکبری
    ۰۳ تیر ۱۴۰۲، ۲۳:۴۰

    دستخوش

  • علی اکبر عظیمی
    ۰۵ تیر ۱۴۰۲، ۰۸:۵۵

    میتونیم توی سایت شما مطلب بنویسیم؟

  • ناصر منصوری
    ۰۷ تیر ۱۴۰۲، ۱۳:۳۰

    احسنت عالی بود

  • یدالله معصومی
    ۱۰ تیر ۱۴۰۲، ۰۹:۰۰

    خیلی عالی بود

  • عبدالله سلطانی
    ۱۰ تیر ۱۴۰۲، ۱۰:۴۰

    کانال تلگرامی هم دارید ؟

  • عبدالحسین زارع
    ۱۰ تیر ۱۴۰۲، ۱۶:۴۵

    خیلی دنبال این موضوع بودم

  • عبدالله اخوان
    ۱۱ تیر ۱۴۰۲، ۱۲:۱۵

    میتونم شماره شما رو داشته باشم؟

  • علی اصغر طباطبایی
    ۱۳ تیر ۱۴۰۲، ۱۹:۰۵

    حرف نداشت👌🏻

  • اصغر صدر
    ۱۳ تیر ۱۴۰۲، ۲۰:۰۵

    بسیار گویا و شفاف بیان کردید

  • قاسم نقدی
    ۱۷ تیر ۱۴۰۲، ۱۴:۲۰

    بازم درمورد این موضع مطلب بزارین