توسعه پایدار چیست؟ چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

یکی از طولانی‌ترین بحث‌های جاری در دنیای تجارت از لحاظ اقتصادی، سیاسی و رشد انسانی شامل تکامل توسعه پایدار است. انسان در طول زندگی خود با استفاده بی‌رویه از طبیعت، موجب به خطر افتادن محیط زیست شده است. به همین منظور و برای به حداقل رساندن آسیب به محیط زیست، در چند دهه قبل سیستمی به نام توسعه پایدار پدیدار شد. عبارت توسعه‌پایدار، عبارت قدمت داری نیست، اما طرفداران زیادی پیدا کرده است.

رشد جمعیت جهانی و کمبود منابع، دو مقوله اصلی آسیب‌رسان به پایداری محیط هستند. چنین رشدی در جمعیت و فعالیت اقتصادی، توانایی افزایش چشمگیر فشار بر منابع طبیعی و سیستم‌های طبیعی را دارد.
این آسیب‌ها به زمین‌های کشاورزی، شیلات و جو جهانی بسیار بالا بوده و شاید به نظر برسد برای تأمین منابع این جمعیت چاره‌ای نباشد. توسعه پایدار و اهداف آن، می‌تواند راه‌حل‌هایی را پیش روی انسان امروز برای انسان فردا بگذارد.
در ادامه با مفهوم توسعه پایدار، ابعاد و اهداف آن آشنا می‌شویم. در این مقاله به 17 هدف توسعه‌پایدار و بندهای مربوط به هر هدف که در سازمان ملل عنوان شده است، می‌پردازیم.

تاریخچه توسعه پایدار

در این قسمت به تاریخچه مختصری از توسعه پایدار پرداخته می‌شود. اولین جرقه‌های آن در سال 1969 هم‌زمان با نشت نفت در یکی از ایالت‌های امریکا بود. این امر تأثیر مخربی بر حیات وحش و محیط طبیعی منطقه داشته است.
پدیده توسعه پایدار کم و بیش ادامه داشت تا به‌عنوان یک مفهوم و عمل اصلی، در کنفرانس سال 1972 سازمان ملل در مورد محیط زیست انسانی در استکهلم سوئد مطرح شد.

در این کنفرانس، کشورهای صنعتی و در حال توسعه گرد هم آمدند تا حقوق خانواده انسانی را در یک محیط سالم و مولد ترسیم کنند. در این کنفرانس واژه توسعه پایداری به شکل امروزی به یک واژه بین‌المللی تبدیل شد. در آن زمان عنوان شد که
«ما در حال جستجوی یک مدل خروجی هستیم که نشان‌دهنده یک سیستم جهانی باشد که دارای بندهای زیر است:

1. پایدار باشد بدون فروپاشی ناگهانی و کنترل نشده.
2. قادر به تأمین نیازهای اساسی مادی همه مردم باشد.»

مفهوم توسعه پایدار به آرامی گسترش یافت تا اینکه کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه (WCED) توسط دبیر کل سازمان ملل مأموریت یافت: «مشکلات حیاتی و توسعه حیاتی در سراسر جهان مجددا موردبررسی قرار گیرند و پیشنهادهای واقع‌گرایانه را برای حل آن تدوین کنند.»

نهایتا در سال 1986 توسط کمیته جهانی گسترش محیط زیست، تحت عنوان «رؤیایی با نیازهای عصر حاضر بدون مخاطره انداختن منابع نسل آینده» حالت رسمی‌تر و جهانی‌تر به خود گرفت.

مفهوم توسعه پایدار چیست؟

همان‌طور که در قسمت تاریخچه توسعه پایدار دیدید، تعریف رسمی در گزارش کمیسیون کمیته جهانی گسترش محیط زیست با عنوان «آینده مشترک ما» آمده است: «توسعه پایدار توسعه‌ای است که نیازهای حال حاضر را تأمین کند بدون اینکه توانایی نسل‌های آینده در تأمین نیازهای خود را به خطر بیندازد.» این شامل دو مفهوم است:

1. مفهوم «نیازها» به‌طور ویژه نیازهای اساسی فقیران جهان را مدنظر دارد که باید به آن‌ها اولویت اساسی داده شود.
2. ایده محدودیت‌های اعمال شده توسط دولت‌ها از فناوری و سازمان اجتماعی بر توانایی محیط زیست برای تأمین نیازهای فعلی و آینده.

در اینجا مکث می‌کنیم و فرض مطرح شده توسط این تعریف را بررسی می‌کنیم. در این تعریف مفهوم کلیدی مطرح شده، محیط بوده که در توانایی تأمین نیازهای حال و آینده محدود است؛ یعنی منابع روی زمین محدود هستند. در اینجا فرض بر این بوده که ایده منابع یک بازی جمع صفر است، به این معنا که سود یک شخص به ضرر شخص دیگر است (در اینجا منظور محیط زیست است).

بله همه ما از انقراض گونه‌ها و از بین رفتن تنوع زیستی اطلاع داریم. انرژی تجدید ناپذیر به شکل زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی دقیقاً همان مواردی است که به دلیل استفاده یک‌باره، جایگزین نمی‌شوند.
از طرف دیگر، شاهد انقلاب سبز هستیم که هند را قادر به تغذیه جمعیت در حال رشد خود بدون نیاز به افزایش منابع کشاورزی کرد. همچنین می‌دانیم که فناوری بالا در دسترس است تا امکان استفاده از منابع تجدید پذیر را بدهد؛ بنابراین، اتکا به منابع محدود می‌تواند با پیشرفت در علم و فناوری جبران شود.

گزارش بروندلند، رئیس کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه در زمینه مفهوم توسعه پایداری

بروندلند، رئیس کمیسیون جهانی محیط زیست عنوان کرده است: «یک جامعه ممکن است از بسیاری جهات با تأمین نیازهای اساسی مردم (برای مثال با بهره‌برداری بیش از حد از منابع) آینده همان مردم را به خطر بیندازد. این امر ممکن است جهت تحولات فناوری، برخی از مشکلات را فوری حل کند اما به مشکلات بزرگ‌تری منجر می‌شود. بخش‌های زیادی از جمعیت ممکن است با توسعه نسنجیده به حاشیه رانده شوند.»

با توجه به این گزارش می‌توان گفت پیشرفت‌های فناوری ممکن است به حل برخی مشکلات کمک کنند؛ اما در عین حال ممکن است مشکلات بیشتری را با هزینه اکثریت مردم ایجاد کنند. به‌علاوه اگر توسعه به‌درستی انجام نشود، ممکن است تأثیرات مضر قابل‌توجهی بر آب و هوا و محیط داشته باشد.

توسعه پایدار واقعا در مورد چیست؟ با توجه به «آینده مشترک ما» توسعه پایدار مستلزم تأمین نیازهای اساسی همه و گسترش فرصت‌ها برای برآوردن آرزوهای آن‌ها برای زندگی بهتر است. به‌طور خلاصه، توسعه پایدار ریشه‌کن کردن فقر و از بین بردن شکاف نابرابری هم در داخل کشورها و هم در بین کشورها است.

یک تعریف فشرده‌تر به‌سادگی تشخیص می‌‌دهد که توسعه پایدار در یکپارچه‌سازی جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بوده، صرف‌نظر از اینکه نتیجه آن کاهش فقر با الگوی متوسط مصرف است. در عین حال، این فقط ارتقا استاندارد سطح زندگی نیست، بلکه در مورد حقوق بشر، ساختن اهداف توسعه و حفاظت از محیط زیست است.

باید در نظر داشت که توسعه پایدار دارای جنبه‌های گسترده‌ای بوده که اهداف آن فراتر از اهداف زیست محیطی است. هدف آن کاهش نابرابری و فقر در سراسر جهان بوده در حالی‌که اطمینان حاصل می‌کند از حقوق بشر و تنوع زیستی مراقبت می‌کند.
این می‌تواند شامل اهداف خاص مانند شهرهای پایدار، برابری جنسیتی، پوشش بهداشتی و آموزش جهانی، امنیت غذایی، مهار تغییرات آب و هوایی و خیلی مسائل دیگر شود.

ابعاد توسعه پایدار

با توجه به آنچه تا به حال درباره مفاهیم مختلف توسعه پایداری و هم‌افزایی آن گفته شد، معمولا توسعه پایدار از سه بعد تشکیل شده است:

1. مسئولیت زیست محیطی:
   توانایی استفاده از منابع طبیعی بدون تضعیف تعادل و یکپارچگی اکوسیستم‌ها، باعث کاهش بار محیط زیست می‌شود.
2. همبستگی اجتماعی:
   برابری فرصت‌ها برای افراد که شامل رفاه، کیفیت زندگی و توسعه پایدار انسانی است. توسعه باید ظرفیت‌های فردی را آزاد کند و نیازهای انسان را برآورده کند، بنابراین به فقر پایان می‌دهد. کیفیت زندگی افراد را بهبود می‌بخشد و یک زندگی امن با حقوق و آزادی‌های کامل را ارائه می‌دهد. این یک انسجام طولانی‌مدت و اجتماعی است.
3. کارایی اقتصادی:
   این گزینه شامل کارایی فعالیت‌های اقتصادی و فناوری، تقویت سرمایه‌گذاری و بهره‌وری، رشد اقتصادی و پتانسیل تولید اقتصادی می‌شود.

توسعه پایدار خواستار یک استراتژی ساختاری طولانی‌مدت برای سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی جهان است که هدف آن کاهش بار محیط زیست و منابع طبیعی به یک سطح دائمی مناسب بوده و در عین حال حفظ رشد اقتصادی و انسجام اجتماعی است.
فقط توسعه‌ای که بتواند این سه بعد را متعادل کند، می‌تواند در بلند مدت پایدار باشد. برعکس، نادیده گرفتن یکی از این سه جنبه می‌تواند موفقیت کل فرایند توسعه را به خطر بیندازد.

اهداف توسعه پایدار سازمان ملل

17 هدف توسعه پایدار توسط سازمان ملل در سال 2015 مشخص شدند تا در طی 15 سال آینده به ثمر برسد. در این دستور کار توسعه پایدار در سال 2030 به اوج خود می‌رسد.
تأکید بر «مشارکت جهانی» شامل همکاری بین دولت‌ها، گروه‌های اصلی (زنان، کودکان، جوانان، مردم بومی، سازمان‌های غیردولتی، مقامات محلی، کارگران، اتحادیه‌ها کارگری، تجارت و صنعت، جامعه علمی و فناوری و کشاورزی) و سایر ذینفعان مانند داوطلبان، مهاجران، بنیادها و جوامع محلی هستند. این امر خواستار تلاش هماهنگ برای حل مشکلات جهان است. در ادامه این 17 هدف با توضیحات ضمیمه آن توسط سازمان ملل ارائه می‌شود.

هدف 1: پایان فقر در همه اشکال آن در همه‌جا؛

1. تا سال 2030 فقر شدید را برای همه مردم در همه نقاط ریشه‌کن کنید.
2. تا سال 2030 بر اساس تعارف ملی، حداقل نصف نسبت مردان، زنان و کودکان در هر سنّی را که در فقر زندگی می‌کنند، کاهش دهید.
3. پیاده‌سازی سیستم‌ها و اقدامات حفاظت اجتماعی مناسب ملی برای همه، از جمله طبقات فقیر و آسیب‌پذیر.
4. تا سال 2030 اطمینان حاصل کنید که همه مردان و زنان، به‌ویژه افراد فقیر و آسیب‌پذیر از حقوق برابر در منابع اقتصادی و همچنین دسترسی به خدمات اساسی مالکیت و کنترل زمین و سایر اشکال مالکیت، ارث، منابع طبیعی، فناوری جدید و خدمات مالی مناسب از جمله سرمایه خرد برخوردار شوند.
5. تا سال 2030 انعطاف‌پذیری فقرا و افرادی را که در موقعیت‌های آسیب‌پذیر قرار دارند، ایجاد کنید و میزان مواجهه و آسیب‌پذیری آن‌ها را در برابر حوادث شدید مربوط به تغییرات آب و هوا، سایر شوک‌ها و بلایای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی کاهش دهید. این گونه توسعه پایدار رشد قابل توجهی خواهد داشت.

هدف 2. پایان گرسنگی، دستیابی به امنیت غذایی و بهبود تغذیه و ترویج کشاورزی پایدار؛

1. تا سال 2030 به گرسنگی پایان دهید. اطمینان حاصل کنید تمام مردم به‌ویژه افراد فقیر و افرادی که در موقعیت‌های آسیب‌پذیر هستند (از جمله نوزادان) به غذای سالم، مقوی و کافی در تمام طول سال دسترسی دارند.
2. تا سال 2030 تمام اشکال سوءتغذیه رفع شوند؛ از جمله دستیابی به اهداف بین‌المللی در مورد پایان دادن به نیازهای تغذیه‌ای دختران نوجوان، زنان باردار و افراد مسن؛ همچنین کودکان زیر 5 سال.
3. بهره‌وری کشاورزی و درآمد تولیدکنندگان مواد غذایی در مقیاس کوچک.
4. تا سال 2030 از سیستم‌های تولید مواد غذایی پایدار اطمینان حاصل کنید. شیوه‌های انعطاف‌پذیر کشاورزی که باعث افزایش بهره‌وری و تولید می‌شوند را با بهبود تدریجی و کیفیت بخشیدن به خاک اعمال کنید.
5. تنوع ژنتیکی بذرها، گیاهان پرورشی، حیوانات پرورشی، حیوانات اهلی و گونه‌های وحشی مرتبط با آن‌ها را حفظ کنید. این امر از طریق بانک‌های دانه‌ها و گیاهان مدیریت شوند. تنوع در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین دسترسی به آن‌ها را عادلانه و منصفانه ترویج دهید.

هدف 3. اطمینان از زندگی سالم و ارتقا رفاه برای همه در هر سنی؛

1. تا سال 2030 میزان مرگ و میز مادران جهانی را به کمتر از 70 در 100,000 تولد زنده کاهش دهید.
2. مرگ قابل‌پیشگیری نوزادان و کودکان زیر 5 سال پایان یابد.
3. تا سال 2030 همه‌گیری‌های ایدز، سل، مالاریا و بیماری‌ای گرمسیری فراموش شده را پایان دهید. با هپاتیت و بیماری‌های قابل‌انتقال از طریق آب مقابله کنید.
4. از طریق پیشگیری و درمان، یک‌سوم مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های غیر واگیر را کاهش داده و سلامت روان و رفاه را ارتقا دهید.
5. تقویت پیشگیری و درمان سوءمصرف مواد از جمله مصرف مواد مخدر و استفاده از الکل.
6. تا سال 2020، تعداد کشته‌ها و زخمی‌های جهانی در اثر تصادفات جاده‌ای را نصف کنید.
7. تا سال 2030، دسترسی جهانی به خدمات مراقبت‌های بهداشتی جنسی و باروری، از جمله تنظیم خانواده، اطلاعات، آموزش و ادغام بهداشت باروری در استراتژی و برنامه‌های ملی را تضمین کنید.
8. پوشش بهداشت جهانی، از جمله محافظت در برابر خطرهای مالی، خدمات ضروری بهداشتی، درمانی، داروها و واکسن‌های ضروری ایمن، مؤثر، باکیفیت و مقرون به‌صرفه برای همه در دسترس باشد.
9. میزان مرگ‌ومیر و بیماری‌های ناشی از مواد شیمیایی خطرناک، آلودگی هوا، آب و خاک را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهید.

هدف 4. آموزش باکیفیت، فراگیر و عادلانه را تضمین کرده و فرصت‌های یادگیری مادام‌العمر را برای همه ارتقا دهید؛

1. تا سال 2030 اطمینان حاصل کنید تمام دختران و پسران آموزش ابتدایی و متوسطه را به‌صورت رایگان، عادلانه و باکیفیت به پایان می‌رسانند و منجر به نتایج یادگیری مرتبط و مؤثر می‌شوند.
2. تا سال 2030 اطمینان حاصل کنید همه دختران و پسران به رشد، مراقبت و آموزش مقدماتی کودک در اوایل دوران کودکی دسترسی دارند تا آماده آموزش ابتدایی شوند.
3. تا سال 2030 دسترسی برابر همه زنان و مردان به تحصیلات فنی حرفه‌ای و عالی با قیمت مناسب و باکیفیت بالا، از جمله دانشگاه، را تضمین کنید.
4. تعداد جوانان و بزرگ‌سالانی که دارای مهارت‌های مربوطه، از جمله فنی و حرفه‌ای، برای اشتغال در مشاغل مناسب و کارآفرینی، به‌طور قابل‌توجهی افزایش یابد.
5. اختلاف جنسیتی در آموزش را از بین ببرید. دسترسی مساوی به تمام سطوح آموزش و حرفه‌آموزی برای افراد آسیب‌پذیر، از جمله افراد دارای معلولیت، بومیان و کودکان در موقعیت‌های آسیب‌پذیر را تضمین کنید.
6. اطمینان حاصل کنید همه جوانان و تعداد قابل‌توجهی از بزرگ‌سالان، اعم از زن و مرد، به سواد خواندن و نوشتن و محاسبات عددی دست پیدا کنند.
7. اطمینان حاصل کنید همه فراگیران دانش و مهارت‌های لازم برای ارتقا توسعه پایدار را کسب کنند. این امر از طریق آموزش برای توسعه پایدار و سبک‌های زندگی پایدار، حقوق بشر، برابری جنسیتی، ترویج فرهنگ صلح و عدم خشونت، شهروندی جهانی و استفاده از تنوع فرهنگی و سهم فرهنگ امکان‌پذیر است.

هدف 5. دستیابی به برابری جنسیتی و توانمندسازی همه دختران و زنان؛

موارد زیر تا سال 2030 توسط دولت‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در نظر گرفته شود:

1. پایان دادن به همه انواع تبعیض‌ها علیه همه زنان و دختران در همه‌جا.
2. از بین بردن خشونت علیه همه زنان و دختران در حوزه‌های دولتی و خصوصی، از جمله قاچاق و غیره.
3. تمام اقدامات مضر مانند کودک همسری را از بین ببرید.
4. اطمینان از مشارکت کامل و مؤثر زنان و فرصت‌های برابر برای رهبری در تمام سطوح تصمیم‌گیری در زندگی سیاسی، اقتصادی و عمومی.

هدف 6. اطمینان از در دسترس بودن و مدیریت پایدار آب و فاضلاب برای همه؛

تا سال 2030 تمام بندهای زیر مدنظر باشند:

1. دسترسی جهانی و عادلانه به آب آشامیدنی سالم و مقرون‌به‌صرفه وجود داشته باشد.
2. دستیابی به بهداشت مناسب و عادلانه برای همه و پایان دادن به فاضلاب باز.
3. بالا بردن کیفیت آب، با کاهش آلودگی، از بین بردن تخلیه و به حداقل رساندن انتشار مواد شیمیایی و مواد خطرناک.
4. بهره‌وری استفاده از آب را به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای در تمام بخش‌ها افزایش دهید.
5. مدیریت یکپارچه منابع آب را در تمام سطوح پیاده کنید.
6. از اکوسیستم‌های مربوط به آب از جمله کوه‌ها، جنگل‌ها، تالاب‌ها، رودخانه‌ها، سفره‌های زیرزمینی و دریاچه‌ها محافظت کرده و بازیابی کنید.

هدف 7: اطمینان از دستیابی به انرژی مقرون به صرفه، قابل‌اعتماد، پایدار و مدرن برای همه؛

موارد زیر تا سال 2030 توسط دولت‌ها و سازمان‌های مربوطه در نظر گرفته شود:

1. دسترسی جهانی به خدمات انرژی مقرون به صرفه، قابل‌اعتماد و مدرن را تضمین کنید.
2. سهم قابل‌توجهی از انرژی‌های تجدید پذیر را در ترکیب جهانی افزایش دهید.
3. نرخ جهانی بهبود بهره‌وری انرژی را دو برابر کنید.
4. همکاری‌های بین‌المللی را برای تسهیل دسترسی به تحقیقات و فناوری انرژی پاک از جمله انرژی‌های تجدید پذیر، بهره‌وری انرژی و فناوری پیشرفته و تمیز، سوخت فسیلی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی و فناوری انرژی پاک تقویت کنید.

هدف 8: بهبود رشد فراگیر و پایدار اقتصادی، اشتغال کامل و کار مناسب برای همه؛

1. حفظ رشد سرانه اقتصادی مطابق با شرایط ملی و به‌ویژه حداقل 7 درصد رشد تولید ناخالص داخلی سالانه در کشورهای کمتر توسعه‌یافته.
2. دستیابی به سطوح بالاتر بهره‌وری اقتصادی از طریق متنوع سازی، ارتقا تکنولوژی، فناوری و نوآوری از جمله تمرکز بر بخش‌های ارزش‌افزوده بالا و تمرکز بر قشر کارگر.
3. سیاست‌های توسعه محور را پشتیبانی کنید. از فعالیت‌های تولیدی، ایجاد شغل مناسب، کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری را پشتیبانی کنید.
4. به‌طور تدریجی تا سال 2030 بهره‌وری منابع جهانی در مصرف و تولید را بهبود بخشیده و سعی کنید رشد اقتصادی را از تخریب محیط زیست جدا کنید. (امری مفید برای اجرای هر سه بعد توسعه پایدار)
5. تا سال 2030 برای همه زنان و مردان از جمله برای جوانان و افراد دارای معلولیت اشتغال کامل، مثمر ثمر و مناسب به دست آورید. دستمزد آن‌ها برابر با ارزش کاری باشد که انجام می‌دهند.
6. اقدامات سریع و مؤثر برای ریشه‌کن کردن کار اجباری، پایان دادن به برده‌داری مدرن و قاچاق انسان. از بین بردن بدترین اشکال کار کودکان از جمله جذب و استفاده از سربازان کودک. تا سال 2025 به کار کودکان در همه اشکال آن پایان دهید.
7. محافظت از حقوق کار و ترویج محیط کار ایمن برای همه کارگران از جمله کارگران مهاجر، به‌ویژه زنان مهاجر و کسانی که دارای مشاغل پرخطر هستند.
8. تا سال 2030 سیاست‌هایی را برای ترویج گردشگری پایدار که باعث ایجاد اشتغال و ترویج فرهنگ و محصولات محلی می‌شوند، تدوین و اجرا کنید.
9. تقویت ظرفیت نهادهای مالی داخلی برای تشویق و گسترش دسترسی به خدمات بانکی، بیمه‌ای و مالی برای همه.

هدف 9: ایجاد زیرساخت‌های انعطاف‌پذیر، ترویج صنعتی فراگیر و پایدار و پرورش نوآوری؛

1. توسعه زیرساخت‌های با کیفیت، قابل‌اعتماد، پایدار و مقاوم از جمله زیرساخت‌های منطقه‌ای و فرا مرزی برای حمایت از توسعه اقتصادی و رفاه بشری با تمرکز بر دسترسی مقرون به صرفه و عادلانه برای همه.
2. ترویج صنعتی سازی فراگیر و پایدار تا سال 2030، به‌طور قابل‌توجهی سهم صنعت از اشتغال و تولید ناخالص داخلی را متناسب با شرایط ملی افزایش داده و سهم خود را در کشورهای کمتر توسعه‌یافته دو برابر کنید.
3. افزایش دسترسی بنگاه‌های کوچک و صنعتی، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه.
4. صنایع زیربنایی و مقاوم‌سازی را برای پایدار ساختن، با افزایش کارایی استفاده از منابع و پذیرش بیشتر فناوری‌های پاک و سازگار با محیط‌زیست و فرایندهای صنعتی، توسط همه کشورها مطابق با توانایی‌های مربوطه.
5. تقویت تحقیقات علمی، ارتقا توانایی‌های فناوری بخش‌های صنعتی در همه کشورها، به‌ویژه کشورهای در حال توسعه.

هدف 10: کاهش نابرابری در داخل و بین کشورها موجب توسعه پایدار؛

1. به‌تدریج رشد درآمد 40 درصدی پایین جمعیت را با نرخ بالاتر از میانگین ملی حفظ و پایدار کنید.
2. تا سال 2030 صرف‌نظر از سن، جنس، ناتوانی، نژاد، قومیت، منشأ، مذهب یا موقعیت‌های اقتصادی و وضعیت‌های دیگر را در راستای زندگی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی توانمند سازید و ارتقا دهید.
3. اطمینان از فرصت برابر و کاهش نابرابری‌ها از جمله با حذف قوانین، سیاست‌ها و عملکردهای تبعیض‌آمیز و ترویج قوانین، سیاست‌ها و اقدامات مناسب جایگزین در این زمینه.

(این هدف یک هدف والای انسانی در توسعه پایدار است.)

هدف 11: تضمین شهرها و سکونت‌گاه‌های انسانی فراگیر، ایمن، مقاوم و پایدار؛

1. دسترسی همه به مسکن مناسب، ایمن و مقرون به صرفه و خدمات اساسی را تضمین کنید. زاغه خانه‌ها را ارتقا دهید.
2. دسترسی به سیستم‌های حمل‌ونقل ایمن، مقرون به صرفه، قابل‌دسترس و پایدار برای هم. بهبود ایمنی جاده‌ها، به‌ویژه با گسترش حمل‌ونقل عمومی با توجه ویژه به نیازهای افراد در موقعیت‌های آسیب‌پذیر مانند افراد معلول و مسن.
3. شهرنشینی فراگیر و پایدار با ظرفیت‌های برنامه‌ریزی و مدیریت سکونت‌گاه‌های انسانی مشارکتی، یکپارچه و پایدار را در همه کشورها افزایش دهید.
4. تقویت تلاش‌ها برای حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان.
5. تا سال 2030 تأثیرات نامطلوب زیست محیطی شهرها را از نظر سرانه کاهش دهید. این امر با توجه ویژه به کیفیت هوا و مدیریت پسماند شهری امکان‌پذیر است.

(این هدف، یکی از اهداف مهم در توسعه پایدار شهری است.)

هدف 12: اطمینان از مصرف و تولید الگوهای سازگار با محیط زیست؛

1. تا سال 2030 به مدیریت پایدار و استفاده بهینه از منابع طبیعی دست یابید.
2. سرانه مواد غذایی جهانی را در سطح خرده‌فروشی و مصرف‌کننده به نصف کاهش دهید. تلفات غذایی را در طول زنجیره‌های تولید و تأمین از جمله تلفات پس از برداشت کاهش دهید.
3. تا سال 2020 مطابق با چارچوب‌های بین‌المللی توافق شده، به مدیریت زیست‌محیطی، مواد شیمیایی و تمام مواد زائد در طول چرخه زندگی خود دست یابید و انتشار آن‌ها را در هوا، آب‌وخاک به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهید تا اثرات نامطلوب آن بر سلامت انسان و محیط نیز کاهش یابد.
4. تولید زباله را از طریق پیشگیری، کاهش، بازیافت و استفاده مجدد به میزان قابل‌توجهی کاهش دهید.
5. تشویق شرکت‌ها، به‌ویژه شرکت‌های بزرگ و فراملی برای اتخاذ روش‌های پایدار و ادغام اطلاعات پایداری در چرخه گزارش‌دهی.
6. تا سال 2030 اطمینان حاصل کنید مردم در همه‌جا از اطلاعات و آگاهی‌های مربوط به توسعه پایدار و سبک زندگی متناسب با طبیعت برخوردار هستند.

هدف 13: اقدامات فوری برای مبارزه با تغییرات آب‌وهوا و تأثیرات آن بر توسعه پایدار؛

1. تقویت انعطاف‌پذیری و ظرفیت سازگاری با خطرات مرتبط با آب‌وهوا و بلایای طبیعی در همه کشورها.
2. ادغام اقدامات تغییر اقلیم در سیاست‌ها، استراتژی‌ها و برنامه‌ریزی‌های ملی.
3. بهبود آموزش، آگاهی بخشی و ظرفیت انسانی و نهادی در زمینه کاهش تغییرات آب‌وهوا، انطباق، کاهش تأثیر و هشدار سریع.

(این هدف به اهداف دیگر توسعه پایدار مانند هدف 11 و 12 مرتبط است.)

هدف 14: حفظ و استفاده پایدار از اقیانوس‌ها، دریاها و منابع دریایی؛

1. تا سال 2025 از انواع آلودگی‌های دریایی، به‌ویژه فعالیت‌های زمینی جلوگیری کرده و به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهید.
2. اکوسیستم‌های دریایی و ساحلی را به‌طور پایدار مدیریت و محافظت کنید تا اثرات سوء آن به‌طور قابل‌توجهی کاهش یابد.
3. اثرات اسیدی شدن اقیانوس‌ها را از طریق همکاری علمی پیشرفته در همه سطوح به حداقل برسانید و آن‌ها را برطرف کنید.
4. به صید بی‌رویه، غیرقانونی و گزارش نشده، همچنین ماهیگیری غیرقانونی و اقدامات ماهیگیری مخرب پایان داده شود. برنامه‌های مدیریتی مبتنی بر علم، به‌منظور بازگرداندن ذخایر ماهی در کمترین زمان ممکن اجرا شوند.

هدف 15: محافظت، بازیابی و ترویج استفاده پایدار از اکوسیستم‌های زمینی (مدیریت پایدار جنگل‌ها، مبارزه با بیابان‌زایی و متوقف کردن و معکوس کردن تخریب زمین و توقف از دست دادن تنوع زیستی)؛

1. مطابق با تعهدات مندرج در توافق‌نامه‌های بین‌المللی؛ حفاظت، ترمیم و استفاده پایدار از اکوسیستم‌های آب شیرین زمینی و داخلی و خدمات آن‌ها به‌ویژه جنگل‌ها، تالاب‌ها، کوه‌ها و مناطق خشک اطمینان حاصل کنید.
2. ترویج اجرای مدیریت پایدار انواع جنگل‌ها، متوقف کردن جنگل‌زدایی، بازیابی جنگل‌های تخریب‌شده و افزایش قابل‌توجه به جنگل‌کاری در سطح جهان.
3. با بیابان‌زایی مبارزه کنید. زمین و خاک تخریب‌شده، از جمله زمین‌های آسیب‌دیده از بیابان‌زایی، خشک‌سالی و سیل را بازیابی کنید. برای دستیابی به جهانی بدون تخریب زمین تلاش کنید.
4. برای حفاظت از اکوسیستم‌های کوهستانی، از جمله تنوع زیستی آن‌ها، اطمینان حاصل کنید تا ظرفیت آن‌ها را برای تأمین مزایای ضروری برای توسعه پایدار افزایش دهید.

هدف 16: ارتقا جوامع مسالمت‌آمیز و فراگیر برای توسعه پایدار؛ نهادهای مؤثر، پاسخگو و فراگیر در همه سطوح؛

1. همه نوع خشونت و میزان مرگ‌ومیر مربوطه را به میزان قابل‌توجهی در همه‌جا کاهش دهید.
2. به توهین، استثمار، قاچاق و انواع خشونت علیه کودکان و شکنجه آن‌ها پایان دهید.
3. حاکمیت قانون را در سطح ملی و بین‌المللی ارتقا دهید و دسترسی برابر به عدالت را برای همه تضمین کنید.
4. جریان مالی و اسلحه غیرقانونی را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهید. بازیابی و بازگشت دارایی‌های مسروقه را تقویت کنید و با انواع جرائم سازمان‌یافته مبارزه کنید.
5. به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای فساد اداری و رشوه‌خواری را در انواع مختلف آن کاهش دهید.
6. توسعه نهادهای مؤثر، پاسخگو و شفاف در همه سطوح برای رسیدن به توسعه پایدار.

هدف 17: تقویت ابزارهای اجرا و احیای مجدد مشارکت جهانی برای توسعه پایدار؛

این هدف به سرمایه‌گذاری، مالیات و دارایی برمی‌گردد.

1. تقویت بسیج منابع داخلی، از جمله از طریق حمایت بین‌المللی از کشورهای در حال توسعه، برای بهبود ظرفیت داخلی برای جمع‌آوری مالیات و سایر درآمدها.
2. بسیج منابع مالی اضافی برای کشورهای در حال توسعه از چندین منبع.
3. به کشورهای در حال توسعه در دستیابی به پایداری تصفیه بدهی طولانی‌مدت از طریق سیاست‌های هماهنگ با هدف تقویت مالی، تسویه بدهی و تغییر ساختار بدهی.

نقش کسب و کارها و صنعت در توسعه پایدار

کسب و کارها و صنایع مختلف در توسعه پایدار نقش مهمی را ایفا می‌کنند. تجارت‌ها و صنایع مختلف با بهبود کیفیت محصولات خود می‌توانند گام بزرگی در این راستا بردارند.
رسیدن به شش سیگما با طراحی آزمایش‌ها بر توسعه پایدار بسیار تأثیرگذار خواهد بود. طراحی آزمایش‌ها به صنایع و کسب و کارها کمک می‌کند تا از منابع طبیعی کمترین و در عین حال درست‌ترین آنها استفاده را کرد، همچنین هزینه‌های تولید و فروش را نیز پایین آورد.

یکی از کارهایی که صاحبان کسب و کار می‌توانند در این راستا انجام دهند استخدام افراد متخصص و آگاه به توسعه پایدار است. شاید در اینجا بگویید ارتباط استخدام افراد آگاه به مباحث و اهداف توسعه پایدار چیست؟ اشتباهی که تصور ذهنی بسیاری از افراد در ایران است که توسعه پایدار را تنها مربوط به محیط‌زیست می‌دانند، این در حالی است که توسعه پایدار بسیار گسترده بوده و اگر جهت درستی داشته باشد، جهانی زیبا پیش روی خواهیم داشت.
کارلیب می‌تواند به صاحبان مشاغل کمک کند تا افراد متخصص و مسئول را به استخدام خود درآورد تا به توسعه پایدار جهانی پیوسته و به وظیفه انسانی خود نیز عمل کرده باشند.